ศิลปะผ้าทอลายดอกปีบสู่การสร้างสรรค์เสื้อผ้าเครื่องแต่งกายสตรี (The art of weaving flower-patterned silk cloth into creative women's clothing)

Abstract

การวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยและพัฒนา โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาและวิเคราะห์ศิลปะการทอผ้าลายดอกปีบ 2) ออกแบบและสร้างสรรค์เสื้อผ้าเครื่องแต่งกายสตรีจากผ้าทอลายดอกปีบ สำหรับกลุ่มสตรีวัยทำงาน อายุ 25-45 ปี โดยประยุกต์ใช้องค์ความรู้ของผ้าทอ ศิลปะผ้าทอลายดอกปีบ หลักการออกแบบเสื้อผ้าเครื่องแต่งกาย และการออกแบบแฟชั่นยั่งยืนมาเป็นแนวทางด้วยการเน้นใช้ผ้าเป็นวัสดุหลัก ลดการใช้วัสดุชนิดอื่น ๆ ใช้การต่อผ้าเพื่อใช้ประโยชน์จากผ้าทอทั้งผืน ลดเศษผ้าเหลือทิ้ง ใช้เทคนิคการจีบระบาย และ 3) ประเมินผลการสร้างสรรค์เสื้อผ้าเครื่องแต่งกายสตรีจากผ้าทอลายดอกปีบร่วมกับช่างผู้เชี่ยวชาญในการตัดเย็บเสื้อผ้า ใน 2 องค์ประกอบ คือ องค์ประกอบของหลักการแนวคิดและองค์ประกอบของผลิตภัณฑ์ต้นแบบที่ได้ ผลการวิจัยพบว่า ความเป็นมาของผ้าทอลายดอกปีบได้รับแรงบันดาลใจจากดอกปีบ พันธุ์ไม้มงคลพระราชทานของจังหวัดพิษณุโลก โดยใช้เส้นฝ้ายหรือเส้นไหมประดิษฐ์ในการทอด้วยเทคนิคการมัดหมี่แบบเส้นพุ่ง ลวดลายของผ้าทั้งผืนแบ่งเป็น 3 ส่วน ส่วนแรกเป็นสีพื้น เช่น สีม่วง สีเหลือง สีฟ้า สีชมพู สีแดง ส่วนที่สองเป็นลายเชิง และส่วนที่สามเป็นตัวลายดอกปีบ ในส่วนนี้จะใช้เส้นใยสีขาว และผลการสร้างสรรค์เสื้อผ้าเครื่องแต่งกายต้นแบบ 1 คอลเลกชัน จำนวน 10 ชุด ประกอบด้วย ชุดเดรส ชุดกระโปรง ชุดกางเกง โดยใช้หลักศิลปะมาเป็นแนวทางในการออกแบบ ทำให้ชุดที่ได้มีความสวยงาม การตัดเย็บประณีต มีจุดเด่นจากการตกแต่งด้วยเทคนิคจีบระบาย รูปแบบสามารถนำเสนอให้ลวดลายทอของผ้าดอกปีบมีความโดดเด่น เครื่องแต่งกายสามารถประยุกต์ใช้ได้หลากหลายโอกาสการประเมินการสร้างสรรค์เสื้อผ้าเครื่องแต่งกายจากผ้าทอลายดอกปีบ พบว่า เป็นกระบวนการที่เหมาะสม เนื่องจากผลงานที่ได้สวมใส่ได้จริงและสามารถนำเสนอคุณสมบัติศิลปะของผ้าทอสู่การนำไปใช้ประโยชน์ได้จริง

The objectives of this study were: 1) To study and analyze the art of weaving flower-patterned silk cloth, “Dok Peep” fabric; 2) To design and create women’s clothing from the woven “Dok Peep” flower-patterned fabric for working-age women aged 25-45 years. The study applied knowledge of weaving, the art of weaving “Dok Peep” flower patterns, clothing design principles, and sustainable fashion design principles. The emphasis was on utilizing fabrics as the primary material, reducing the use of other materials, maximizing the utility of woven fabric, minimizing fabric waste, employing pleating techniques; and 3) To assess the feasibility of creating women’s clothing using “Dok Peep” flower pattern woven with cotton threads or artificial silk, collaborating with expert tailors. The evaluation included a performance appraisal form covering two elements: the conceptual element and the components of the prototype product achieved. The research findings revealed that the inspiration for weaving “Dok Peep” flower-patterned fabric was derived from the auspicious “Dok Peep” plants bestowed by royalty in Phitsanulok Province. The fabric was woven using silk or synthetic fibers, employing a weft-style Mudmee technique known as “Sen Phung” (upright thread). The fabric’s pattern was divided into three parts: the base color section (e.g., purple, yellow, blue, pink, and red), the decorative pattern section, and the “Dok Peep” flower pattern using white threads. The creation of the prototype clothing collection resulted in 10 sets, including dresses, skirts, and pants. The garments are remarkable with impeccable tailoring and distinctive pleated decoration techniques showcasing the signature woven “Dok Peep” flower pattern. The apparel is versatile for various occasions (mix and match). This approach proved suitable for creating clothing and apparel from woven fabric with a “Dok Peep” flower pattern, given its wearable nature. It effectively presents the artistic features of woven materials in practical applications.