การประยุกต์หลักไตรสิกขาเพื่อความสมดุลในชีวิตสำหรับผู้สูงวัย Application of the Three Buddhist Principles of Training (Tisikkhā) in Balancing Life for the Aged

บทคัดย่อ

บทคัดย่อ

             การวิจัยเรื่อง การประยุกต์หลักไตรสิกขาเพื่อความสมดุลในชีวิตสำหรับผู้สูงวัย มีวัตถุประสงค์ (1) เพื่อศึกษาหลักไตรสิกขาตามคำสอนในพระพุทธศาสนา (2) เพื่อนำเสนอการประยุกต์หลักไตรสิกขาที่สร้างความสมดุลในชีวิตให้กับผู้สูงวัย และ (3) เพื่อนำเสนอรูปแบบกิจกรรมจาก                   การประยุกต์หลักไตรสิกขาสำหรับผู้สูงวัยถือปฏิบัติให้เกิดความสมดุลในชีวิต โดยใช้ระเบียบวิธีวิจัยเชิงคุณภาพ ค้นคว้าจากแหล่งข้อมูลปฐมภูมิ คือ พระไตรปิฎก ประกอบกับตำรา เอกสาร บทความทางวิชาการ นำมาวิเคราะห์เปรียบเทียบเชิงพรรณนา

                ผลการวิจัยพบว่า ในพระพุทธศาสนา การดำรงชีวิตอยู่อย่างมีคุณภาพมีความสุขที่แท้จริงเป็นสิ่งสำคัญ จึงสอนให้ปฏิบัติทางกายและจิตใจควบคู่กันไปอย่างพอดีตามหลัก มัชฌิมาปฏิปทา ซึ่งสรุปได้ในหลักไตรสิกขา อันประกอบด้วย อธิศีลสิกขา อธิจิตสิกขา อธิปัญญาสิกขา เพื่อพัฒนาพฤติกรรมทางกาย พัฒนาจิตใจ พัฒนาความรู้ความเข้าใจให้สมบูรณ์พร้อม ซึ่งผู้สูงวัยสามารถนำมาประยุกต์ใช้เพื่อสร้างความสมดุลในชีวิตได้ โดยมีรูปแบบกิจกรรม คือ วิเวก วิวัฒน์ วิรัติ วิริยะ และวิจารณญาณ

Abstract

             The objectives of this research were 1) to study the Three Principles of Training (Tisikkhā) as taught in Buddhism, 2) to present how to apply these three principles in balancing life for the aged, and 3) to develop a series of activities to be practiced by the aged in order for them to live a balanced life. The research was classified into the category of qualitative research. The information used in the research was collected mostly from the Holy Buddhist Scripture or Tipiµaka and also from the related texts, documents, articles and research works. All the collected information had been put into the analytical and comparative process, and concluded before reporting in the descriptive style of writing.

                The research results were as follows: According to Buddhism, to live a quality and blissful life needs a hand-in-hand control of both physical and mental behaviors along with the Middle Path or Majjhimāpaµipadā, which could be classified into the Three Buddhist Principles  of Training or Tisikkhā, namely, Adhisīlasikkhā, Adhicittasikkhā and Adhipaññāsikkhā. The training procedures based on these three principles are deemed absolutely effective to cause a balanced life in both physical and mental aspects. To apply the Three Buddhist Principles of Training or Tisikkhā in balancing life for the aged is practical. The series of activities could be prescribed as follows: Viveka, Viva¹¹hana, Viratti, Viriya and Vicāraºañāºa.