การปรับใช้คำร้องระงับการพิจารณาชั่วคราว (Motion to Strike)

บทคัดย่อ

ปัจจุบันสิทธิของผู้บริโภคยังไม่ได้รับความคุ้มครองที่เพียงพอ ผู้บริโภคยังคงไม่สามารถใช้สิทธิของตนในการแสดงความคิดเห็นเกี่ยวกับสินค้าและบริการของผู้ประกอบธุรกิจในทางลบแม้จะเป็นกระทำโดยสุจริตได้อย่างเป็นอิสระ เพราะหวาดกลัวว่าผู้ประกอบธุรกิจจะฟ้องให้ตนต้องรับผิดจากการทำให้ผู้ประกอบธุรกิจได้รับความเสียหายต่อชื่อเสียง เกียรติคุณ โดยอาจเป็นการฟ้องให้ผู้บริโภคต้องรับผิดต่อชื่อเสียงของผู้ประกอบธุรกิจตามมาตรา 423 ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ ซึ่งการฟ้องลักษณะนี้เป็น “การฟ้องปิดปาก” หรือ “การฟ้องเชิงยุทธศาสตร์” ที่รู้จักกันในชื่อ “Strategic Lawsuit Against Public Participation” หรือที่เรียกสั้น ๆ ว่า “SLAPP” อันเป็นการฟ้องที่มีวัตถุประสงค์เพื่อให้ผู้ที่แสดงความคิดเห็นในทางลบเกี่ยวกับตนได้รับความยากลำบากจากการต้องเข้าสู่กระบวนการพิจารณาของศาลและทำให้ผู้อื่นหวาดกลัวที่จะแสดงความคิดเห็นเช่นกัน โดยการฟ้องในลักษณะนี้มักเกิดขึ้นระหว่างผู้ที่มีอำนาจในทางเศรษฐกิจที่แตกต่างกันมากและผู้ฟ้องมักไม่ได้สนใจถึงผลคำพิพากษา เพียงต้องการใช้ประโยชน์จากการดำเนินกระบวนการทางกฎหมายเพื่อสร้างความลำบากให้อีกฝ่ายเท่านั้น ซึ่งถือเป็นการใช้กฎหมายในทางที่ผิด โดยสำหรับผู้บริโภคนั้น นอกจากปัญหานี้จะเกี่ยวข้องกับการใช้กฎหมายในทางที่ผิดแล้ว ยังเกี่ยวข้องกับการละเมิดสิทธิของผู้บริโภคซึ่งมีความสำคัญอย่างมากอีกด้วย อย่างไรก็ตาม ในการพิจารณาจำเป็นจะต้องคำนึงถึงสิทธิของผู้ประกอบธุรกิจด้วย โดยจากการศึกษาพบว่าหนึ่งในแนวทางการต่อสู้ของผู้บริโภคคือการปรับใช้คำร้องระงับการพิจารณาชั่วคราว (Motion to Strike) เพื่อเป็นช่องทางให้กับผู้บริโภคในการต่อสู้คดีในชั้นศาล ซึ่งสามารถวิเคราะห์ได้จากเปรียบเทียบกฎหมายและแนวปฏิบัติของต่างประเทศ รวมถึงร่างกฎหมายต่าง ๆ ของประเทศไทย ทั้งประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่งและพระราชบัญญัติวิธีพิจารณาคดีผู้บริโภค พ.ศ. 2551 อีกทั้งพิจารณาไปถึงความแตกต่างระหว่างคำร้องระงับการพิจารณาชั่วคราวกับมาตรา 24 ของประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่งเพื่อให้เห็นว่า มาตรา 24 นั้นไม่เพียงพอในการแก้ไขปัญหา โดยในส่วนของคำร้องระงับการพิจารณาชั่วคราว พิจารณาถึงประเด็นระยะเวลาในการยื่นคำร้อง ผลของการยื่นคำร้อง หลักการพิจารณาคำร้อง หน้าที่นำสืบ กรณีที่ศาลมีคำสั่งตามคำร้องและกรณีที่ศาลมีคำสั่งยกคำร้อง รวมไปถึงข้อเสนอแนะของผู้เขียนว่าควรนำมาปรับใช้โดยการบัญญัติเพิ่มเติมในพระราชบัญญัติวิธีพิจารณาคดีผู้บริโภค พ.ศ. 2551 ใน หมวด 2 วิธีพิจารณาคดีผู้บริโภคในศาลชั้นต้น เพิ่มเป็น ส่วนที่ 1 ก่อนการฟ้องคดี เพื่อให้สามารถแก้ปัญหาการฟ้องปิดปากในคดีผู้บริโภคได้มากที่สุด