ผลกระทบของกรอบมาตรฐานคุณวุฒิระดับปริญญาตรี สาขาครุศาสตร์-ศึกษาศาสตร์ และข้อบังคับคุรุสภาว่าด้วยมาตรฐานวิชาชีพที่มีต่อศาสตร์ด้านพื้นฐานการศึกษา (Impacts of the qualification framework for bachelor’s degree in education and Khurusapha’s teaching professional standards on the social foundations of education)

Abstract

บทความวิจัยนี้มุ่งศึกษาและวิเคราะห์ผลกระทบของกรอบมาตรฐานคุณวุฒิระดับปริญญาตรี สาขาครุศาสตร์-ศึกษาศาสตร์ และข้อบังคับคุรุสภาว่าด้วยมาตรฐานวิชาชีพ พ.ศ. 2562 ที่มีต่อศาสตร์ด้านพื้นฐานการศึกษาในสถาบันฝึกหัดครู โดยใช้วิธีการวิจัยเชิงคุณภาพผ่านการวิเคราะห์เอกสารและการสัมภาษณ์เชิงลึก ผลการวิจัยพบว่า 1. รายวิชาพื้นฐานการศึกษายังคงปรากฏอยู่ในหลักสูตรของสถาบันฝึกหัดครู เป็นลักษณะการบูรณาการเนื้อหาสาระด้านปรัชญาการศึกษาและสังคมวิทยาการศึกษาเข้าด้วยกันเป็นส่วนใหญ่ ในขณะที่เนื้อหาสาระด้านประวัติศาสตร์การศึกษาและมานุษยวิทยาการศึกษาไม่พบการบูรณาการที่ชัดเจนในระดับตัวบทหลักสูตร นอกจากนั้น มโนทัศน์และแนวคิดสำคัญในศาสตร์พื้นฐานการศึกษามิได้ปรากฏชัดเจนในตัวบทเอกสารอื่น ๆ ที่เกี่ยวข้อง แต่ปรากฏในมโนทัศน์และแนวคิดสำคัญว่าด้วยวิชาชีพครู ความเป็นครู วิธีการแสวงหาความรู้ ปรากฏการณ์และประเด็นสังคมเชิงพื้นที่และชุมชน การสร้างแนวร่วมในวิชาชีพครู และกระบวนการไตร่ตรองสะท้อนคิด และ 2. ปฏิบัติการจริงของอาจารย์-นักวิชาการในสถาบันฝึกหัดครู ซึ่งเกิดขึ้นในระดับหลักสูตรและระดับชีวิตประจำวัน มีผลต่อสถานะของศาสตร์พื้นฐานการศึกษาชัดเจนกว่าระดับตัวบทเชิงนโยบายที่รัฐกำหนด ผลการวิจัยครั้งนี้ นำไปสู่ข้อถกเถียงสำคัญในศาสตร์ครุศึกษาที่ว่า อาจารย์-นักวิชาการในสถาบันฝึกหัดครูมีลักษณะเป็นผู้กระทำการทางสังคมที่สำคัญในพื้นที่ทางการเมืองวัฒนธรรมผ่านตัวบทหลักสูตรและปฏิบัติการจริง ซึ่งส่งผลต่อสถานภาพเชิงความรู้ด้านพื้นฐานการศึกษาในสถาบันฝึกหัดครูอย่างมีนัยสำคัญ

This research article aims to study and analyze the impacts of the qualification framework for bachelor’s degree in education and Khurusapha’s teaching professional standards 2019 A.D. on the social foundations of education in teacher education institutions. Qualitative approach has been employed by using document analysis and in-depth interview. The results indicate that 1. the social foundations of education courses still exist in the bachelor’s degree in education curriculum which appears predominantly in the form of content integration between philosophy and sociology of education. However, no explicit form of content integration between history and anthropology of education was found. The concepts and key ideas in the social foundations of education also are not explicitly apparent in the related document texts but have manifested themselves through the concepts and key ideas in the social foundations of education such as teaching and teacher profession, teacher-ness, methods of inquiry, place and community-based phenomena and issues, teaching profession alliance, and critical reflexivity. 2. The practices in the teacher education institutions emerge at the level of curriculum-in-use and everyday life of teacher educators. These practices have more explicit impacts on the social foundations of education than the state-mandated educational policy texts. The conclusion of this research indicates a critical argument in the field of teacher education that is teacher educators in teacher education institutions are the major social actors in the cultural politics space of curriculum and everyday practices which significantly have impacts on the status of knowledge of the social foundations of education.