การพัฒนารูปแบบการเรียนการสอนวรรณคดีไทยเชิงผลิตภาพ เพื่อส่งเสริมความรับผิดชอบ และสำนึกทางสังคม

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ เพื่อพัฒนารูปแบบการเรียนการสอนวรรณคดีไทยเชิงผลิตภาพเพื่อส่งเสริมความรับผิดชอบ และความสำนึกทางสังคม และเพื่อประเมินประสิทธิผลของรูปแบบการเรียนการสอนวรรณคดีไทยเชิงผลิตภาพเพื่อส่งเสริมความรับผิดชอบ และความสำนึกทางสังคม กลุ่มทดลองที่ใช้ในการวิจัยครั้งนี้ ได้แก่  นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3/5 ที่กำลังศึกษาอยู่ในภาคเรียนที่ 1 ปีการศึกษา 2561 โรงเรียนมัธยมฐานบินกำแพงแสน จังหวัดนครปฐม จำนวน 39 คน เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ได้แก่ แบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ก่อนและหลังเรียนรายหน่วยแบบออนไลน์ แบบทดสอบวัดความรับผิดชอบ แบบทดสอบวัดความสำนึกทางสังคม แบบประเมินการทำกิจกรรมรายหน่วยของนักเรียน แบบประเมินพฤติกรรมการปฏิบัติงานกลุ่ม แบบประเมินชิ้นงาน/ผลงาน และแบบสอบถามความพึงพอใจต่อการใช้รูปแบบการเรียนการสอนวรรณคดีไทยเชิงผลิตภาพ เพื่อส่งเสริมความรับผิดชอบและสำนึกทางสังคม ผลการวิจัยพบว่า รูปแบบการเรียนการสอนวรรณคดีไทยเชิงผลิตภาพ เพื่อส่งเสริมความรับผิดชอบและสำนึกทางสังคม มีองค์ประกอบหลัก 4 ประการ ได้แก่ หลักการ  วัตถุประสงค์ ขั้นตอนการทำกิจกรรม และการประเมินผลกระบวนการสอนมี 5 ขั้นตอน ประกอบด้วย 1. ขั้นการตั้งคำถามกำหนดหัวข้อการเรียนรู้ 2. ขั้นการแสวงหาความรู้ 3. ขั้นแลกเปลี่ยนเรียนรู้ 4. ขั้นการปฏิบัติ  และการแสดงผลงาน และ 5. ขั้นการติดตามและประเมินผล  ผลการทดลองใช้รูปแบบ พบว่า รูปแบบการเรียน   การสอนวรรณคดีไทยเชิงผลิตภาพเพื่อส่งเสริมความรับผิดชอบและความสำนึกทางสังคมที่พัฒนาขึ้นนี้ประกอบด้วยแนวคิด และวิธีสอนต่างๆ และมีจุดมุ่งหมายเฉพาะที่ชัดเจนที่ช่วยให้ผู้สอนสามารถนำไปใช้ในการจัดการเรียนการสอนได้ ผลการใช้รูปแบบการเรียนการสอนวรรณคดีไทยเชิงผลิตภาพ เพื่อส่งเสริมความรับผิดชอบ และความสำนึกทางสังคม พบว่า 1) ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนก่อนการใช้รูปแบบของนักเรียนกลุ่มทดลองส่วนใหญ่มีความรู้อยู่ในระดับปานกลางและน้อย เมื่อได้ใช้รูปแบบกับการจัดการเรียนการสอนแล้วพบว่า นักเรียนส่วนใหญ่มีระดับความรู้อยู่ในระดับดีถึงดีมาก และผลสัมฤทธิ์หลังเรียนระหว่างกลุ่มทดลองและกลุ่มควบคุมเมื่อเปรียบเทียบในภาพรวมมีความแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.01 2) การทดสอบวัดความรับผิดชอบของนักเรียนก่อนและหลังใช้รูปแบบ นักเรียนมีความรับผิดชอบก่อนการใช้รูปแบบอยู่ในระดับพอใช้ เมื่อใช้รูปแบบกับการจัด การเรียนการสอนที่พัฒนาขึ้น  นักเรียนมีความรับผิดชอบอยู่ในระดับดีมาก 3) การทดสอบวัดความสำนึกทางสังคมของนักเรียนก่อนและหลังใช้รูปแบบ นักเรียนมีความสำนึกทางสังคมก่อนการใช้รูปแบบอยู่ในระดับพอใช้ และเมื่อใช้รูปแบบกับการจัดการเรียนการสอนที่พัฒนาขึ้น นักเรียนมีความสำนึกทางสังคมอยู่ในระดับดี และ 4) ผลการวิเคราะห์การสอบถามพึงพอใจของนักเรียนที่มีต่อรูปแบบการเรียนการสอนวรรณคดีไทยเชิงผลิตภาพ เพื่อส่งเสริมความรับผิดชอบและสำนึกทางสังคมในภาพรวม นักเรียนมีความพึงพอใจต่อรูปแบบการเรียนการสอนที่สร้างขึ้นมากที่สุด