การรู้หนังสือของเด็กปฐมวัย: ความท้าทายในโลกยุคดิจิทัล

รัตนวดี รอดภิรมย์; สมพร ชาลีเครือ; ลัดดา เชียงนางาม

ผู้แต่ง

รัตนวดี รอดภิรมย์ คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยวงษ์ชวลิตกุล
สมพร ชาลีเครือ คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยวงษ์ชวลิตกุล
ลัดดา เชียงนางาม คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยภาคตะวันออกเฉียงเหนือ

คำสำคัญ:

การสร้างพื้นฐานการรู้หนังสือ, เทคโนโลยีสำหรับเด็กปฐมวัย

บทคัดย่อ

บทความวิชาการนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ส่งเสริมความรู้ความเข้าใจเรื่องการรู้หนังสือของเด็กปฐมวัย ในโลกยุคดิจิทัล แก่ผู้ปกครอง ครูปฐมวัย และบุคคลที่เกี่ยวข้องกับการพัฒนาเด็ก และ 2) เสนอแนะแนวทางการพัฒนา การรู้หนังสือของเด็กปฐมวัย ที่มีการผสมผสานการใช้เทคโนโลยีอย่างสมดุล และเหมาะสมกับวัยของเด็ก การรู้หนังสือของเด็กปฐมวัย เป็นการสร้างพื้นฐานการเรียนรู้ที่สำคัญในชีวิตของเด็ก โดยเฉพาะอย่างยิ่งในยุคดิจิทัลที่มีความท้าทายและโอกาสใหม่ ๆ เข้ามาเกี่ยวข้องหลายประเด็น ยุคนี้เด็กมีโอกาสเข้าถึงข้อมูลและสื่อหลายรูปแบบผ่านอินเทอร์เน็ตและอุปกรณ์ดิจิทัล ซึ่งอาจส่งผลดีต่อเสริมสร้างทักษะการเรียนรู้ ขณะเดียวกันก็อาจทำให้เด็กเสียสมาธิหรือมีปัญหาการจัดการเวลาและสุขภาพ ผู้ปกครองและครูต้องมีบทบาทในการเลือกสื่อที่เหมาะสมกับวัยของเด็ก โดยต้องคำนึงถึงความปลอดภัยและคุณภาพของเนื้อหา เพื่อให้เด็กได้รับประโยชน์สูงสุดจากการใช้งานสื่อดิจิทัล การใช้อุปกรณ์ดิจิทัล และแอปพลิเคชันที่สามารถเสริมสร้างทักษะการอ่านและเขียนของเด็กได้ รวมถึงมีการควบคุมและกำกับดูแล เพื่อไม่ให้เด็กพึ่งพาเทคโนโลยีมากเกินไป จนสูญเสียทักษะการอ่านและเขียนด้วยตนเอง การจำกัดเวลาในการใช้สื่อดิจิทัลเป็นสิ่งสำคัญต่อการป้องกันไม่ให้เด็กใช้เวลามากเกินไปในการเล่นเกมหรือดูวิดีโอ จนทำให้เกิดปัญหาทางสุขภาพและพฤติกรรมการเรียนรู้ทั้งนี้ในยุคดิจิทัลควรเป็นการเรียนรู้แบบบูรณาการ โดยผสมผสานระหว่างการใช้สื่อดิจิทัลกับการเรียนรู้ผ่านกิจกรรมและการปฏิสัมพันธ์กับผู้อื่น เพื่อให้เด็กได้รับการพัฒนาทั้งด้านทักษะทางวิชาการและทักษะทางสังคม

เอกสารอ้างอิง

ชนาธิป บุบผามาศ. (2565). การพัฒนาหนังสือเพื่อส่งเสริมพัฒนาการเด็กปฐมวัย. วารสารวิชาการมหาวิทยาลัยราชภัฏเพชรบุรี, 2(12), 142-150.

ชีวิตดีดี (GED GoodLife). (2564). รวมวิธีฝึกลูกน้อยให้ใช้ เทคโนโลยี แต่พอดี: โดยคำแนะนำจากผู้เชี่ยวชาญ. https://www.gedgoodlife.com/family/58231-kid-and-technology-learning/

ชุติมา เล็กพงศ์ และปนัฐษรณ์ จารุชัยนิวัฒน์. (2561). บทบาทของผู้ปกครองในการใช้เทคโนโลยีและสื่อปฏิสัมพันธ์กับเด็กวัยอนุบาลในโรงเรียนสังกัดสำนักการศึกษากรุงเทพมหานคร เขตคลองเตย. วารสารอิเล็กทรอนิกส์ทางการศึกษา. 3(13), 71-81.

เดลี่เทค (Dailytech). (22 มกราคม 2565). เทคโนโลยีกับเด็กปฐมวัย ช่วยในการเรียนรู้ได้ยังไง?. https://www.dailytech.in.th/ technology-for-young-children/

ถิรนันท์ อนวัชศิริวงศ์ และพิรุณ อนวัชศิริวงศ์. (2561). MIDL for Kids การรู้เท่าทันสื่อ สารสนเทศ และดิจิทัลสำหรับเด็กปฐมวัย. มูลนิธิส่งเสริมเด็กและเยาวชน.

