ข้อเสนอเชิงนโยบายการบริการทางการแพทย์แผนไทยเพื่อการพัฒนาด้านเวชกรรมไทย ของโรงพยาบาลกองทัพบก (Policy proposal for Thai traditional medicine service: The development of medical treatment in The Royal Thai Army Hospitals)
Article Sidebar
Main Article Content
Abstract
การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) สำรวจความพึงพอใจของผู้รับบริการทางการแพทย์แผนไทย และ 2) จัดทำข้อเสนอเชิงนโยบายการบริการทางการแพทย์แผนไทยเพื่อการพัฒนาด้านเวชกรรมไทยของโรงพยาบาลกองทัพบก การวิจัยครั้งนี้ใช้ ระเบียบวิจัยแบบผสมวิธี การวิจัยเชิงปริมาณใช้แบบสอบถามออนไลน์ในการเก็บรวบรวมข้อมูลจำนวน 1,677 ตัวอย่าง โดยคิดจากเกณฑ์ขนาดตัวอย่างเป็นร้อยละ 5 ของผู้รับบริการทางการแพทย์แผนไทย สถิติที่ใช้สำหรับการวิเคราะห์ข้อมูล ได้แก่ ค่าเฉลี่ย และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน การวิจัยเชิงคุณภาพเป็นการสัมภาษณ์เพื่อประเมินรับรองร่างฯ จากการเลือกตัวอย่างแบบเจาะจงจากผู้มีส่วนได้ส่วนเสีย จำนวน 15 คน ผลการศึกษาพบว่า 1) ความพึงพอใจในการให้บริการทางการแพทย์แผนไทยในภาพรวมอยู่ในระดับมากที่สุด (X̅ = 4.48, S.D. = 0.58) และ 2) ข้อเสนอเชิงนโยบายการบริการทางการแพทย์แผนไทยเพื่อการพัฒนาด้านเวชกรรมไทยของโรงพยาบาลกองทัพบก ประกอบด้วย 7 นโยบาย ได้แก่ 1) ด้านเจ้าหน้าที่ที่ให้บริการ 2) ด้านสถานที่ในการให้บริการ 3) ด้านค่าใช้จ่ายในการให้บริการ 4) ด้านการบริหารจัดการยา เวชภัณฑ์ และเครื่องมือ 5) ด้านเวลาในการให้บริการ 6) ด้านการใช้เทคโนโลยีในงาน และ 7) ด้านการพัฒนาเวชกรรมไทยของโรงพยาบาลกองทัพบก ประโยชน์ของการวิจัยครั้งนี้ คือ ผู้บริหารสามารถนำผลการวิจัยนี้ไปประยุกต์ใช้เป็นแนวทางในการกำหนดนโยบายของโรงพยาบาลได้ นอกจากนั้นควรมีการศึกษาวิจัยด้านการใช้ยาที่ปรุงสำหรับผู้รับบริการเฉพาะรายที่รักษาด้วยการแพทย์แผนไทย และศึกษาประเทศที่ประสบความสำเร็จด้านการแพทย์ดั้งเดิมเพื่อพัฒนาข้อเสนอเชิงนโยบายทางการแพทย์แผนไทยต่อไป
The objectives of this research were (1) to survey the patient’s satisfaction with Thai traditional medicine services and (2) to formulate a policy proposal for Thai traditional medical services focusing on the development of Thai medicine at the Royal Thai Army Hospitals. This research was mixed-method research. The quantitative section of this research used an online questionnaire to collect data from 1,677 samples based on a sample size of 5 percent of Thai traditional medical service recipients. For the qualitative part, this study used an interview for evaluating the draft endorsement by selecting a purposive sample from 15 stakeholders. The results indicated that (1) The overall satisfaction of Thai traditional medical services was at the highest level (X̅ = 4.48, S.D. = 0.58) and (2) the proposed policy consists of 7 policies: (i) Service personnel, (ii) Location of service, (iii) Cost of service, (iv) Management of medicines, medical supplies, and equipment, (v) Service hours, (vi) Application of technology for the service, and (vii) Development of Thai traditional medical treatment of the Royal Thai Army Hospitals. The contribution of this research is that the administrators can apply the results of this research as a guideline for establishing hospital policies. Moreover, further studies on the herbal prescription for specific patients treated with Thai traditional medicine and on the traditional medicine services of countries that have had succeeded in developing policy proposals for their traditional or alternative medicine.
Article Details
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
References
Announcement of theThai Traditional Medical Council. (2020). Government Gazette. [Online]. Retrieved October 20, 2021 from http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2565/E/034/T_0038.PDF
Anupongpat, Naphanat, Chokevivat, Vichai, & Chuengsathiensap, Komart. (2013). The timeline: A path in the history of health (รอยเวลา: เส้นทางประวัติศาสตร์สุขภาพ). Bangkok: Suksala.
Batten, T. R. (1965). Communities and their Development. An Introductory Study with Special Reference to the Tropics. London: Oxford University Press.
