การพัฒนารูปแบบการจัดกิจกรรมแนะแนวโดยใช้กระบวนการจัดการเรียนรู้แบบกิจกรรมเป็นฐานร่วมกับกระบวนการจัดการเรียนรู้แบบรวมพลัง 5 ขั้นตอนเพื่อเสริมสร้างทักษะการเรียนรู้ทางอารมณ์และสังคมสำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาตอนปลาย

สิริพรรณ นามละคร

ผู้แต่ง

สิริพรรณ นามละคร โรงเรียนสกลราชวิทยานุกูล สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษาสกลนคร

คำสำคัญ:

การพัฒนารูปแบบ, กิจกรรมแนะแนว, กิจกรรมเป็นฐาน, การเรียนรู้แบบรวมพลัง, การเรียนรู้ทางอารมณ์และสังคม

บทคัดย่อ

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาข้อมูลพื้นฐาน สภาพปัญหา ความต้องการจำเป็นและเสนอแนวทางในการพัฒนาทักษะการเรียนรู้ทางอารมณ์และสังคมสำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาตอนปลาย 2) พัฒนาและหาประสิทธิภาพของรูปแบบการจัดกิจกรรมแนะแนวโดยใช้กระบวนการจัดการเรียนรู้แบบกิจกรรมเป็นฐานร่วมกับกระบวนการจัดการเรียนรู้แบบรวมพลัง 5 ขั้นตอน เพื่อเสริมสร้างทักษะการเรียนรู้ทางอารมณ์และสังคมสำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาตอนปลาย 3) ศึกษาผลการใช้รูปแบบการจัดกิจกรรมแนะแนวที่พัฒนาขึ้น ดำเนินการตามกระบวนการวิจัยและพัฒนา กลุ่มตัวอย่างในการทดลองใช้รูปแบบ คือ นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5 จำนวน 38 คน เครื่องมือที่ใช้ คือ รูปแบบการจัดกิจกรรมแนะแนว แบบสอบถาม แบบสัมภาษณ์ แบบวัดทักษะ แบบประเมิน แบบฝึกหัด และแบบสะท้อนผล การวิเคราะห์ข้อมูลใช้ค่าร้อยละ, ค่าเฉลี่ย, ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน, t-test, One-way repeated measures ANOVA , Paired Samples t-test และการวิเคราะห์เนื้อหา

ผลการวิจัยพบว่า 1) นักเรียนมัธยมศึกษาตอนปลายมีความจำเป็นต้องพัฒนาทักษะการเรียนรู้ทางอารมณ์และสังคม เนื่องจากระดับทักษะในปัจจุบันต่ำกว่าที่ควรจะเป็น แนวทางการพัฒนาทักษะดังกล่าวอย่างมีคุณภาพและยั่งยืน ควรดำเนินการใน 4 ด้าน ได้แก่ (1) การจัดคาบเรียน (2) เนื้อหา (3) สื่อและเทคโนโลยีแหล่งเรียนรู้ และ (4) รูปแบบการจัดกิจกรรม 2) แบบการจัดกิจกรรมแนะแนวเพื่อเสริมสร้างทักษะการเรียนรู้ทางอารมณ์และสังคมสำหรับนักเรียนมัธยมศึกษาตอนปลาย พัฒนาขึ้นจากการผสานกระบวนการเรียนรู้แบบกิจกรรมเป็นฐานร่วมกับกระบวนการเรียนรู้แบบรวมพลัง 5 ขั้นตอน ประกอบด้วย 6 องค์ประกอบ ได้แก่ หลักการ จุดมุ่งหมาย เนื้อหา ขั้นตอนกิจกรรม การวัดและประเมินผล และปัจจัยแห่งความสำเร็จขั้นตอนกิจกรรมแนะแนวที่พัฒนาขึ้นมี 8 ขั้นตอน ได้แก่ ใจเบิกบาน ถามชวนคิด พินิจข้อมูล สู่การอภิปราย พร้อมใจสื่อสาร ชื่นชมผลงาน ร้อยรัดความรู้ และคืนสู่สังคม มีค่าประสิทธิภาพ (E1/E2) เท่ากับ 83.12/83.05 ซึ่งสูงกว่าเกณฑ์ที่กำหนดไว้ 80/80 3) ผลการใช้รูปแบบการจัดกิจกรรมแนะแนวโดยใช้กระบวนการจัดการเรียนรู้แบบกิจกรรมเป็นฐานร่วมกับกระบวนการจัดการเรียนรู้แบบรวมพลัง 5 ขั้นตอน เพื่อเสริมสร้างทักษะการเรียนรู้ทางอารมณ์และสังคมสำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาตอนปลาย พบว่านักเรียนมีทักษะการเรียนรู้ทางอารมณ์และสังคมหลังการใช้รูปแบบการจัดกิจกรรมแนะแนวสูงกว่าก่อนการใช้รูปแบบอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ

