มุมมองใหม่ต่อการกระทำทางรัฐบาลในประเทศไทย : ศึกษาผ่านประวัติศาสตร์กฎหมายรัฐธรรมนูญ
คำสำคัญ:
การกระทำทางรัฐบาล, ขั้นบันไดทางรัฐธรรมนูญ, พระราชอำนาจดั้งเดิมของพระมหากษัตริย์, วิธีการศึกษากฎหมายตามแบบของ Friedrich Carl von Savigny, วิธีการศึกษาแบบปทัสถานนิยมบทคัดย่อ
บทความฉบับนี้มุ่งนำเสนอให้เห็นถึงความไม่สอดคล้องกันระหว่างทฤษฎีการกระทำทางรัฐบาลซึ่งนำเสนอโดยนักวิชาการและการปรับใช้ทฤษฎีดังกล่าวโดยศาลรัฐธรรมนูญและศาลปกครองของประเทศไทย ความไม่สอดคล้องที่เกิดขึ้นนี้ก่อให้เกิดปัญหาความไม่แน่นอนในการปรับใช้หลักกฎหมาย บทความนี้ยังมุ่งอาศัยความไม่สอดคล้องที่ได้กล่าวมาเพื่อแสดงให้เห็นถึงข้อจำกัดของวิธีการศึกษาการกระทำทางรัฐบาลแบบปทัสถานนิยม โดยเฉพาะปัญหาความเป็นอพลวัต สืบเนื่องจากข้อจำกัดเช่นว่า ผู้เขียนจักอาศัยวิธีการวิจัยแบบรัฐธรรมนูญเปรียบเทียบเพื่อนำเสนอมุมมองใหม่่ของการกระทำทางรัฐบาลที่สอดคล้องกับภูมิทัศน์ทางรัฐธรรมนูญฉบับปัจจุบันของไทยที่แปรเปลี่ยนไปจากอดีตบนพื้นฐานของแนวคิด “ขั้นบันไดทางรัฐธรรมนูญ”
References
งานวิชาการภาษาไทย
ตำราและหนังสือ
นันทวัฒน์ บรมานันท์, กฎหมายปกครอง (พิมพ์ครั้งที่ 3, วิญญูชน 2555).
บวรศักดิ์ อุวรรณโณ, กฎหมายมหาชน เล่ม 2 การแบ่งแยกกฎหมายมหาชน-เอกชน และพัฒนาการกฎหมายมหาชนในประเทศไทย (พิมพ์ครั้งที่ 5, จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย 2550).
__________, กฎหมายมหาชน เล่ม 3: ที่มาและนิติวิธี (นิติธรรม 2538).
__________, ‘บทวิเคราะห์ทางวิชานิติศาสตร์ต่อคำสั่งศาลปกครองกลางกำหนดวิธีการคุ้มครองเพื่อบรรเทาทุกข์ชั่วคราว ฯ ในคดีแถลงการณ์ร่วมไทย-กัมพูชา’ ใน เอกบุญ วงศ์สวัสดิ์กุล (บรรณาธิการ), การกระทำทางรัฐบาลหรือการกระทำของรัฐบาล: ข้อถกเถียงทางวิชาการในระบบกฎหมายมหาชนไทย (สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ 2552).
ประยูร กาญจนดุล, คำอธิบายกฎหมายปกครอง (พิมพ์ครั้งที่ 5, คณะนิติศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย 2549).
ปรีดี เกษมทรัพย์, นิติปรัชญา (พิมพ์ครั้งที่ 10, โครงการตำราและเอกสารประกอบการสอน คณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ 2552).
ปิยบุตร แสงกนกกุล, พระราชอํานาจองคมนตรี และผู้มีบารมีนอกรัฐธรรมนูญ (Openbooks 2550).
รวินท์ ลีละพัฒนะ, คดี Miller กับหลักอานาจสูงสุดทางนิติบัญญัติเป็นของรัฐสภา : บทเรียนจากกฎหมายรัฐธรรมนูญสหราชอาณาจักรในเหตุการณ์เบร็กซิท (สานักพิมพ์จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย 2564).
