เดปอทู : ประติมากรรมสำนึกรักษ์ป่า (Dae Paw Thoo: Sculpture for awareness and conservation of the forest)

Abstract

บทความวิจัยเรื่องนี้ มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อศึกษาบริบทวัฒนธรรม วิถีชีวิตของกลุ่มชาติพันธุ์ปกาเกอะญอในภาคเหนือตอนบนของประเทศไทย ทั้งในด้านประวัติความเป็นมา แนวคิด ความคิดความเชื่อในการอนุรักษ์รักษาธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม 2) เพื่อสร้างสรรค์ผลงานประติมากรรม “เดปอทู : ประติมากรรมสำนึกรักษ์ป่า” โดยการสังเคราะห์และนำองค์ความรู้ที่ได้จากการศึกษาในพื้นที่บ้านห้วยหินลาดใน หมู่ที่ 7 ตำบลบ้านโป่ง อำเภอเวียงป่าเป้า จังหวัดเชียงรายซึ่งเป็นการเลือกตัวอย่างแบบจงใจ มาเป็นแรงบันดาลใจสร้างสรรค์ผลงานประติมากรรมร่วมสมัยเพื่อกระตุ้นสำนึกอนุรักษ์และรักษาสิ่งแวดล้อมธรรมชาติ ผลการศึกษา พบว่า 1) วัฒนธรรม ระบบความเชื่อ ศาสนา และวิถีชีวิตของกลุ่มชาติพันธุ์ปกาเกอะญอ ยึดโยงผู้คนในสังคมเข้าด้วยกัน โดยการพึ่งพาอาศัยกันและยังคงอยู่ในสำนึกของชาวปกาเกอะญอ พิธีกรรมบางส่วนมีความสัมพันธ์ระหว่างคน ธรรมชาติ สิ่งเหนือธรรมชาติ จึงทำให้คงวิถีชีวิต ความคิดความเชื่อในการเคารพ อนุรักษ์รักษาธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม 2) ผู้วิจัยได้สร้างสรรค์ผลงานประติมากรรมจากไม้ไผ่ซึ่งเป็นวัสดุธรรมชาติ ทั้งหมด 3 ชุด รวม 7 ผลงาน ได้แก่ ชุดที่ 1 เดปอทู จำนวน 5 ผลงาน ชุดที่ 2 สายสัมพันธ์คน-ป่า จำนวน 1 ผลงาน และชุดที่ 3 เมล็ดพันธุ์จิตวิญญาณ จำนวน 1 ผลงาน เพื่อเป็นการสะท้อนความเชื่อ แนวคิดในการดำเนินชีวิตของกลุ่มชาติพันธุ์ปกาเกอะญอที่เกิดจากความสัมพันธ์ระหว่างคน ธรรมชาติ และสิ่งเหนือธรรมชาติ ในการเป็นสื่อกลางที่จะทำให้ผู้ชมเกิดการรับรู้และเรียนรู้เป็นฐานการอนุรักษ์รักษาธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม รวมถึงการมีส่วนช่วยส่งผลให้เกิดการต่อยอดองค์ความรู้ให้แก่เยาวชนและผู้ที่สนใจต่อไป

This research article aims to 1) study the Pakakayo ethnic group in the northernmost part of Thailand by examining their historical background, ideological dimensions, and beliefs related to nature and environmental conservation, and 2) create the sculpture titled “Dae Paw Thoo: Sculpture for Awareness and Conservation of the Forest,” using insights from field research conducted in Ban Huai Hin Lat Nai Village, Moo 7, Ban Pong Subdistrict, Wiang Pa Pao District, Chiang Rai Province. The research employed purposive sampling to gather information that would inspire the creation of a contemporary sculpture aimed at promoting environmental consciousness and nature conservation. The study’s findings indicate that 1) the Pakakayo’s religious beliefs, culture, and way of life foster community unity through a system of mutualism. Their ceremonies, which reflect the interaction between humans, nature, and the supernatural, help preserve their way of life and reinforce their respect for and conservation of nature and the environment. 2) The researcher created a series of sculptures from interwoven bamboo strips, comprising three sets with a total of seven pieces. The first set, “Dae Paw Thoo,” consists of five pieces; the second set, “Relation between Man and Forest,” includes one piece; and the third set, “Seed of the Spirits,” consists of one piece. These works reflect the Pakakayo’s beliefs and concepts about the relationship between people, nature, and the supernatural, serving as a medium to enhance awareness and understanding of environmental conservation. This process also contributes to the expansion of knowledge among youth and other interested
individuals.