กลวิธีภาษาจากเรื่องเล่าของผู้ประกอบการธุรกิจในหาดใหญ่ กับการระบาดของเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 (COVID-19) (Linguistic strategies in the narratives of Hat Yai entrepreneurs during the COVID-19 pandemic)

บทคัดย่อ

การแพร่ระบาดของโควิด-19 สร้างความท้าทายอย่างยิ่งแก่ผู้ประกอบการในอำเภอหาดใหญ่ ซึ่งเป็นศูนย์กลางการค้าสำคัญในภาคใต้ของไทย ท่ามกลางความเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็ว เรื่องเล่าของผู้ประกอบการจึงเป็นช่องทางหนึ่งที่สะท้อนถึงการใช้ภาษาในการทำความเข้าใจประสบการณ์ภาวะวิกฤติ งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์สำคัญ คือ การศึกษากลวิธีภาษาจากเรื่องเล่าการทำธุรกิจของผู้ประกอบการธุรกิจในหาดใหญ่ที่สามารถสะท้อนปริชานทางสังคมของผู้ประกอบการ โดยการสัมภาษณ์ในเชิงลึกถึงเรื่องราวที่เป็นประสบการณ์ตรงในการทำธุรกิจของตัวเอง ในบริบทของสถานการณ์วิกฤตโควิด-19 ผู้วิจัยเก็บข้อมูลจาก 14 ร้านค้าที่ต่างขนาดกัน ผู้ประกอบการ จำนวน 14 คน ด้วยวิธีคัดเลือกแบบเจาะจง ตามแนวการวิจัยเชิงคุณภาพ ผู้วิจัยใช้แนวคิดทางภาษาศาสตร์ในการวิเคราะห์ข้อมูล ผลการวิจัยพบว่า มีกลวิธีภาษาสำคัญที่สามารถแบ่งได้เป็น 2 กลุ่มใหญ่ คือ 1) กลวิธีหลัก ซึ่งมีกลวิธีย่อย 4 กลวิธี ได้แก่ การเลือกใช้คำศัพท์ การใช้คำถามวาทศิลป์ การใช้อุปลักษณ์ และการซ้ำคำ และ 2) กลวิธีเสริม ซึ่งมีกลวิธีย่อย 5 กลวิธี ได้แก่ การใช้ความหมายชี้บ่งเป็นนัย การใช้คำอุทานเสริมบท การใช้ทัศนภาวะ การใช้คำไม่สุภาพ และการใช้สำนวน ผลการวิจัยที่ได้สะท้อนความคิด ความรู้สึกของผู้ประกอบการหลายประการ โดยเฉพาะประเด็นอารมณ์ความรู้สึกของผู้ประกอบการที่ทำให้เห็นความไม่พึงพอใจ ความผิดหวัง การไม่เห็นทางออกของปัญหา ความคิดที่มีต่อสถานการณ์หรือปัญหาในการทำธุรกิจ รวมถึงรูปแบบหรือวิธีการทำธุรกิจ และยังสื่อสะท้อนวัฒนธรรม ความเป็นไทยผ่านกลวิธีภาษาในแง่มุมผู้ประกอบการในฐานะผู้ขับเคลื่อนเศรษฐกิจในพื้นที่ อันจะนำไปสู่การเรียนรู้ การแก้ปัญหาในการทำธุรกิจผ่านเรื่องเล่าของผู้ประกอบการได้

The COVID-19 pandemic posed unprecedented challenges to entrepreneurs in Hat Yai, a major commercial hub in Southern Thailand. Amid rapid and profound disruptions, entrepreneurs’ narratives provide valuable insight into how language is used to make sense of crisis experiences. This study aims to investigate the linguistic strategies employed in the business narratives of Hat Yai entrepreneurs and to examine how these strategies reflect their social cognition. Using a qualitative research approach, in-depth interviews were conducted with 14 entrepreneurs from businesses of varying sizes, selected through purposive sampling. The participants shared first-hand experiences of managing their businesses during the COVID-19 crisis. The data were analyzed using linguistic analytical frameworks. The findings reveal two major categories of linguistic strategies. The first category, main strategies, comprises four sub-strategies: lexical choice, rhetorical questions, metaphor, and repetition. The second category, supplementary strategies, consists of five sub-strategies: implicature, supplementary exclamations, modality, impolite expressions, and idiomatic expressions. These linguistic strategies reflect various dimensions of the entrepreneurs’ thoughts and emotions, particularly feelings of dissatisfaction, disappointment, and a perceived lack of solutions to business-related problems. The narratives also convey entrepreneurs’ perspectives on business practices, coping strategies, and problem-solving approaches. Furthermore, the findings illustrate how Thai cultural values are embedded in linguistic expression, highlighting entrepreneurs’ roles as key drivers of the local economy. The study demonstrates that entrepreneurs’ narratives serve as an important resource for understanding learning processes and business problem-solving during times of crisis.