เกณฑ์กำหนดหน้าที่การแจ้งการรวมธุรกิจ

บทคัดย่อ

ผู้ประกอบธุรกิจดำเนินการรวมธุรกิจเพื่อเหตุผลที่หลากหลาย และในบางครั้งผู้ประกอบธุรกิจ อาจทำการรวมธุรกิจเนื่องจากความต้องการที่จะทำลายการแข่งขัน เพื่อป้องกันผู้บริโภคและสังคมจากการรวมธุรกิจจากเหตุดังกล่าว การควบคุมการรวมธุรกิจจึงถูกกำหนดขึ้นภายใต้กฎหมายการแข่งขันทางการค้า โดยปกติแล้วผู้ประกอบธุรกิจที่รวมธุรกิจมีหน้าที่ต้องแจ้งให้หน่วยงานกำกับดูแลทราบถึงการรวมธุรกิจก่อนการรวมธุรกิจสำเร็จโดยการปฏิบัติตามเกณฑ์กำหนดหน้าที่การแจ้งการรวมธุรกิจ เกณฑ์กำหนดหน้าที่การแจ้งการรวมธุรกิจนั้นมีหลายรูปแบบ แต่รูปแบบหลัก ๆ ประกอบด้วยเกณฑ์ มูลค่ารายได้ เกณฑ์มูลค่าสินทรัพย์ เกณฑ์ส่วนแบ่งตลาด และเกณฑ์มูลค่าการรวมธุรกิจ

มาตรา 51 แห่งพระราชบัญญัติการแข่งขันทางการค้า พ.ศ. 2560 กำหนดให้ผู้ประกอบธุรกิจใดที่รวมธุรกิจซึ่งการรวมธุรกิจนำไปสู่การผูกขาดหรือการเป็นผู้ประกอบธุรกิจซึ่งมีอำนาจเหนือตลาด จะต้องได้รับอนุญาตจากคณะกรรมการการแข่งขันทางการค้า จากมาตราดังกล่าวแสดงให้เห็นว่าประเทศไทยใช้สถานะของผู้ประกอบธุรกิจที่รวมธุรกิจเป็นเกณฑ์กำหนดหน้าที่การแจ้งการรวมธุรกิจ อย่างไรก็ดีเนื่องจากสถานะดังกล่าวขึ้นอยู่กับยอดขายและส่วนแบ่งตลาดของผู้ประกอบธุรกิจส่งผลให้ ท้ายที่สุดแล้วประเทศไทยใช้เกณฑ์มูลค่ารายได้และส่วนแบ่งตลาดเป็นเกณฑ์กำหนดหน้าที่ แม้ส่วนแบ่งตลาดจะสามารถสะท้อนผลกระทบต่อการแข่งขันที่เกิดขึ้นจากการรวมธุรกิจ แต่ในทางปฏิบัติเกณฑ์ส่วนแบ่งตลาดสร้างความยุ่งยากและต้นทุนต่อผู้รวมธุรกิจ บทความนี้จะแสดงให้เห็นถึงเหตุผลที่ประเทศไทยไม่ควรใช้เกณฑ์ส่วนแบ่งตลาดและเสนอแนวทางแก้ไขและข้อแนะนำทั้งในระยะสั้นและระยะยาวให้แก่ผู้อ่าน