การเพิ่มโทษตัวการ ผู้ใช้ และผู้สนับสนุน ในกรณีผู้กระทำความผิดเป็นผู้ที่มีความอ่อนแอทางร่างกายหรือจิตใจหรืออยู่ในภาวะจำยอม

บทคัดย่อ

การเป็นผู้ใช้โดยวิธีการทั่วไปตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 84 และผู้ถูกใช้เป็นผู้ที่มีความอ่อนแอทางร่างกายหรือจิตใจ (เป็นบุคคลอายุไม่เกิน 18 ปี ผู้พิการ หรือผู้ทุพพลภาพ) หรือเป็นผู้ที่อยู่ในภาวะจำยอม (เป็นลูกจ้าง ผู้ที่อยู่ใต้บังคับบัญชา ผู้ที่มีฐานะยากจน หรือผู้ต้องพึ่งพาเพราะเหตุป่วยเจ็บหรือไม่ว่าในทางใด) ถ้าผู้ถูกใช้ได้กระทำความผิดนั้น ศาลจะต้องเพิ่มโทษแก่ผู้ใช้โดยวิธีการทั่วไปกึ่งหนึ่งของโทษที่ศาลกำหนดสำหรับผู้ใช้โดยวิธีการทั่วไป แต่ถ้าผู้ถูกใช้ไม่ได้กระทำความผิดนั้น ศาลไม่ต้องเพิ่มโทษแก่ผู้ใช้โดยวิธีการทั่วไป นอกจากนี้ การเป็นตัวการตามมาตรา 83 และการเป็นผู้สนับสนุนตามมาตรา 86 แม้ผู้กระทำความผิดจะเป็นผู้ที่มีความอ่อนแอทางร่างกายหรือจิตใจหรืออยู่ในภาวะจำยอม ศาลไม่ต้องเพิ่มโทษแก่ตัวการและผู้สนับสนุน ส่วนการเป็นผู้ใช้โดยการโฆษณาหรือประกาศตามมาตรา 85 หากผู้ใช้โดยการโฆษณาหรือประกาศ “มีเจตนาย่อมเล็งเห็นผล” ว่าผู้กระทำความผิดจะเป็นผู้ที่มีความอ่อนแอทางร่างกายหรือจิตใจหรืออยู่ในภาวะจำยอม ศาลจะต้องเพิ่มโทษแก่ผู้ใช้โดยการโฆษณาหรือประกาศ เนื่องจาก “การโฆษณาหรือประกาศ” แก่บุคคลทั่วไปให้กระทำความผิดตามมาตรา 85 โดยสภาพแล้วก็คือ “การก่อ” ให้ผู้อื่นกระทำความผิดตามมาตรา 84 นั่นเอง

บทความนี้ได้ทำการศึกษาปัญหาด้านเนื้อหาของเหตุเพิ่มโทษ (ประเภทของผู้กระทำความผิดซึ่งเป็นผู้ที่มีความอ่อนแอทางร่างกายหรือจิตใจหรืออยู่ในภาวะจำยอม) และปัญหาด้านการไม่บัญญัติเพิ่มโทษ (การไม่บัญญัติเพิ่มโทษแก่ผู้ใช้โดยวิธีการทั่วไปในกรณีผู้ถูกใช้ไม่ได้กระทำความผิด การไม่บัญญัติเพิ่มโทษแก่ผู้ใช้โดยการโฆษณาหรือประกาศให้ชัดเจน การไม่บัญญัติเพิ่มโทษแก่ตัวการ และการไม่บัญญัติเพิ่มโทษแก่ผู้สนับสนุน) โดยได้ดำเนินการศึกษาในเชิงเอกสาร (documentary research) ซึ่งผลที่ได้จากการศึกษาพบว่า ปัญหาด้านเนื้อหาของเหตุเพิ่มโทษและปัญหาด้านการไม่บัญญัติเพิ่มโทษนั้นได้ก่อให้เกิดความไม่เหมาะสมและความไม่เป็นธรรมขึ้น บทความนี้จึงได้นำเสนอแนวทางการแก้ไขเพิ่มเติมมาตรา 83 มาตรา 84 มาตรา 85 และมาตรา 86 ให้เกิดความเหมาะสมและเกิดความเป็นธรรม