การพัฒนาต้นแบบกิจกรรมการเรียนรู้ร่วมกันแบบพหุวัยเพื่อส่งเสริมการเรียนรู้ภูมิปัญญาท้องถิ่นสำหรับเด็กและเยาวชน

บทคัดย่อ

     การวิจัยและพัฒนาครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนาและทดลองใช้ต้นแบบกิจกรรมการเรียนรู้ร่วมกันแบบพหุวัย และเพื่อส่งเสริมการเรียนรู้ภูมิปัญญาท้องถิ่นสำหรับเด็กและเยาวชน โดยแบ่งการดำเนินการวิจัยออกเป็น 2 ระยะ ได้แก่ ระยะที่ 1 การพัฒนาต้นแบบกิจกรรมการเรียนรู้ร่วมกันแบบพหุวัย ด้วยการศึกษาปัญหาและความต้องการจากการสนทนากลุ่มตัวอย่างเด็กและเยาวชนทั้ง 6 ภูมิภาคของประเทศไทย สัมภาษณ์ผู้เชี่ยวชาญด้านภูมิปัญญาด้วยแบบสัมภาษณ์กึ่งโครงสร้าง และรวบรวมข้อมูลพัฒนาเป็น (ร่าง) ต้นแบบกิจกรรมการเรียนรู้ร่วมกันแบบพหุวัยเสนอให้ผู้ทรงคุณวุฒิประเมินความถูกต้องและเหมาะสม ระยะที่ 2 การศึกษาผลการใช้ต้นแบบกิจกรรมการเรียนรู้ร่วมกันแบบพหุวัยเพื่อส่งเสริมการเรียนรู้ภูมิปัญญาท้องถิ่น ด้วยการนำไปทดลองใช้กับชุมชนทุ่งสมอ อำเภอพนมทวน จังหวัดกาญจนบุรี ศึกษาผลจากการใช้แบบประเมินตนเองในการเรียนรู้ภูมิปัญญาท้องถิ่นด้วยการเปรียบเทียบระดับคะแนนการเรียนรู้ระหว่างก่อนและหลังการทดลอง และระดับคะแนนพัฒนาการในด้านความรู้ ทักษะ และเจตคติของการเรียนรู้ภูมิปัญญาท้องถิ่น ด้วยการวิเคราะห์ข้อมูลหาค่าความถี่ และร้อยละ
     ผลการวิจัย พบว่า องค์ประกอบของต้นแบบกิจกรรมการเรียนรู้ร่วมกันแบบพหุวัยมีความถูกต้องและเหมาะสม ประกอบด้วย 1) แนวคิดและหลักการ 2) เป้าหมายของกิจกรรมและผลลัพธ์ที่คาดหวัง 3) แนวทางในการส่งเสริมการเรียนรู้ภูมิปัญญา 4) ต้นแบบชุดประสบการณ์การเรียนรู้ภูมิปัญญาท้องถิ่น 5) ผู้จัดการเรียนรู้ 6) พื้นที่การเรียนรู้ 7) เครือข่าย และ 8) สื่อ/ทรัพยากรการเรียนรู้ ภายหลังการทดลอง เด็กและเยาวชนมีระดับการเรียนรู้ภูมิปัญญาในด้านเจตคติ ความรู้ และทักษะที่ดีขึ้นกว่าก่อนเข้าร่วมการทดลองกิจกรรมและมีระดับคะแนนพัฒนาการเพิ่มขึ้นในทุกด้าน