วรเจตน์ ภาคีรัตน์และคณะ, ‘แถลงการณ์ คณาจารย์คณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ 1 กรกฎาคม พ.ศ. 2551: ความเห็นต่อคำสั่งศาลปกครองกลางคดีหมายเลขดำที่ 984/2551 รับคำฟ้องกรณีแถลงการณ์ร่วมระหว่างรัฐบาลไทยและรัฐบาลกัมพูชา เรื่อง การขอขึ้นทะเบียนปราสาทพระวิหารเป็นมรดกโลก และกำหนดมาตรการหรือวิธีการคุ้มครองเพื่อบรรเทาทุกข์ชั่วคราวก่อนการพิพากษา’ ใน เอกบุญ วงศ์สวัสดิ์กุล (บรรณาธิการ), การกระทำทางรัฐบาลหรือการกระทำของรัฐบาล: ข้อถกเถียงทางวิชาการในระบบกฎหมายมหาชนไทย (สำนักพิมพ์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ 2552).
สมยศ เชื้อไทย, หลักกฎหมายมหาชนเบื้องต้น (พิมพ์ครั้งที่ 7, วิญญูชน 2554).
เอกบุญ วงศ์สวัสดิ์กุล, ‘บทนำ’ ใน เอกบุญ วงศ์สวัสดิ์กุล (บรรณาธิการ), การกระทำทางรัฐบาลหรือการกระทำของรัฐบาล: ข้อถกเถียงทางวิชาการในระบบกฎหมายมหาชนไทย (สำนักพิมพ์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ 2552).
บทความ
เกรียงไกร เจริญธนาวัฒน์, ‘การกระทําทางรัฐบาล’ (2554) จุลนิติ 62.
ชมพูนุท ตั้งถาวร, ‘การลงประชามติที่ริเริ่มโดยประชาชน’ (2559) 7 Assumption University Law Journal 110.
รายงานการประชุม
รายงานการประชุมสภาร่างรัฐธรรมนูญ ครั้งที่ 24 วันอังคารที่ 22 กรกฎาคม พ.ศ. 2540.
วิจัย
กล้า สมุทวณิช, ขอบเขตอำนาจหน้าที่ศาลรัฐธรรมนูญเพื่อการส่งเสริมการปกครองในระบอบประชาธิปไตยและคุ้มครองเสรีภาพของประชาชน (สถาบันพระปกเกล้า 2557).
เกรียงไกร เจริญธนาวัฒน์ และคณะ, ‘การกระทำทางรัฐบาล : ศึกษากรณีเปรียบเทียบระหว่างประเทศไทย สาธารณรัฐฝรั่งเศส สหพันธ์สาธารณรัฐเยอรมนี สหรัฐอเมริกา และอังกฤษ’ (งานวิจัยเสนอสำนักงานศาลรัฐธรรมนูญ, 2554).
วิทยานิพนธ์
สุชาดา เรืองแสงทองกุล, ‘การกระทําทางรัฐบาลและปัญหาการตรวจสอบการกระทําทางรัฐบาล’ (ดุษฎีนิพนธ์ คณะนิติศาสตร์ สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์, 2560).
สุวีร์ ตรียุทธนากุล, ‘การกระทำของรัฐบาล’ (วิทยานิพนธ์หลักสูตรนิติศาสตรมหาบัณฑิตสาขานิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยรามคำแหง, 2538).
ข้อมูลอิเล็กทรอนิกส์.
‘คำต่อคำ 'วรเจตน์' มองศาลตีตกคำร้องถวายสัตย์ ต้องแยก ‘การเมือง-กฎหมาย’ ยันสภามีอำนาจเปิดอภิปรายตามม.152’.(Voice Online, 15 กันยายน 2562) <https://voicetv.co.th/read/Y36N1t5uS> สืบค้นเมื่อ 7 สิงหาคม 2563.
บุญเสริม นาคสาร, ‘ทฤษฎีว่าด้วยการกระทำของรัฐบาลกับคำพิพากษาของศาลไทย’ (Publaw.net, 8 กรกฎาคม 2550) < http://public-law.net/publaw/view.aspx?id=1115> สืบค้นเมื่อ 28 กันยายน 2563.
งานวิชาการภาษาอังกฤษ
ตำราและหนังสือ
Allison JWF, A Continental Distinction in The Common Law (Oxford University Press 1996).
Barnett H, Constitutional & Administrative Law (12th edn, Routledge 2017).
Bean Jr. RJ, ‘The Supreme Court and the Political Question: Affirmation or Abdication?’ in Kermit L. Hall (ed), The Least Dangerous Branch: Separation of Powers and Court-Packing: The Supreme Court in American Society (Garland 2000).
Beetham D, The Legitimation of Power (Palgrave Macmillan 1991).
________, Max Weber and the Theory of Modern Politics (Polity Press 1985).
Bellomo M, The Common Legal Past of Europe, 1000–1800 (Lydia G. Cochrane (tr), The Catholic University of America Press 1995).
