ทฤษฎีฐานรากเพื่อเอกลักษณ์การออกแบบเครื่องประดับไทยร่วมสมัย (Grounded theory for the identity of contemporary jewellery design in Thailand)

Abstract

บทความวิจัย เรื่อง ทฤษฎีฐานรากเพื่อเอกลักษณ์การออกแบบเครื่องประดับไทยร่วมสมัย มีวัตถุประสงค์เพื่อแสวงหาทฤษฎีฐานรากอันเป็นความรู้ที่ฝังลึกบนพื้นฐานของวิชาการด้านสุนทรียศาสตร์แก่วงการอัญมณีและเครื่องประดับ พร้อมสนับสนุนโอกาสในการสร้างประสิทธิภาพเชิงวิเคราะห์ โดยวิธีดำเนินการวิจัยมุ่งเน้นความเจริญก้าวหน้าด้านการสร้างสรรค์เครื่องประดับไทยแต่ละยุคสมัย และจัดหมวดหมู่ของปรากฏการณ์แห่งมูลเหตุออกเป็น 2 ช่วงเวลา ได้แก่ ก้าวสู่ความทันสมัย และสมัยใหม่สมัยน่านิยม ซึ่งตัวแปรแห่งการเปลี่ยนแปลงในแต่ละช่วงเวลา จะถูกพิจารณาด้วยสาระสำคัญของหลักการออกแบบ เนื่องจากประโยชน์ใช้สอยของเครื่องประดับแต่ละยุคสมัยเปรียบได้ดังเครื่องมือสื่อสารที่สร้างเสริมความสัมพันธ์ระหว่างมนุษย์ ทั้งนี้ คุณค่าของเครื่องประดับเอื้อให้เกิดการยกระดับสติปัญญาและจิตใจของผู้คนในสังคม โดยเฉพาะอย่างยิ่ง รูปแบบของเครื่องประดับยุคปัจจุบันที่ได้รับอิทธิพลจากปรัชญาศิลปะร่วมสมัย มักแสดงทัศนคติที่ก้าวหน้า มีความขบถต่อโครงสร้าง และท้าทายแบบแผนการสร้างสรรค์อันถือเป็นประเพณีนิยมของผลงานทัศนศิลป์ สิ่งเหล่านี้ส่งเสริมให้ศิลปินหรือนักออกแบบเครื่องประดับรุ่นใหม่มีอิสรภาพในการแสดงออกถึงความคิด วัสดุ และเทคโนโลยีการผลิต ทั้งหมดล้วนส่งผลให้ผลงานการออกแบบเครื่องประดับไทยสะท้อนสภาวการณ์ของสังคมร่วมสมัยอย่างทันท่วงที ดังนั้น การเผยแพร่ผลสรุปของทฤษฎีฐานรากสำหรับการออกแบบเครื่องประดับไทยร่วมสมัย จึงมีองค์ประกอบ 2 ส่วน คือ การออกแบบรูปลักษณ์ และประโยชน์ใช้สอย ทั้งสองเป็นสิ่งจำเป็นสำหรับวิชาการออกแบบ และด้วยประจักษ์ได้ว่า ภาพลักษณ์แห่งยุคสมัยส่งต่อความรู้ชัดแจ้ง เป็นส่วนสำคัญต่อพัฒนาการด้านการออกแบบ สุนทรียภาพในการดำรงชีวิต ตลอดจนการสร้างเอกลักษณ์ของชนชาติผ่านผลงานเครื่องประดับไทยร่วมสมัยในฐานะวัตถุบ่งชี้อารยธรรม

This research aims to uncover the grounded theory embedded in aesthetics within the jewellery and gemstone industry. It will serve as a foundation for a comprehensive analysis, using a research method that explores the evolution of the interpretation and creation in Thai contemporary jewellery over time. The research timeframe is divided into two distinct periods: the shift to modernity and the enchanting modern Thai era. Change factors in each period are analyzed against the backdrop of contemporary design principles. Jewellery in each era serves as a communication tool, fostering relationships and uplifting individuals intellectually and aesthetically. Contemporary jewellery designs, influenced by contemporary art philosophy, often express progressive ideas, challenge established structures, and break from traditional creative patterns. These changes empower avant-garde artists and designers to freely express conceptual ideas, materials, and production technology, resulting in immediate reflections of society. All these factors contribute to the timely reflection of Thai contemporary jewellery design on the current social situation. The summary of the grounded theory for Thai contemporary jewellery design consists of two essential components: aesthetic design and functional utility, both crucial for design study. It is evident that the image of each era conveys knowledge, a significant part of the development of design aesthetics in life, as well as the creation of national identity through Thai contemporary jewellery as evidence of civilization.