การพัฒนารูปแบบการเรียนรู้เพื่อส่งเสริมความสามารถในการแก้ปัญหาทางคณิตศาสตร์และจิตนิสัยทางคณิตศาสตร์ (The development of a learning model to enhance mathematics problem solving ability and mathematical habits of mind)

Abstract

การวิจัยครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) พัฒนาและหาประสิทธิภาพของรูปแบบการเรียนรู้ และ 2) ศึกษาประสิทธิผลของรูปแบบการเรียนรู้ กลุ่มตัวอย่าง คือ นักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 1 ของโรงเรียนในสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษานครปฐม เขต 2 ที่ศึกษาในภาคเรียนที่ 2 ปีการศึกษา 2564 จำนวน 40 คน ได้มาโดยการสุ่มตัวอย่างแบบง่าย เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ประกอบด้วย รูปแบบการเรียนรู้ แผนการจัดการเรียนรู้ แบบวัดความสามารถในการแก้ปัญหาทางคณิตศาสตร์แบบวัดจิตนิสัยทางคณิตศาสตร์ วิเคราะห์ข้อมูลโดยการหาค่าเฉลี่ย ค่าส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน ค่าทีแบบไม่เป็นอิสระ การวิเคราะห์ความแปรปรวนทางเดียวแบบวัดซ้ำ และค่าร้อยละ ผลการวิจัยพบว่า 1) รูปแบบการเรียนรู้ "PPCC Model" มี 5 องค์ประกอบ คือ 1.1) หลักการ 1.2) วัตถุประสงค์ 1.3) กระบวนการจัดการเรียนรู้ ซึ่งประกอบด้วย 4 ขั้น คือ ขั้นเตรียมพร้อมรับข้อมูล (P: Prepare) ขั้นวางแผนหาวิธีการ (P: Plan) ขั้นเรียนรู้ร่วมกัน (C: Cooperate) และขั้นสรุปการเรียนรู้ (C: Conclude) 1.4) การวัดและประเมินผล และ 1.5) ปัจจัยที่เอื้อต่อการจัดการเรียนรู้ โดย "PPCC Model" มีประสิทธิภาพเท่ากับ 85.28/82.81 สูงกว่าเกณฑ์ 80/80 ที่กำหนดไว้ 2) หลังเรียนตามรูปแบบการเรียนรู้ "PPCC Model" นักเรียนมีความสามารถในการแก้ปัญหาทางคณิตศาสตร์สูงกว่าก่อนเรียน และ 3) จิตนิสัยทางคณิตศาสตร์ของนักเรียนที่เรียนโดยใช้รูปแบบ "PPCC Model" มีพัฒนาการที่สูงขึ้น ผลการศึกษาวิจัยสามารถนำไปเป็นแนวทางในการพัฒนารูปแบบการเรียนรู้เพื่อส่งเสริมความสามารถในการแก้ปัญหาทางคณิตศาสตร์และจิตนิสัยทางคณิตศาสตร์ของนักเรียนในชั้นเรียนอื่น ๆ ได้อย่างมีประสิทธิภาพ

The purposes of this research were to: 1) develop and assess the effectiveness of a learning model and 2) study the outcome of the learning model. The sample group consisted of 40 first-grade elementary students from schools within the educational district of Nakhon Pathom District 2. These students attended the second semester of the academic year 2021 and were selected using simple random sampling. The research tools used in this study included learning models, learning management plans, mathematics problem-solving ability assessment forms, and mathematical habits of mind assessment forms. Data were analyzed through mean, standard deviation, dependent t-test statistics, repeated measure ANOVA, and percentage. The research findings reveal that: 1) The "PPCC Model" learning approach consists of five components, namely principle, objectives, learning management process, measurement and assessment, and factors influencing learning. The learning management process comprises four stages: preparation to receive information (P: Prepare), planning the method (P: Plan), cooperative learning (C: Cooperate), and concluding the learning (C: Conclude). The "PPCC Model" demonstrates effectiveness with scores of 85.28/82.81, surpassing the set criteria of 80/80; 2) After learning following the "PPCC Model," the students demonstrate higher mathematics problem-solving abilities compared to before the instruction; and 3) mathematical habits of mind in students learning through the "PPCC Model" show improved development. The findings can be utilized as guidelines for developing a learning model to enhance students’ mathematical problem-solving abilities and mathematical habits of mind effectively in other classrooms.