หลักหน้าที่และอำนาจทั่วไปขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นประเทศฝรั่งเศส และแนวทางการปรับใช้ในประเทศไทย

บทคัดย่อ

บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาหลักหน้าที่และอำนาจทั่วไปขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นของประเทศฝรั่งเศส เป็นงานศึกษาเชิงเอกสาร ผ่านการค้นคว้าทั้งเอกสารปฐมภูมิทางกฎหมาย ได้แก่ บทบัญญัติของรัฐธรรมนูญแห่งสาธารณรัฐฝรั่งเศส รัฐบัญญัติ รวมถึงกฎหมายลำดับรองที่เกี่ยวข้อง และเอกสารทุติยภูมิทางกฎหมายทั้งของต่างประเทศและของไทย ได้แก่ คำวินิจฉัยของศาล หนังสือและตำราทางนิติศาสตร์ และรายงานของหน่วยงานราชการ รวมถึงองค์กรระหว่างประเทศ เพื่อวิเคราะห์ความสำคัญของหลักหน้าที่และอำนาจทั่วไปที่มีต่อองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นของประเทศฝรั่งเศส เพื่อนำไปสู่การให้ข้อเสนอแนะบางประการในการนำหลักการดังกล่าวมาปรับใช้ในระบบกฎหมายไทย การศึกษาพบว่า หลักการดังกล่าวทำให้องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นมีอำนาจในการดำเนินการจัดทำบริการสาธารณะภายในพื้นที่รับผิดชอบได้ แม้จะไม่มีกฎหมายระบุให้อำนาจไว้เป็นการเฉพาะ อันจะทำให้การจัดทำบริการสาธารณะมีความสอดคล้องกับความต้องการของประชาชนในท้องถิ่น ปัจจุบันระบบกฎหมายของประเทศฝรั่งเศสกำหนดให้เทศบาลเป็นองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นรูปแบบเดียวที่มีหลักหน้าที่และอำนาจทั่วไป นอกจากนี้ศาลปกครองฝรั่งเศสได้กำหนดกรอบเงื่อนไขในการใช้หลักการดังกล่าว ทั้งนี้การใช้หลักหน้าที่และอำนาจทั่วไปจะต้องตอบสนองต่อประโยชน์สาธารณะของท้องถิ่น ไม่เป็นการก้าวล่วงการจัดทำบริการสาธารณะของหน่วยงานของรัฐอื่น หน้าที่และอำนาจอยู่ในเขตพื้นที่ของท้องถิ่น มีความเป็นกลาง และเคารพเสรีภาพในการดำเนินธุรกิจและอุตสาหกรรมของเอกชน ในกรณีของประเทศไทยร่องรอยข้อความคิดว่าด้วยหน้าที่และอำนาจทั่วไปขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นปรากฏทั้งในงานวิชาการ บทบัญญัติของรัฐธรรมนูญในอดีต รวมถึงในคำพิพากษาของศาล ดังนั้น เพื่อแก้ไขปัญหาช่องว่างทางกฎหมายเกี่ยวกับการจัดทำบริการสาธารณะโดยองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นที่ยืดหยุ่นและเหมาะสม จึงเสนอให้มีการเพิ่มเติมหลักหน้าที่และอำนาจทั่วไปขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นไว้ในรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย โดยรับรองให้องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นในระดับที่เล็กหรือใกล้ชิดกับประชาชนที่สุดมีหน้าที่และอำนาจทั่วไปในการจัดทำบริการสาธารณะในพื้นที่นั้น