การปฏิบัติการพัฒนาการคิดวิเคราะห์ โดยใช้การวิจัยเป็นฐาน สาระภูมิศาสตร์ ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5 โรงเรียนโพธิ์ไทรพิทยาคาร สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษา เขต 29

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ เพื่อพัฒนาการคิดวิเคราะห์โดยใช้การวิจัยเป็นฐานและเพื่อเปรียบเทียบการคิดวิเคราะห์โดยใช้การวิจัยเชิงปฏิบัติเป็นฐาน โดยเทียบกับเกณฑ์ 80 ของคะแนนเต็ม และจำนวนนักเรียนผ่านเกณฑ์ไม่น้อยกว่าร้อยละ 80 ใช้การวิจัยปฏิบัติการตามแนวคิด Kemmis and Mc Taggat ตัวอย่างในการวิจัย เป็นนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5/2 โรงเรียนโพธิ์ไทรพิทยาคาร สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษา เขต 29 โดยการสุ่มแบบกลุ่ม จำนวน 1 ห้องเรียน นักเรียน 30 คน เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ประกอบด้วย 1) แผนการจัดการเรียนรู้โดยใช้การวิจัยเป็นฐานชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5 สาระภูมิศาสตร์ จำนวน 12 แผน  2) แบบทดสอบย่อยท้ายวงจร จำนวน 3 ฉบับ  3) แบบทดสอบวัดการคิดวิเคราะห์ สาระภูมิศาสตร์ จำนวน 1 ฉบับ จำนวน 20 ข้อ และ 4) แบบบันทึกประจำวันของครู สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูลได้แก่ ค่าเฉลี่ย ร้อยละ ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และ การทดสอบค่าที ผลการวิจัยพบว่า 1) การคิดวิเคราะห์ โดยใช้การวิจัยเป็นฐาน ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5 มีลักษณะเป็นบันไดเวียน 3 วงจร ซึ่งในแต่ละวงจร ประกอบด้วย 3 ขั้นตอน คือ การวางแผน  การปฏิบัติการตามแผนและการสังเกตการณ์ และ การสะท้อนผลการจัดการเรียนรู้โดยใช้การวิจัยเป็นฐาน มีขั้นตอน ขั้นที่ 1  ขั้นเลือกปัญหา (สงสัย) ขั้นที่ 2 ขั้นวิเคราะห์ปัญหา ขั้นที่ 3 ขั้นเลือกระเบียบวิธีวิจัย(สู่คำตอบ) ขั้นที่ 4 ขั้นรวบรวมและตีความหมายข้อมูล และขั้นที่ 5 ขั้นสรุปผลการวิจัย ซึ่งเป็นขั้นที่นักเรียนเขียนสรุปผลการดำเนินการทั้งหมด ในลักษณะของรายงานวิจัย แล้วนำเสนอผลการศึกษาค้นคว้า ร่วมกันอภิปรายแลกเปลี่ยนเรียนรู้ และสรุปร่วมกัน 2) นักเรียนมีผลการทดสอบวัดการคิดวิเคราะห์ สาระภูมิศาสตร์ ก่อนปฏิบัติการ มีคะแนนเฉลี่ย 8.33 คะแนน คิดเป็นร้อยละ 41.65 หลังปฏิบัติการมีคะแนนเฉลี่ย 17.13 คะแนน คิดเป็นร้อยละ 85.65  มีคะแนนความก้าวหน้าเฉลี่ย 8.80 มีนักเรียนผ่านตามเกณฑ์ที่กำหนด ร้อยละ 100 และคะแนนทดสอบหลังปฏิบัติการสูงกว่าก่อนปฏิบัติการ อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .01

คำสำคัญ  การปฏิบัติการ, การคิดวิเคราะห์, การจัดการเรียนรู้โดยใช้การวิจัยเป็นฐาน