ธาม เชื้อสถาปนศิริ. (2565). “สื่อจอใส” ภัยร้ายกระทบพัฒนาการและพฤติกรรมของเด็กในยุคดิจิทัล. https://op.mahidol.ac.th/ga/posttoday-45/

ธนาคารหนังสือเพื่อเด็กปฐมวัยออนไลน์. (2564). ลูกเล่นมือถือก่อนปฐมวัย เสียหายอย่างคาดไม่ถึง. https://shorturl.asia/wYuAa

ปรภัต จูตระกูล. (2562). 5 ปฏิบัติการ สู่การรู้หนังสือแรกเริ่ม. สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.). https://www.thaihealth.or.th/?p=230741

ปุณณรัตน์ พิงคานนท์. (2564). รูปแบบการใช้สื่อดิจิทัลกับการเรียนรู้ทางสังคมและการเสริมสร้างความสัมพันธ์ระหว่างบุคคลของเด็กปฐมวัย [วิทยานิพนธ์ปริญญาดุษฎีบัณฑิต]. มหาวิทยาลัยธุรกิจบัณฑิตย์. https://libdoc.dpu.ac.th/thesis/Punnarat.Pin.pdf

รุ่งทิวา แย้มรุ่ง, กิตติชัย สุธาสิโนบล และพัฒน์นรี จันทราภิรมย์. (2565). ยุคการเปลี่ยนแปลงของโลกกับความท้าทายในการพัฒนาเด็กปฐมวัย. วารสารคหเศษฐศาสตร์, 65(2), 1-13.

วันศิริ นิลสุขขา และสุภาวดี โสภาวัจน์. (2565). พลเมืองดิจิตอลในเด็กปฐมวัย. วารสารครุศาสตร์ปริทรรศน์, 9(2), 441-450.

สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ. (2564). ผลข้างเคียงยุคดิจิทัล เด็กติดจอกระทบพัฒนาการ. https://www.thaihealth.or.th/?p=236978

สำนักงานการส่งเสริมการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย. (2560). แนวทางการจัดการศึกษาหลักสูตรการรู้หนังสือไทย พุทธศักราช 2557. http://lpa.nfe.go.th/nfecenter/group/03/documents/planlearning60.pdf

สถาบันการส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี. (2566). การแถลงข่าวผลการประเมิน PISA 2022. https://pisathailand.ipst.ac.th/news-21/

AMC, H. (2019). Importance of Language Development and Literacy in Children. Hope AMC. https://www.hope-amc.com/importance-of-language-development-and-literacy-in-children/

Foti, P. (2022). Cultivating Literacy Skills Through Children's Literature in Early Years - Theoretical and Practical Assumptions. European Journal of Education Studies, 7(9), 246-257.

Herdzina, J. & Lauricella, A. (2020). Media Literacy in Early Childhood Report Framework, Child Development Guidelines, and Tips for Implementation. https://www.erikson.edu/wp-content/uploads/2021/06/TEC-MediaLiteracy-Report.pdf

Kelley, S. (2021). Best Practices in Early Childhood Literacy. https://education.uconn.edu/2021/10/20/best-practices-in-early-childhood-literacy/

Inse JOURNAL. (2023). The Essential Components of Literacy Instruction, Part 1. https://journal.imse.com/the-essential-components-of-literacy-instruction-part-1-of-6/

Promoting Early Literacy: A Guide for Early Childhood Teachers-TeachKlound. (2023). TeachKlound – Cloud Based Pre-school & Childcare Management System Online. https://teachkloud.com/early-childhood-education/promoting-early-literacy-a-guide-for-early-childhood-teachers/

Raising Children Network. (2023). Developing Literacy. https://raisingchildren.net.au/preschoolers/play-learning/literacy-reading-stories/developing-literacy

Septiani, N. & Syaodih, E. (2020). Emergent Literacy in Early Childhood. Advances in Social Science, Education and Humanities Research. (538), 52-55.

Shichida Australia. (2023). The Importance of Literacy Skills in Early Childhood Development. https://www. shichida.com.au/blog/the-importance-of-literacy-skills-in-early-childhood-development/

Sopris, V. (2023). The Power of Early Literacy: Building Strong Foundations for Lifelong Learning. https://www.voyagersopris.com/vsl/blog/the-power-of-early-literacy

Tekyi-Arhin, O. (March 2023). SStrategies for Promoting Literacy Development in Young Children for Teachers and Parents. https://www.researchgate.net/publication/369022078_Strategies_for_promoting_literacy_development_in_young_children_for_teachers_and_parents

UNESCO. (2024). What you need to know about literacy. https://www.unesco.org/en/literacy/need-know

Universal Class. (n.d.). Language and Literacy Development in Understanding Child Development. https://www.universalclass.com/articles/psychology/child-development/language-and-literacy-development-in-understanding-child-development.htm

Wichert, L. (2023). The Importance of Early Literacy: Why it Matters. https://www.ywcalgary.ca/news/the-importance-of-early-literacy-why-it-matters/