รูปแบบการท่องเที่ยวในมิติเศรษฐกิจพอเพียงลุ่มน้ำแม่วางตอนบน

บทคัดย่อ

งานวิจัยเรื่อง รูปแบบการท่องเที่ยวในมิติเศรษฐกิจพอเพียงลุ่มน้ำแม่วางตอนบน มีวัตถุประสงค์
เพื่อสร้างรูปแบบการท่องเที่ยวในมิติเศรษฐกิจพอเพียงในสังคมชาวนา กำหนดแนวทางการตลาดในการประกอบธุรกิจการท่องเที่ยวในมิติเศรษฐกิจพอเพียงในสังคมชาวนา และเพื่อการอนุรักษ์ทรัพยากรการท่องเที่ยวอย่างยั่งยืน งานวิจัยดังกล่าวเป็นงานวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative Research) โดยพื้นที่วิจัยอยู่ในเขตลุ่มน้ำแม่วางตอนบนซึ่งประกอบด้วย 4 หมู่บ้าน ได้แก่ บ้านโป่งสมิต บ้านห้วยอีค่าง บ้านห้วยตอง และบ้านขุนวาง สำหรับกลุ่มตัวอย่างการวิจัย ได้แก่ ผู้ให้ข้อมูลสำคัญอย่างน้อยหมู่บ้านละ 10 คน โดยคัดเลือกจากตัวแทนชุมชน ผู้นำชุมชน คณะกรรมการชุมชน และ/หรือผู้อาวุโสที่อาศัยอยู่ในชุมชนไม่น้อยกว่า 10 ปี และ
ผู้มีส่วนได้เสีย (Stakeholder) ฝ่ายราชการ และฝ่ายเอกชนอย่างน้อย 10 คน โดยคัดเลือกจากหน่วยงานที่มีความเกี่ยวข้องกับการท่องเที่ยวในมิติเศรษฐกิจพอเพียงของพื้นที่เป้าหมาย วิธีดำเนินการวิจัยด้วยการศึกษาแบบการวิจัยเพื่อสร้างชุดการท่องเที่ยวในมิติเศรษฐกิจพอเพียงสอดคล้องกับภูมิสังคม โดยเน้นให้ชาวบ้าน ผู้มาเยือนหรือนักท่องเที่ยวเห็นคุณค่าของประวัติศาสตร์ วัฒนธรรม และการอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติ
เกิดรูปแบบการพัฒนาร่วมสมัยที่เหมาะสมกับปัจจุบัน ผลการวิจัยพบว่าพื้นที่ดังกล่าวมีศักยภาพในการท่องเที่ยวเชิงการเกษตรวัฒนธรรมและการท่องเที่ยวเชิงนิเวศวัฒนธรรมสามารถสร้างชุดการท่องเที่ยว
บนวิถีชีวิต เช่น การท่องเที่ยวสวนผัก นาในหุบเขา การปลูกดอกไม้ การท่องเที่ยวชมวัฒนธรรมระบบเหมืองฝาย การท่องเที่ยวชมดอกนางพญาเสือโคร่ง สวนสตรอว์เบอร์รี่ และสวนกาแฟ การท่องเที่ยวแบบวิ่งเทรล (Trail Running) ในหุบเขา การจัดกิจกรรมโฮมสเตย์ รวมทั้งการจัดจำหน่ายผลผลิตในท้องถิ่น ในระบบการตลาด มีการจัดการตลาดทั้งในรูปแบบการขายตรง และขายผ่านตัวแทนจำหน่ายในเมือง โดยเน้น
อัตลักษณ์ของผลิตภัณฑ์ทางการท่องเที่ยวและมีระบบการขายทั้งในรูปแบบออนไลน์ (Online) และอ๊อฟไลน์ (Offline) เพื่อให้กลุ่มตลาดเป้าหมายเข้าถึงผลิตภัณฑ์ทางการท่องเที่ยวให้ได้มากที่สุด รูปแบบในการอนุรักษ์ทรัพยากรการท่องเที่ยวอย่างยั่งยืนของลุ่มน้ำแม่วางตอนบน ควรประกอบด้วย การอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติ การอนุรักษ์วิถีชีวิต ประเพณี วัฒนธรรมและภูมิปัญญา และการใช้หลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงในการอนุรักษ์ทรัพยากรการท่องเที่ยว ผลประโยชน์ที่เกิดขึ้นจากการท่องเที่ยวต้องกลมกลืนทั้งด้านเศรษฐกิจ สังคม และสิ่งแวดล้อม เพื่อให้เกิดความยั่งยืนในอนาคต การวิจัยดังกล่าวเป็นเพียงงานวิจัยต้นน้ำ คือ การสร้างผลิตภัณฑ์หรือรูปแบบของการท่องเที่ยว ซึ่งเป็นจุดเริ่มต้นของการต่อยอดทรัพยากรในท้องถิ่นและการส่งเสริมการตลาด โดยมีข้อเสนอแนะ คือ การขยายพื้นที่วิจัยในลุ่มน้ำแม่วางตอนบนเพื่อเป็นการอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติ วัฒนธรรม และสิ่งแวดล้อม รวมทั้งการยกระดับคุณภาพชีวิตสังคมชาวนา และการเกษตรให้ดีขึ้นผ่านรูปแบบกิจกรรมการท่องเที่ยวในมิติเศรษฐกิจพอเพียง