Bickel A, The Least Dangerous Branch (2nd edn, Yale University Press 1986).
Bjorge E and Miles C, ‘Crown and Foreign Acts of State before British Courts: Rahmatullah, Belhaj, and the Separation of Powers’ in Curtis A. Bradley (ed), The Oxford Handbook of Comparative Foreign Relations Law (Oxford University Press 2019).
Blackstone W, Commentaries on the Laws of England, Volume 1 (The University of Chicago Press 1979).
Boyron S, The Constitution of France: A Contextual Analysis (Hart Publishing 2013).
Brännström L, ‘Carl Schmitt’s definition of sovereignty as authorized leadership’ in Matida Arvidsson, Leila Brännström, and Panu Minkkinen (eds), The Contemporary Relevance of Carl Schmitt (Routledge 2017).
Brown LN, Bell J, and Galabert J, French Administrative Law (5th edn, Oxford Univesity Press 1998).
Bui NS, Constitutional Change in the Contemporary Socialist World (Oxford University Press 2020).
Colón-Ríos J, ‘Judge made constitutional change’ in Xenophon Contiades and Alkmene Fotiadou (eds), Routledge Handbook of Comparative Constitutional Change (Routledge 2021).
Chaloemtiarana T, Thailand: The Politics of Despotic Paternalism (SEAP 2007).
Clare IS, Illustrated Universal History (J.C. McCurdy & Co. 1881).
Coicaud J, Legitimacy and Politics: A Contribution to the Study of Political Right and Political Responsibility (Cambridge University Press 2002).
Coleman AR, The American Revolution, State Sovereignty, and the American Constitutional Settlement, 1765-1800 (Lexington Books 2016).
Congleton RD, Perfecting Parliament: Constitutional Reform, Liberalism, and the Rise of Western Democracy (Cambridge University Press 2011).
Contiades X, ‘Constitutional Change engineering’ in Xenophon Contiades (Ed), Engineering Constitutional Change: A Comparative Perspective on Europe, Canada and the USA (Routledge 2012).
Contiades X and Fotiadou A, ‘Introduction—Comparative constitutional change: a new academic field' in Xenophon Contiades and Alkmene Fotiadou (eds), Routledge Handbook of Comparative Constitutional Change 1 (Routledge 2020).
Coxe B, An Essay on Judicial Power and Unconstitutional Legislation: Being a Commentary on Parts of the Constitution of the United States (The Lawbook Exchange 2005).
Craig P, ‘Brexit and the UK Constitution’ in Jeffrey Jowell and Colm O’Cinneide (eds), The Changing Constitution (9th edn, Oxford University Press 2019).
__________, ‘Prerogative, Precedent and Power’ in Christopher Forsyth (ed), The Golden Metwand and the Crooked Cord: Essays on Public Law in Honour of Sir William Wade QC (Oxford University Press 1998).
Crawford K, Perilous Performances: Gender and Regency in Early Modern France (Harvard University Press 2004).
Croce M and Salvatore A, The Legal Theory of Carl Schmitt (Routledge 2013).
Dicey AV, An Introduction to the Study of the Law of the Constitution (10th edn, Macmillan 1959).
Douglas-Scott S, ‘Popular sovereignty v Parliamentary sovereignty’ in Denis Galligan (ed), Constitution in Crisis: The New Putney Debates (Hart 2017).
Elkins Z, Ginsburg T, and Melton J, The Endurance of National Constitutions (Cambridge University Press 2009).
Elliott M, The Constitutional Foundations of Judicial Review (Hart 2001).
Elliott M, Williams J and Young AL, ‘The Miller Tale: An Introduction’ in Mark Elliott, Jack Williams and Alison L Young (eds), The UK Constitution after Miller: Brexit and Beyond (Hart 2018).
Firmini M and Smith J, ‘The Crown in Canada’ in Peter Oliver, Patrick Macklem, and Nathalie Des Rosiers (eds), The Oxford Handbook of the Canadian Constitution (Oxford University Press 2017).
Furedi F, Authority: A Sociological History (Cambridge University Press 2013).
Gearty CA, Principles of Human Rights Adjudication (Oxford University Press 2004).
Ginsburg T, Judicial Review in New Democracies: Constitutional Courts in Asian Cases (Cambridge University Press 2003).
Goldsworthy J, The Sovereignty of Parliament: History and Philosophy (Oxford University Press 2010).