Chinvarakorn, Charoensri. (2016). Reduction of Drug Dispensing Time for Out-patients at Somdetphraphutthalertla Hospital (การปรับลดระยะเวลาการให้บริการจ่ายยาผู้ป่วยนอก โรงพยาบาลสมเด็จพระพุทธเลิศหล้า). Journal of Health Science, 25(4): 664-672.
Chumchuen, Supachai. (2020). Thai Traditional Medicines for Psoriasis and Their Herbal Pharmacological Activities (ตำรับยาแผนไทยสำหรับโรคสะเก็ดเงินและฤทธิ์ทางเภสัชวิทยาของสมุนไพรในตำรับ). Thai Pharmaceutical and Health Science Journal, 15(2): 130-137.
Department of Thai Traditional and Alternative Medicine. (2007). Thai Traditional Medicine Clinical Practice Guidelines (แนวทางเวชปฏิบัติการแพทย์แผนไทยในสถานบริการสาธารณสุขของรัฐ). Bangkok: WVOthaiprinting.
Department of Thai Traditional and Alternative Medicine. (2015). Handbook of Thai Traditional Medicine, Thai Traditional Medicine and Alternative Medicine (คู่มือเวชปฏิบัติแผนไทยการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก). Bangkok: Agricultural Cooperative Federation of Thailand Ltd.
Faculty of Medicine Ramathibodi Hospital Mahidol University. (2021). Applied Thai Traditional Medicine (การแพทย์แผนไทยประยุกต์). [Online]. Retrieved June 17, 2021 from https://med.mahidol.ac.th/altern_med/th/thai_traditional_medicine
Fongthong, Rattaphorn, & Chinsuwan, Winit. (2015). The Guidelines to improve the service quality of Thai medicine of Tambon Ban Nong Bua Dee Mee Health Promoting Hospital, Khon Kaen Province (แนวทางพัฒนาคุณภาพการให้บริการแพทย์แผนไทยในโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล บ้านหนองบัวดีหมี จังหวัดขอนแก่น). In The National and International Conference on Business Management and Innovation 2015, (pp. 655-661). Khon Kaen: Khon Kaen University.
Kamolsakulchai, Malai. (2016). Role and Confidence of Consumers towards Thai Herbs (บทบาทและความเชื่อมั่นของผู้บริโภคที่มีต่อสมุนไพรไทย). Research Project of Rajamangala University of Technology Rattanakosin, Nakhon Pathom, Thailand.
Kunpitak, Porntip, Thassri, Jeranoun, & Nima, Sophieya. (2019). The Integration of Thai Traditional Medicine into the Health Service System at Tertiary Care Level in the 12th Area of Health Service (รูปแบบการบูรณาการของการแพทย์แผนไทยในระบบบริการสาธารณสุขระดับตติยภูมิของโรงพยาบาลศูนย์/โรงพยาบาลทั่วไปในเขตบริการสุขภาพที่ 12). The Southern College Network Journal of Nursing and Public Health, 6(2): 42-52.
Lansaka Hospital. (2019). Handbook of Thai traditional medicine (คู่มืองานแพทย์แผนไทย). Nakhon Si Thammarat: Lansaka Hospital.
Maneerat, Sujinna. (2016). Behavior and satisfaction of clients receiving Thai traditional medicine at Ban Soppon health promoting Hospital Banrongsubdistrict Ngao District Lampang Province (พฤติกรรมและความพึงพอใจของผู้รับ บริการด้านการแพทย์แผนไทย โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลบ้านสบป๋อน อำเภองาว จังหวัดลำปาง). Master of Public Health, Phayao University, Phayao, Thailand.
Meksawasdichai, Chavanvalai. (2019). Evaluation of Policies Promoting the Use of Herbal Medicine in Hospitals in the Ministry of Public Health in Saraburi Province in 2017 (การประเมินผลนโยบายส่งเสริมการใช้ยาจากสมุนไพรของสถานพยาบาล สังกัดกระทรวงสาธารณสุข ในจังหวัดสระบุรี ปีงบประมาณ 2560). Journal of Thai Traditional & Alternative Medicine, 17(3): 516-526.
Ministerial Regulations Determining Duties and Territories of the Royal Thai Army Region. (2015). Government Gazette. [Online]. Retrieved October 20, 2021 from http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2558/A/086/111.PDF
Ministry of Public Health. (2018). Guide to Thai Traditional Medicine Practice Guidelines (คู่มือแนวทางเวชปฏิบัติการแพทย์แผนไทย). Nakhonsawan: Thai Traditional Medicine and Alternative Medicine, Health Area 3.
Namsaeng, Chonnipa, & Topark-Ngarm, Acharawan. (2016). Assessment of Patients’ Satisfaction in Thai Traditional Medicine Services at Government Hospitals, Udon Thani Province (การประเมินความพึงพอใจของผู้รับบริการการแพทย์แผนไทย โรงพยาบาลของรัฐ จังหวัดอุดรธานี). KKU Research Journal, 16(1): 77-89.
National Health Security Office. (2018). National Health Security Fund Management Manual, 2018 (คู่มือบริหารกองทุนหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ ปี 2561). Bangkok: National Health Security Office.
