การพัฒนาแปลงเกษตรโรงเรียนโดยการมีส่วนร่วมระหว่างโรงเรียนและชุมชน ของโรงเรียนบ้านห้วยบง อำเภอไชยปราการ จังหวัดเชียงใหม่
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
การวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยแบบผสมผสาน มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1. ศึกษาปัญหาของการจัดการแปลงเกษตรโรงเรียนบ้านห้วยบง 2. ศึกษาศักยภาพของโรงเรียนและชุมชนบ้านห้วยบงในการจัดการแปลงเกษตรโรงเรียน
3. พัฒนาแปลงเกษตรโรงเรียนโดยการมีส่วนร่วมระหว่างโรงเรียนและชุมชน ด้วยวิธีการวิจัยเชิงปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วม เครื่องมือในการเก็บข้อมูล ได้แก่ แบบสำรวจพื้นที่ แบบสังเกตการณ์แบบมีส่วนร่วม และแบบสัมภาษณ์กึ่งโครงสร้างเพื่อสัมภาษณ์เชิงลึกและจัดสนทนากลุ่มย่อยกับกลุ่มตัวแทน จำนวน 85 ราย โดยการคัดเลือกกลุ่มตัวอย่างแบบเจาะจง และใช้วิธีการวิเคราะห์ข้อมูลเชิงพรรณนาและเชิงเนื้อหา ค่าทางสถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูลเชิงปริมาณ ได้แก่ ค่าความถี่และค่าร้อยละ ผลการวิจัยพบว่า 1. ปัญหาสำคัญในการจัดการแปลงเกษตรโรงเรียนบ้านห้วยบง คือ การขาดแคลนบุคลากรที่มีความรู้และความเชี่ยวชาญด้านการเพาะปลูก2. โรงเรียนและชุมชนมีศักยภาพในการจัดการแปลงเกษตรโรงเรียน เนื่องจากเป็นชาวปกาเกอะญอที่มีทักษะด้านการเกษตรและมีทรัพยากรท้องถิ่นในอาณาบริเวณที่เพียงพอต่อการพัฒนาแปลงเกษตรโรงเรียน โดยพบว่า นักเรียนและตัวแทนชุมชนมีความรู้และทักษะด้านการเกษตรในระดับสูง เห็นได้จากการมีกิจกรรมการเกษตรในระดับครัวเรือน โดยคิดเป็นร้อยละ 93 และร้อยละ 96 ตามลำดับ ในขณะที่บุคลากรในโรงเรียนมีความรู้และทักษะด้านการเกษตรในระดับปานกลาง และมีเพียงส่วนน้อยที่ทำกิจกรรมการเกษตรในระดับครัวเรือน โดยคิดเป็นร้อยละ 38 และ 3. การพัฒนาแปลงเกษตรโรงเรียนโดยการมีส่วนร่วมระหว่างโรงเรียนและชุมชน ประกอบด้วย 4 ขั้นตอน ได้แก่ 1) ร่วมตัดสินใจ โดยเริ่มจากการจัดประชุมผู้นำชุมชนและบุคลากรเพื่อสื่อสารวัตถุประสงค์ของโครงการและให้ข้อมูลในการตัดสินใจ ตามแนวคิดการพัฒนาภูมิสังคมอย่างยั่งยืน 2) ร่วมดำเนินการ โดยจัดประชุมให้ความรู้เกี่ยวกับระบบเกษตรกรรมยั่งยืนและชักชวนตัวแทนชุมชนเข้าร่วมกระบวนการพัฒนาแปลงเกษตรโรงเรียน ประกอบด้วย 7 ขั้นตอน ได้แก่ (1) การเตรียมดิน (2) การเตรียมพันธุ์ (3) การเพาะปลูก (4) การให้น้ำ (5) การให้ปุ๋ย (6) การกำจัดวัชพืช และ (7) การเก็บเกี่ยว 3) ร่วมรับผลประโยชน์ โดยโรงเรียนได้พื้นที่การเรียนการสอนเชิงบูรณาการ นักเรียนได้บริโภคผลผลิตปลอดภัย ชุมชนได้พัฒนาทักษะอาชีพด้านการเกษตรที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม 4) ร่วมประเมินผล พร้อมเสนอแนวทางในการจัดการแปลงเกษตรให้ยังคงอยู่สู่นักเรียนรุ่นต่อไป
Article Details
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
บทความที่ได้รับการตีพิมพ์เป็นลิขสิทธิ์ของวารสาร สักทอง : วารสารมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ สถาบันวิจัยและพัฒนา มหาวิทยาลับราชภัฏกำแพงเพชร
ข้อคิดเห็นใดๆ ที่ปรากฎในวารสารเป็นวรรณกรรมของผู้เขียนโดยเฉพาะ ซึ่งมหาวิทยาลัยราชภัฏกำแพงเพชรและบรรณาธิการไม่จำเป็นต้องเห็นด้วย
เอกสารอ้างอิง