Goodlad G, Oliver Cromwell (Tirril 2007).
Habermas J, Between Facts and Norms: Contributions to a Discourse Theory of Law and Democracy (William Rehg (tr), Polity Press 1996).
Hirschl R, ‘The Judicialization of politics’ in Robert E. Goodin (ed), The Oxford Handbook of Political Science (Oxford University Press 2009).
Huang T, ‘Party Systems in Taiwan and South Korea’ in Larry Diamond, Marc F. Plattner, Yun-han Chu, and Hung-mao Tien (eds), Consolidating the Third Wave Democracies: Themes and Perspectives (The Johns Hopkins University Press 1997).
Hunt M, Using Human Rights Law in English Courts (Hart 1998).
Kent SK, Gender and Power in Britain 1640-1990 (Routledge 1999).
Leelapatana R, ‘The Thai-style Democracy in Post-1932 Thailand and its Challenges: A Quest for Nirvana of Constitutional Saṃsāra in Thai Legal History before 1997’ in Andrew Harding and Munin Pongsapan (eds), Thai Legal History: From Traditional to Modern Law (Cambridge University Press 2021).
Le Sueur A, Sunkin M, and Murkens J, Public Law: Text, Cases, and Materials (2nd edn, Oxford University Press 2010).
Loughlin M, ‘Constituent Power Subverted: From English Constitutional Argument to British Constitutional Practice’ in Martin Loughlin and Neil Walker (eds), The Paradox of Constitutionalism: Constituent Power and Constitutional Form (Oxford University Press 2008)
Loveland I, Constitutional law, administrative law, and human rights: a critical introduction (4th edn, Oxford University Press 2006)
Lutz DS, ‘State constitution-making, through 1781’ in Jack P. Greene and J. R. Pole (eds), A Companion to the American Revolution (Blackwell 2000).
McLachlan C, Foreign Relations Law (Cambridge University Press 2014).
Mérieau E, ‘French authoritarian constitutionalism and its legacy’ in Helena Alviar García and Günter Frankenberg (eds), Authoritarian Constitutionalism: Comparative Analysis and Critique (Elgar 2019).
O’Cinneide C, ‘Human Rights and the UK Constitution’ in Jeffrey Jowell and Colm O’Cinneide (eds), The Changing Constitution (9th edn, Oxford University Press 2019).
Overton R, ‘An arrow against all tyrants (12 October 1646)’ in Andrew Sharp (ed), The English Levellers (Cambridge University Press 1998).
Qvortrup M, The Referendum and Other Essays on Constitutional Politics (Hart Publishing 2019).
Owsia P, Formation of contract: a comparative study under English, French, Islamic and Iranian law (Graham & Trotman 1994).
Palmer RR, The Age of the Democratic Revolution: The challenge (Princeton University Press 1959).
Payne S, ‘The Prerogative Power’ in Maurice Sunkin and Sebastian Payne (eds), The Nature of the Crown: A Legal and Political Analysis (Oxford University Press 1999).
Poole T, ‘The Executive in Public Law’ in Jeffrey Jowell and Colm O’Cinneide (eds), The Changing Constitution (9th edn, Oxford University Press 2019).
________, Reason of State: Law, Prerogative and Empire (Cambridge University Press 2015).
Roznai Y, Unconstitutional Constitutional Amendments: The Limits of Amendment Powers (Oxford University Press 2017)
Savigny FKV, The Vocation of Our Age for Legislation and Jurisprudence (The Lawbook Exchange 2002).
Schmitt C, ‘The guardian of the constitution: Schmitt on pluralism and the president as the guardian of the constitution’ in Lars Vinx (ed)(tr), The Guardian of the Constitution: Hans Kelsen and Carl Schmitt on the Limits of Constitutional Law (Cambridge University Press 2015).
__________, On the Three Types of Juristic Thought (Joseph W. Bendersky (tr), Praeger 2004).
Schupmann BA, Carl Schmitt's State and Constitutional Theory: A Critical Analysis (Oxford University Press 2017).
Thompson B and Gordon M, Cases & Materials on Constitutional & Administrative Law (12th edn, Oxford University Press 2017).
Tomkins A, Public Law (Oxford University Press 2003).
__________, ‘The Struggle to Delimit Executive Power in Britain’ in Paul Craig and Adam Tomkins (eds), The Executive and Public Law: Power and Accountability in Comparative Perspective (Oxford University Press 2006).
Wacks R, Understanding Jurisprudence (4th edn, Oxford University Press 2015).
