เสรีภาพสื่อต่อการดำเนินกระบวนการยุติธรรมทางอาญา

บทคัดย่อ

การนำเสนอข้อมูลข่าวสารของสื่อมวลชนมีบทบาทสำคัญและมีอิทธิพลต่อการดำเนินชีวิตของประชาชนในสังคมเป็นอย่างมาก ประกอบกับปัจจุบันระบบเทคโนโลยีและเครื่องมือการสื่อสารที่สามารถทำได้ง่ายและรวดเร็ว ทำให้การรับข้อมูลข่าวสารของประชาชนเกิดขึ้นได้ตลอดเวลา ฉะนั้น การทำหน้าที่ของสื่อมวลชนจึงมีส่วนสำคัญในการช่วยเหลือหรือเปลี่ยนแปลงสภาพแวดล้อมของสังคม โดยทำให้ประชาชนได้ตระหนักรับรู้สถานการณ์ หรือเป็นการเตือนภัยเพื่อป้องกันภัยอันตรายในการดำเนินชีวิต ด้วยเหตุนี้ การเลือกใช้วิธีการ รูปแบบการนำเสนอ การสื่อสาร หรือข้อมูลที่ใช้ในการนำเสนอ จึงเป็นเครื่องมือที่จำเป็นที่สามารถสร้างการรับรู้ หรืออาจกระตุ้นให้เกิดอารมณ์ร่วมของผู้รับข้อมูลข่าวสาร และอาจเป็นจุดเริ่มต้นของการแก้ไขปัญหาต่างๆ หรืออาจสร้างปัญหาในสังคมได้ไม่มากก็น้อย

จากการศึกษาพบว่า ในทางระหว่างประเทศ ต่างประเทศ (ประเทศสหรัฐอเมริกา และประเทศสหพันธ์สาธารณรัฐเยอรมนี) หรือประเทศไทยก็ดี ต่างมีมาตรการทางกฎหมายในการคุ้มครองสิทธิเสรีภาพในการทำหน้าที่นำเสนอข้อมูลข่าวสารของสื่อมวลชน ให้ปราศจากการแทรกแซงของอำนาจรัฐ หรือผู้มีอำนาจ เพื่อให้สื่อมวลชนได้ทำหน้าที่อย่างเต็มที่ ไม่มีการบิดเบือนข้อมูล หรือการเผยแพร่ข้อมูลอันเป็นเท็จ แต่อย่างใดก็ดี การอ้างเสรีภาพหรือความมีอิสระในการดำเนินการเรื่องใดหรือสิ่งใดแบบไม่มีขอบเขตจำกัด หรือในลักษณะที่เป็นนามธรรมนั้น ย่อมอาจมีผลต่อสิทธิและเสรีภาพในความเป็นอยู่ส่วนตัวหรือสิทธิในเกียรติยศชื่อเสียงของบุคคลที่ตกเป็นข่าว ตลอดจนครอบครัวหรือบุคคลแวดล้อมใกล้ชิดของบุคคลเหล่านั้นได้ไม่ทางตรงก็ทางอ้อม

ดังนั้น การตระหนักถึงความสำคัญในการทำหน้าที่ของสื่อมวลชนจึงต้องพิจารณาถึงกรอบจำกัดของเสรีภาพในการทำหน้าที่ของสื่อมวลชน และการคำนึงผลกระทบทางได้เสียต่อบุคคลผู้ตกเป็นข่าว โดยภาครัฐควรมีแผนบูรณาการร่วมกันระหว่างหน่วยงาน เพื่อกำหนดกรอบการเผยแพร่ข้อมูลข่าวสารผ่านช่องทางต่างๆ ให้ครอบคลุมสิทธิขั้นพื้นฐานของประชาชนทุกกลุ่ม และควรผลักดันให้เกิดการบังคับใช้กฎหมายเกี่ยวกับการคุ้มครองสิทธิเสรีภาพ ส่งเสริมจริยธรรมและมาตรฐานวิชาชีพสื่อมวลชน เพื่อให้มีองค์กรวิชาชีพภายใต้กฎหมายในการควบคุมการทำหน้าที่ของสื่อมวลชนให้อยู่ในกรอบมาตรฐานวิชาชีพอย่างจริงจัง