เอกสารอ้างอิง

Bailey, R., Stickle, L., Brion-Meisels, G., & Jones, S. M. (2019). Re-imagining social emotional learning: Findings from a strategy-based approach. Phi Delta Kappan, 100(5), 53–58. https://doi.org/10.1177/0031721719827549

CASEL. (2015). Guide: Effective social and emotional learning programs—Middle and high school edition. Chicago: Collaborative for Academic, Social, and Emotional Learning.

CASEL. (2024). State of the field 2024: Accelerating the 30-year movement for social, emotional, and academic learning. Retrieved from https://casel.org/events/state-of-the-field-2024-accelerating-the-30-year-movement-for-social-emotional-and-academic-learning/

Chen, J. J., Liang, X., & Lin, J. C. (2024). Weaving the fabric of social and emotional learning in the context of teaching: A study in a Hong Kong kindergarten classroom. Early Childhood Education Journal, 53, 1521–1537. https://doi.org/10.1007/s10643-024-01682-0

Chuenka, S. (2022). Development of a learning model based on philosophy for children combined with gamification to enhance social and emotional competence in upper secondary students. Doctoral dissertation, Srinakharinwirot University. (In Thai)

Dechakup, P., & Yindeesuk, P. (2023). Active learning to strengthen competency-based education (2nd ed.). Bangkok: Chulalongkorn University Press. (In Thai)

Dick, W., & Carey, L. (2009). The systematic design of instruction (7th ed.). Pearson.

Joyce, B., Weil, M., & Calhoun, E. (2009). Models of teaching (8th ed.). Pearson.

Laorarod, S. (2022). Development of main idea reading skills through the 5 STEPs learning process combined with the 5W1H technique for grade 2 students. Independent study, Naresuan University. (In Thai)

Namlakorn, S. (2024). The study of needs assessment and proposing for developing social emotion learning skills of high school students. Research and Development Journal Suan Sunandha Rajabhat University, 16(2), 24–40. Retrieved from https://so05.tci-thaijo.org/index.php/irdssru/article/view/273352 (In Thai)

Noinuay, P. (2020). Development of a Thai literature learning model based on active learning to promote creative problem-solving skills and appreciation of Thai literature for upper secondary students. Doctoral dissertation, Silpakorn University. (In Thai)

Phusieon, S. (2009). Application of SPSS for research data analysis (3rd ed.). Mahasarakham: Mahasarakham University Press. (In Thai)

Phusieon, S. (2024). Research and development in education (4th ed.). Mahasarakham: Taksila Printing. (In Thai)

Population and Social Research Institute, Mahidol University. (2024). Health of Thai people 2024: Stress, the silent danger of Thai society. Mahidol University. (In Thai)

Simboot, A. (2023). Development of analytical thinking ability and teamwork and collaboration of lower secondary students using 5 STEPs collaborative learning process (5-Step model). Master’s thesis, Chulalongkorn University. (In Thai)

Smith, S. (2022). Social emotional learning in ETC classrooms: Theoretical foundations, benefits, implementation, and challenges. American Journal of Humanities and Social Sciences Research, 7(6), 187–195. Retrieved from https://www.ajhssr.com/wp-content/uploads/2023/09/T23709187195.pdf

Sroysamut, J. (2020). The development of English instructional model by using activity-based learning to improve communicative English speaking ability and happiness in learning by using local context for primary student. Doctoral dissertation, Silpakorn University. (In Thai)

Thiantheerasombat, S. (2022). A development of learning model to promote senior high school students’ social and emotional learning. Doctoral dissertation, Mahasarakham University. (In Thai)

To-dam, K. (2021). The 5-step collaborative learning process (CO-5STEPs) combined with graphic organizer techniques affecting analytical thinking skills and academic achievement in economics for grade 8 students. In Proceedings of the 13th National and International Hat Yai Academic Conference (pp. 1947–1962). Hatyai University. Retrieved from https://www.hu.ac.th/Conference/conference2022 (In Thai)