การเรียนรู้วิธีการสอนของนักศึกษาครูคณิตศาสตร์ในการพัฒนาการคิดทางเรขาคณิต ของนักเรียนในชั้นเรียนที่ใช้การศึกษาชั้นเรียนและวิธีการแบบเปิด (Mathematics preservice teachers’ learning of how to teach to develop students’ geometric thinking in classroom using lesson study and open approach)

Abstract

งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษากระบวนการเรียนรู้วิธีการสอนของนักศึกษาครูคณิตศาสตร์ในการพัฒนาการคิดทางเรขาคณิตของนักเรียนในชั้นเรียนที่ใช้นวัตกรรมการพัฒนาวิชาชีพครูด้วยการศึกษาชั้นเรียนและวิธีการแบบเปิด ชั้นเรียนกรณีศึกษาที่ใช้เป็นหน่วยในการวิเคราะห์ประกอบด้วยครูในทีมการศึกษาชั้นเรียน และนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 ในโรงเรียนที่ใช้นวัตกรรมการศึกษาชั้นเรียนและวิธีการแบบเปิด ในจังหวัดเชียงใหม่ ผู้วิจัยเก็บรวบรวมข้อมูลในวงจรการศึกษาชั้นเรียน ตลอดทั้งการสอนในหน่วยการเรียนรู้ของชั้นเรียนกรณีศึกษาด้วยการวิเคราะห์แผนจัดการเรียนรู้ การบันทึกวีดิทัศน์และภาพนิ่งของชั้นเรียน และภาพผลงานนักเรียน ผู้วิจัยวิเคราะห์ชั้นเรียนด้วยการวิเคราะห์วาทกรรมผ่านโพรโทคอล ร่วมกับวิเคราะห์ วีดิทัศน์ ผลการวิจัยพบว่า การพัฒนาวิชาชีพครูด้วยการศึกษาชั้นเรียนและวิธีการแบบเปิด ทำให้นักศึกษาครูเกิดการพัฒนากระบวนการทางปัญญาในการพัฒนาการคิดทางเรขาคณิตของนักเรียนผ่านการสร้าง และทำความเข้าใจ เกี่ยวกับความรู้เชิงบูรณาการด้านเนื้อหาเฉพาะทางเรขาคณิต ความรู้ด้านเนื้อหาและการสอน และความรู้ด้านเนื้อหาและผู้เรียนในเชิงการคิดทางเรขาคณิต และกระบวนทางสังคมผ่านชุมชนการเรียนรู้เชิงวิชาชีพในวงจรการศึกษาชั้นเรียนที่ได้เข้าไปเกี่ยวข้องในการปฏิบัติการสอนต่าง ๆ ทั้งการวิเคราะห์หนังสือเรียน การค้นหาสาระการเรียนรู้ การออกแบบสถานการณ์ปัญหา การกำหนดลำดับขั้นการสอน การอำนวยวาทกรรม การสอนในชั้นเรียน การสังเกตชั้นเรียน การประเมินผลการเรียนรู้ และการสะท้อนผลชั้นเรียน ซึ่งส่งผลให้ เกิดการพัฒนาการคิดทางเรขาคณิต ของนักเรียนทั้งในด้านการให้เหตุผล การสร้างและการนึกภาพทางเรขาคณิต ได้ดีขึ้นอย่างเป็นลำดับ

The purpose of this study was to investigate how preservice teachers learn to teach in order to develop geometrical thinking through the professional development innovated by lesson study and open approach. The target group was students and a lesson study team of a fourth-grade classroom in Chiang Mai which is innovated by lesson study and open approach. Research data were collected through the cycle of lesson study and analyzed along with lesson plans, classroom video-taped recordings, classroom scenarios and photographs of student’s written work. Discourse analysis through protocols with video analysis was used to analyze the data from interviewing and classroom teaching protocols. The results revealed that teacher professional development innovated by lesson study and open approach helps preservice teachers to be able to develop the process for learning how to teach to develop students’ geometrical thinking in cognitive processes through integrating specific content knowledge, knowledge of content and teaching, and knowledge of content and student as a way of thinking. It also helps them develop students’ geometrical thinking in socialization processes through lesson study as a professional learning community. The process of learning how to teach emerged among the community while engaging in each activity in lesson study, including studying mathematics textbooks, seeking for learning content, designing tasks, lesson planning, facilitating classroom discourses, classroom teaching, classroom observing, assessment and post-teaching reflection. These processes help students to develop geometrical thinking in aspects of reasoning, construction and visualization continually.