National Health Security Office Area 12 Songkhla Province. (2020). Clarify the administrative costs, Medical Services Plan Thailand fiscal year 2021 (ชี้แจงแนวทางการบริหารค่าใช้จ่ายบริการการแพทย์ แผนไทยปีงบประมาณ 2564). [Online]. Retrieved May 14, 2021 from https://zhort.link/JRb
Pongwachararak, Supoj, & Chokevivat, Vichai. (2019). The Concept of Stress Management in Thai Traditional Medicine (การรักษาอาการเครียดในศาสตร์การแพทย์แผนไทย). Journal of Thai Traditional & Alternative Medicine, 17(2): 239-252.
Ravongpunt, Pornphan, Chungsiriporn, Dalicha, & Opaswattana, Orasa. (2018). Development of Thai traditional medicine service management model, Suphanburi Province (การพัฒนารูปแบบการบริหารจัดการการบริการด้านการแพทย์แผนไทย จังหวัดสุพรรณบุรี). Journal of Health Science, 27(2): 280-291.
Robbin, S. P., & Coulter, M. (2016). Management (13th ed.). London: Pearson.
Royal Thai Army Medical Department. (2021). 4 Strategies, Royal Thai Army Medical Department (4 ยุทธศาสตร์ กรมแพทย์ทหารบก). [Online]. Retrieved August 25, 2021 from https://amed.rta.mi.th/main
Shiengthong, Atchara, Phacheun, Oranut, Boonshuyar, Chaweewon, & Sawadchai, Chatchai. (2017). Quality and Accessibility of Thai Traditional Medicine Hospitals (คุณภาพและการเข้าถึงบริการของโรงพยาบาลการแพทย์แผนไทย). Journal of Prapokklao Hospital Clinical Medical Education Center, 34(3): 206-221.
Tantipitaka, Yongsak. (2018). Textbook of Fundamentals of Thai Traditional Medicine, Volume 1: Philosophy and Fundamentals of Thai Traditional Medicine (ตำราพื้นฐานวิชาชีพการแพทย์แผนไทย เล่ม 1: ปรัชญาและพื้นฐานการแพทย์แผนไทย). Nonthaburi: Thai Traditional Pharmacy Academic Group Institute of Thai Traditional Medicine.
The Institute of Thai Traditional Medicine. (2013). Thai Traditional Medicine & Integrative Medicine Promoting Hospital Standard (TIPhS) (มาตรฐานโรงพยาบาลส่งเสริมและสนับสนุนการแพทย์ แผนไทยและการแพทย์ผสมผสาน (รพ.สส.พท.). Bangkok: WVOthaiprinting.
Tikkapanyo, Chanchai, Chief of the Medical Department. Interview, November 26, 2020.
Ukampun, Sawoei. (2013). Development Services to Traditional Thailand Medicine, a Case Study For Tombol Health Promoting Hospital in Muang Kalasin, Kalasin (แนวทางการพัฒนาการให้บริการ การแพทย์แผนไทยในโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล กรณีศึกษา โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล อำเภอเมืองกาฬสินธุ์จังหวัดกาฬสินธุ์). Journal of Political Science and Law Kalasin Rajabhat University, 2(1): 90-113.
Vasuthada, Cuttaliya. (2017). The Operational System Improvement for Service Time Reduction of Patients with Chronic Diseases, Thachang Primary Care Unit, Chanthaburi Province (การพัฒนารูปแบบการดำเนินงานเพื่อลดระยะเวลารอคอยการรับบริการในผู้ป่วยโรคเรื้อรัง ศูนย์สุขภาพชุมชนเมืองท่าช้าง จังหวัดจันทบุรี). Journal of Phrapokklao Nursing College, 28(1): 80-89.
Wasananon, Supachai, Wasananon, Dolruedee, & Wasananon, Nananon. (2022). The use of information technology for communication in the Royal Thai Army Veterinary and Remount Department in the new normal era (การใช้เทคโนโลยีสารสนเทศเพื่อการสื่อสารภายในกรมการสัตว์ทหารบกในยุคปกติใหม่). Silpakorn University Journal, 42(1): 104-113.
Wiruchnipawan, Wiuch. (2009). The public administration concepts application and development (แนวคิดทางรัฐประศาสนศาสตร์การประยุกต์และการพัฒนา). Bangkok: Kaowmai Company.
Wuthithamwet, Wuth. (2012). Handbook of Thai Medicine (คู่มือเวชกรรมไทย). Bangkok: Thammawet Thai Traditional Medicine Clinic.
Yothongyot, Marayat, & Sawadisanp, Pranee. (2021). Determination of Sample Size for Research (การกําหนดขนาดของกลุ่มตัวอย่างเพื่อการวิจัย). [Online]. Retrieved August 25, 2021 from http://fsh.mi.th/km/wp-content/uploads/2014/04/resch.pdf
Youthao, Sangtien. (2016). Medical Record Administration (การบริหารงานเวชระเบียน). Bangkok: Golf Graphicprinting.