Chenaksara, N., Punnakhan, P. K., & Duangsamran, K. (2021). Management Strategies to Create Engagement with the Community. Journal of Institute of Trainer Monk Development [Online Serial], 4, (2). Available : https://so06.tci-thaijo.org/index.php/ tmd/article/view/251577/170781 [2022, May 20]. [In Thai]
Cohen, J.M. & Uphoff, N.T. (1980). Participation's Place in Rural Development : Seeking Clarity Through Specificity. World Development, 8(3), 213-235.
Office of the Education Council. (2017). The National Education Plan B.E. 2560-2579 (2017-2036). Bangkok : Office of the Education Council. [In Thai]
Phuangsomjit, C. (2017). Establishing School-Community Relationships. Veridian E-Journal, Silpakorn University [Online Serial], 10, (2). Available : https://he02.tci-thaijo.org/ index.php/ Veridian-E-ournal/article/view/98396/76585 [2022, May 20]. [In Thai]
Pinthongpan, A. (2014). Beautiful and Edible Garden to Promote Food Security : a Case Study of Soi Bonkai-Thayang Community, Kho Hong Sub-District, Hatyai Distirct, Songhla Province. Master's thesis, Prince of Songkla University. [In Thai]
Reijntjes, C. & Haverkort, B. & Waters-Bayer, Ann. (1992). Farming for the future: An introduction to low-external input and sustainable agriculture. London : Macmillan Education.
Sri-ngernyuang, K. & Satienperakul, K. (2014). Concepts and Theories in the Royal Initiatives. Chiang Mai : Faculty of Agricultural Production, Maejo University. [In Thai]
Suwan, S., Fakcharoenphol, W. & Changchai, A. (2019). Participatory Research and Development to Promote Safe Vegetable Production for School Lunch in Small school Context (9-Gloriousness Projects). Journal for Social Sciences Research [Online Serial], 10, (1). Available : https://so02.tci-thaijo.org/index.php/ssr/article/view/211877/146810 [2022, May 20]. [In Thai]
Wattanajang, T. (2013). A Learning-Activity Arrangement of Participatory Agricultural Work between Local School and Community : A Case Study of Wat Sukboontharikaram School and Chemical Free Vegetable Farmer Group in Bueng Cham O Community, Nong Suea District, Pathumthani Province. Bangkok : Agricultural Land Reform Office. [In Thai]
Wudthisawas, P. & Kongsila, T. (2023). The Participatory Management in Bamboo Resources at Ban Phatub Community Amphur MuangNan, Nan Province. The Golden Teak : Humanity and Social Science Journal [Online Serial], 29, (1). Available : https://so05.tci-thaijo.org/index.php/tgt/article/view/252203 [2023, February 14].
[In Thai]
Yingyuad, N., Tanpichai, P., Srisuantang, S. & Kerdsap, T. (2018). The development of Agricultural and Environmental Learning Activity through the Participation of Network and Partnership: A Case Study Edible Garden in Wat Sali School, Suphanburi Province. Veridian E-Journal, Silpakorn University [Online Serial], 11, (1). Available : https://he02.tci-thaijo.org/index.php/Veridian-E-Journal/article/view/118623/90940 [2023, November 5]. [In Thai]