Weber M, Economy and Society: Volume I (Guenther Roth and Claus Wittich (eds), University of California Press 1978).
Williams J, ‘Prerogative Powers After Miller Tale: An Analysis in Four E’s’ in Mark Elliott, Jack Williams and Alison L Young (eds), The UK Constitution after Miller: Brexit and Beyond (Hart 2018).
Zoller E, Introduction to Public Law: A Comparative Study (Martinus Nijhoff 2008).
บทความ
Cohen HG, ‘A Politics-Reinforcing Political Question Doctrine’ (2017) 49 Arizona State Law Journal 1.
Cohn M, ‘Form, Formula and Constitutional Ethos: The Political Question/Justiciability Doctrine in Three Common Law System’ (2011) 59 The American Journal of Comparative Law 675.
Dressel B, ‘Public administration and the rule of law in Asia: breadth without depth?’ (2014). 36 Asia Pacific Journal of Public Administration 9.
Garner JW, ‘French Administrative Law’ (1924) 33 Yale Law Journal 597.
Ginsburg T, ‘Constitutional afterlife: The continuing impact of Thailand’s postpolitical constitution’ (2009) 7 International Journal of Constitutional Law 83.
Goldoni M, ‘Introduction to the material study of global constitutional law’ (2019) 8 Global constitutionalism 71.
Haddad M, ‘Substantive Content of Constitutional Amendments: Political Question or Justiciable Concern?’ (1996) 42 The Wayne Law Review 1685.
Henkin L, ‘Lexical Priority or "Political Question": A Response’ (1987) 101 Harvard Law Review 524.
Kelsen H, ‘Causality and Imputation’ (1950) 61 Ethics 1.
Loewenstein K, ‘The Balance between Legislative and Executive Power: A Study in Comparative Constitutional Law’ (1938) 5 The University of Chicago Law Review 566.
Mendelson W, ‘Mr. Justice Douglas and Government by the Judiciary’ (1976) 38 The Journal of Politics 918.
รายงาน
Bartlett G and Everett M, ‘The Royal Prerogative’ (House of Commons’ Briefing Paper, Number 03861, 17 August 2017).
Poole T, ‘The Strange Death of Prerogative in England’ (LSE Law, Society and Economy Working Papers 21/2017).
Whittington KE, ‘The Social Impact of the Hundred Years War on the Societies of England and France’ (Honors undergraduate thesis submitted to the University of Central Florida, 2016).
ข้อมูลอิเล็กทรอนิกส์
‘Compromise is the answer’ (Bangkok Post, 3 November 2020) <https://www.bangkokpost.com/opinion/opinion/2012839/compromise-is-the-answer> สืบค้นเมื่อ 22 พฤศจิกายน 2563.
Slack J, ‘Enemies of the people: Fury over 'out of touch' judges who have 'declared war on democracy' by defying 17.4m Brexit voters and who could trigger constitutional crisis’ (The Daily Mail, 3 November 2016) <https://www.dailymail.co.uk/news/article-3903436/Enemies-people-Fury-touch-judges-defied-17-4m-Brexit-voters-trigger-constitutional-crisis.html> สืบค้นเมื่อ 14 พฤศจิกายน 2563.
งานวิชาการภาษาฝรั่งเศส
ตำราและหนังสือ
Camby J et al., La révision de 2008 : une nouvelle Constitution ? (LGDJ 2011).
Duez P, Les actes de gouvernement (Dalloz 2006).
ข้อมูลอิเล็กทรอนิกส์
Prince Napoléon <https://www.conseil-etat.fr/decisions-de-justice/jurisprudence/les-grandes-decisions-depuis-1873/conseil-d-etat-19-fevrier-1875-prince-napoleon> สืบค้นเมื่อ 11 มิถุนายน 2567.
Downloads
เผยแพร่แล้ว
License
Copyright (c) 2024 วารสารนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
ผลงานที่ตีพิมพ์ในวารสารนิติศาสตร์เป็นลิขสิทธิ์ของวารสารนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ และวารสารนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ สงวนสิทธิในการเผยแพร่ผลงานที่ตีพิมพ์ในแบบรูปเล่มและทางสื่ออิเล็กทรอนิกส์อื่นใด
บทความหรือข้อความคิดเห็นใด ๆ ที่ปรากฏในวารสารนิติศาสตร์เป็นความรับผิดชอบของผู้เขียนโดยเฉพาะ คณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ และบรรณาธิการไม่จําเป็นต้องเห็นด้วยหรือร่วมรับผิดชอบใด ๆ
