การศึกษาความรู้ทางหลักภาษาในแบบเรียนวิชาภาษาเขมร (A study of Khmer grammar in Khmer language textbooks)

Abstract

ความรู้ทางหลักภาษาเป็นพื้นฐานสำคัญของการเรียนรู้ภาษาเขมร เนื่องจากช่วยให้ผู้เรียนเข้าใจระบบการใช้ภาษาอย่างถูกต้องและสื่อสารได้อย่างมีประสิทธิภาพ อีกทั้งยังเป็นรากฐานในการพัฒนาทักษะทางภาษาอื่น ๆ และเสริมสร้างความเข้าใจในคุณค่าทางวัฒนธรรมของภาษาเขมร งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาเนื้อหาความรู้ทางหลักภาษา และการนำเสนอเนื้อหาความรู้ทางหลักภาษาในแบบเรียนวิชาภาษาเขมรชั้นประถมศึกษาปีที่ 1 ถึงชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 ตามหลักสูตรการศึกษาของประเทศกัมพูชาฉบับปัจจุบัน (ค.ศ. 1996) โดยใช้การวิจัยเชิงเอกสารและวิเคราะห์เนื้อหาตามกรอบแนวคิดหลักภาษาของพระยาอุปกิตศิลปสาร รวมทั้งประยุกต์แนวคิดการจัดการเรียนรู้ของทิศนา แขมมณี ในการพิจารณากลวิธีการนำเสนอเนื้อหา ผลการศึกษาพบว่า เนื้อหาความรู้ทางหลักภาษาในแบบเรียนวิชาภาษาเขมร สามารถแบ่งออกได้เป็น 4 กลุ่มใหญ่ ได้แก่ กลุ่มความรู้ทางระบบตัวอักษร กลุ่มความรู้ทางระบบเสียงและพยางค์ กลุ่มความรู้ทางระบบคำ และกลุ่มความรู้ทางระบบวากยสัมพันธ์ การนำเสนอเนื้อหาความรู้ทางหลักภาษา แบ่งได้เป็น 3 วิธี ได้แก่ การนำเสนอด้วยการให้เฉพาะตัวอย่าง การนำเสนอด้วยวิธีการอุปนัย และการนำเสนอด้วยวิธีการนิรนัย ในส่วนความสัมพันธ์ระหว่างความรู้ทางหลักภาษากับทักษะความรู้อื่น พบว่าความรู้ทางหลักภาษานั้นสัมพันธ์กับการพัฒนาทักษะการอ่านและการเขียนเป็นอย่างมาก อีกทั้งยังสัมพันธ์กับความรู้ทางวรรณกรรมด้วย ทั้งนี้ ผลการศึกษาสามารถประยุกต์ใช้ในการออกแบบหลักสูตรการสอน และสื่อภาษาเขมรในประเทศไทยเพื่อให้สอดคล้องกับโครงสร้างภาษาและมาตรฐานการเรียนรู้ของกัมพูชาอย่างมีประสิทธิภาพ

Grammatical knowledge forms a fundamental foundation for learning the Khmer language, as it enables learners to understand linguistic structures accurately, communicate effectively, and develop an appreciation of the cultural and aesthetic values embedded in the language. This study aims to examine both the grammatical content and the pedagogical approaches used to present grammatical knowledge in Khmer language textbooks for grades 1 through 12, based on the current Cambodian national curriculum (1996). The research employed a documentary research design and content analysis methodology. The analytical framework was informed by Phraya Upakit Sinlapasan’s grammatical classification and Tissana Khammanee’s principles of learning management, which were applied to examine instructional presentation strategies. The findings indicate that the grammatical content in the textbooks can be categorized into four main domains: the alphabetic system, the phonological and syllabic system, morphology (the word system), and syntax. In terms of instructional presentation, three primary methods were identified: presentation through exemplification, inductive presentation, and deductive presentation. Furthermore, the results reveal a strong relationship between grammatical knowledge and the development of other language skills, particularly reading and writing, as well as literary knowledge. The findings of this study can be applied to curriculum development, instructional design, and the production of Khmer language teaching materials in Thailand, ensuring effective alignment with Cambodian linguistic structures and educational standards.