การวิเคราะห์คุณลักษณะที่เหมาะสมของผลิตภัณฑ์น้ำพริกกะปิเมืองเพ็ชร์กึ่งสำเร็จรูปด้วยแบบจำลองคาโน (Analysis of optimal product attributes of instant Nam Prik Kapi Mueang Phet using the Kano Model)

บทคัดย่อ

น้ำพริกกะปิเมืองเพ็ชร์เป็นอาหารที่มีกรดฟีนอลิกและความสามารถในการต้านอนุมูลอิสระ ทั้งนี้การพัฒนาเพื่อจำหน่ายในเชิงพาณิชย์จำเป็นต้องมีการประยุกต์ใช้แบบจำลองคาโน การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาพฤติกรรมผู้บริโภคน้ำพริก และศึกษาคุณลักษณะที่เหมาะสมของผลิตภัณฑ์น้ำพริกกะปิเมืองเพ็ชร์กึ่งสำเร็จรูปด้วยแบบจำลองคาโน กลุ่มตัวอย่าง คือ ผู้บริโภคทั่วไปที่มีความคุ้นเคยในน้ำพริกกะปิ จำนวน 402 คน เครื่องมือที่ใช้ คือ แบบสอบถามออนไลน์ สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล ได้แก่ ค่าความถี่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และค่าสัมประสิทธิ์ความพึงพอใจของผู้บริโภค ผลการศึกษาพบว่า ในระยะเวลา 1 เดือน ผู้บริโภคมีพฤติกรรมรับประทานน้ำพริก 1-3 ครั้ง มีการรับประทานน้ำพริกกะปิร่วมกับอาหารหมวดโปรตีนแบบทอด และผู้บริโภคส่วนมากไม่เคยซื้อผลิตภัณฑ์น้ำพริกกะปิกึ่งสำเร็จรูป ผลการวิเคราะห์คุณลักษณะที่เหมาะสมของผลิตภัณฑ์น้ำพริกกะปิเมืองเพ็ชร์กึ่งสำเร็จรูปด้วยแบบจำลองคาโน พบคุณลักษณะ 3 ด้าน ดังนี้ 1) ด้านคุณลักษณะพิเศษที่ดึงดูด (A) ได้แก่ การส่งเสริมการขาย มีการวางจำหน่ายในซูเปอร์มาร์เก็ต และมีการประชาสัมพันธ์เรื่องราวภูมิปัญญาแม่ครัวของชุมชน 2) ด้านคุณลักษณะที่ไม่แตกต่าง (I) น้ำพริกกะปิเมืองเพ็ชร์กึ่งสำเร็จรูปมีน้ำหนัก 15-20 กรัม มีการใช้วัตถุดิบหลักจากจังหวัดเพชรบุรี และมีสีน้ำตาลอมม่วง และ 3) ด้านคุณลักษณะที่ทำให้ผู้บริโภคพึงพอใจ (O) ประกอบด้วย ราคาเหมาะสมกับคุณภาพสินค้า แสดงราคาขายที่ชัดเจน และน้ำพริกกะปิเมืองเพ็ชร์กึ่งสำเร็จรูปมีฉลากสินค้าแสดงคุณสมบัติของวัตถุดิบ ผลการศึกษานี้สามารถใช้เป็นแนวทางในการวางแผนพัฒนาผลิตภัณฑ์ของฝากทางการท่องเที่ยวของจังหวัดเพชรบุรีต่อไปได้

Nam Prik Kapi Mueang Phet is a traditional chili paste rich in phenolic acids and antioxidants. However, its commercial development requires the application of the Kano Model to identify attributes that meet consumer expectations. This research aimed to investigate consumer behavior regarding chili paste consumption and to determine the optimal product attributes of instant Nam Prik Kapi Mueang Phet using the Kano Model. The sample consisted of 402 consumers familiar with shrimp paste. An online questionnaire was used as the research instrument, and data were analyzed using frequency, percentage, mean, standard deviation, and the consumer satisfaction coefficient. The results showed that within a one-month period, consumers typically consumed chili paste one to three times, often pairing shrimp paste with fried protein-based foods. Most respondents had never purchased instant shrimp paste chili products. The Kano Model analysis identifies three key categories of product attributes: 1) Attractive attributes (A), which include sales promotion activities, product availability in supermarkets, and publicity highlighting the culinary wisdom and local heritage of community cooks; 2) Indifferent attributes (I), including a product weight of 15–20 grams, use of main ingredients sourced from Phetchaburi province, and a brownish-purple color; and 3) One-dimensional attributes (O), which include reasonable pricing consistent with product quality, clearly displayed pricing, and labeling that indicates ingredient properties. The findings provide practical guidelines for developing souvenir food products to promote tourism in Phetchaburi province.