การศึกษาอนาคตภาพหลักสูตรการประกอบการสังคมในประเทศไทย

พิศิษฐ์  ชำนาญนา; ฉัตรเทพ ตันติเวชชำนาญ; คัทลียา ฤกษ์พิไชย; วรศิริ  ผลเจริญ; วีรยุทธ  กองหล้า

ผู้แต่ง

พิศิษฐ์ ชำนาญนา คณะวิทยาการจัดการ มหาวิทยาลัยราชภัฏบ้านสมเด็จเจ้าพระยา
ฉัตรเทพ ตันติเวชชำนาญ คณะวิทยาการจัดการ มหาวิทยาลัยราชภัฏบ้านสมเด็จเจ้าพระยา
คัทลียา ฤกษ์พิไชย คณะวิทยาการจัดการ มหาวิทยาลัยราชภัฏบ้านสมเด็จเจ้าพระยา
วรศิริ ผลเจริญ คณะวิทยาการจัดการ มหาวิทยาลัยราชภัฏบ้านสมเด็จเจ้าพระยา
วีรยุทธ กองหล้า คณะวิทยาการจัดการ มหาวิทยาลัยราชภัฏบ้านสมเด็จเจ้าพระยา

คำสำคัญ:

อนาคตภาพ, การพัฒนาหลักสูตร, การประกอบการสังคม

บทคัดย่อ

งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาอนาคตภาพของหลักสูตรการประกอบการทางสังคมในประเทศไทย โดยสัมภาษณ์ผู้ทรงคุณวุฒิประกอบด้วยอาจารย์ผู้สอนด้านการประกอบการทางสังคม และผู้ประกอบการทางสังคม เครื่องมือที่ใช้คือ แบบสัมภาษณ์กึ่งโครงสร้างเกี่ยวกับอนาคตภาพของหลักสูตรการประกอบการทางสังคมในประเทศไทย และวิเคราะห์ข้อมูลด้วยด้วยการวิเคราะห์เนื้อหา (content analysis) โดยการนำข้อมูลที่ได้จากการสัมภาษณ์ผู้ทรงคุณวุฒิมาวิเคราะห์ตีความ และจัดหมวดหมู่องค์ประกอบ ผลการวิจัยสรุปได้ดังนี้

การศึกษาอนาคตภาพของหลักสูตรการประกอบการทางสังคมในประเทศไทย ประกอบด้วย 7 ประเด็น ดังนี้ 1) ปัญหาและอุปสรรคในการดำเนินธุรกิจ ผู้ประกอบการทางสังคมส่วนใหญ่จะขาดความรู้ ความชำนาญในการทำธุรกิจ 2) การแก้ไขปัญหาและอุปสรรคในการดำเนินธุรกิจ ผู้ประกอบการทางสังคมส่วนใหญ่ใช้วิธีการลงทะเบียนฝึกอบรมหลักสูตรระยะสั้นเพื่อเพิ่มพูนความรู้ 3) เนื้อหาที่ใช้ในการจัดการเรียนการสอน เนื้อหาที่ใช้ในการจัดการเรียนการสอนเพื่อให้เกิดทักษะการเป็นผู้ประกอบการทางสังคม จะแบ่งออกเป็น 2 ส่วน ส่วนที่ 1 เนื้อหาวิชาทางแกนทางบริหารธุรกิจ และส่วนที่ 2 เนื้อหาวิชาทางการเป็นผู้ประกอบการทางสังคม 4) การจัดการเรียนการสอน ภาพรวมของการจัดการเรียนการสอนในหลักสูตรผู้ประกอบการทางสังคม จะเป็นลักษณะการเรียนการสอนแบบ Active Learning เป็นกระบวนการเรียนการสอนซึ่งเน้นไปที่การลงมือปฏิบัติ 5) สื่อการจัดการเรียนการสอน ใช้รูปแบบการบรรยายที่จะใช้สื่อที่เป็นภาพจากทั้งในและต่างประเทศ โดยอาจจะเป็นภาพที่เป็นภาพนิ่งหรือภาพเคลื่อนไหวที่เป็นภาพวิดีโอ หรืออาจจะเชิญผู้ประกอบการทางสังคม 6) การวัดและประเมินผล การวัดผลใช้เครื่องมือที่ใช้ในการวัดผลประกอบด้วย แบบทดสอบ การออกแบบธุรกิจในรูปแบบการจัดทำแผนธุรกิจเพี่อสังคม และแฟ้มสะสมผลงาน การประเมินผล มีการแบ่งสัดส่วนคะแนนในการประเมินผล ซึ่งการประเมินผลโดยส่วนใหญ่จะเน้นไปที่การวัดทักษะในการปฏิบัติการออกแบบและแก้ปัญหาธุรกิจเพื่อสังคมในสัดส่วนที่มากกว่าการวัดทางด้านพุทธิพิสัยที่เป็นความรู้ และ 7) การพัฒนาหลักสูตรผู้ประกอบการทางสังคมในประเทศไทย การพัฒนาหลักสูตรแบ่งออกเป็น 3 รูปแบบ แบบที่ 1 หลักสูตรระยะสั้นและหลักสูตรระดับปริญญาตรี แบบที่ 2 หลักสูตรระยะสั้น และแบบที่ 3 หลักสูตรระดับปริญญาตรี

เอกสารอ้างอิง

Alourhzal, H., & Hattabou, A. (2021). Social entrepreneurship education: A systematic review of curricula contents and teaching methods. African Scientific Journal, 3(7), 001. https://doi.org/10.5281/zenodo.5651821

Amundam, D. N. (2019). Enhancing potential social innovative thinking, responsible, social entrepreneurship education: A curriculum content and teaching method model. Journal of Entrepreneurship Education, 22(5), 1–21. Retrieved from https://www.abacademies.org/abstract/enhancing-potential-social-innovative-thinking-responsible-social-entrepreneurship-education-a-curriculum-content-and-te-8516.html

Bjerke, B. (2007). Understanding entrepreneurship. Edward Elgar.

Bloom, G. M. (2006). The social entrepreneurship collaboratory (SE lab): A university incubator for a rising generation of social entrepreneurs. In A. Nicholls (Ed.), Social entrepreneurship: New models of sustainable social change (pp. 270–306). Oxford University Press.

Brock, D., & Steiner, S. (2009). Social entrepreneurship education: Is it achieving the desired aims? SSRN Electronic Journal. https://doi.org/10.2139/ssrn.1344419

Brown, R. B. (1994). Reframing the competency debate: Management knowledge and meta-competence in graduate education. Management Learning, 25(2), 289–299. https://doi.org/10.1177/13505076942520

Capella-Peris, C., Gil-Gómez, J., Martí-Puig, M., & Ruíz-Bernardo, P. (2020). Development and validation of a scale to assess social entrepreneurship competency in higher education. Journal of Social Entrepreneurship, 11(1), 23–39. https://doi.org/10.1080/19420676.2018.1545686

Chareonwongsak, K. (2007). Opening a new course? Social entrepreneurship? Retrieved from https://www.kriengsak.com/node/137 (In Thai)

Cindrić, M., Miljković, D., & Strugar, V. (2010). Didaktika i kurikulum. University of Zagreb.

Colom, R., & Flores-Mendoza, C. (2001). Inteligencia y memoria de trabajo: La relación entre factor G, complejidad cognitiva y capacidad de procesamiento. Psicologia: Teoria e Pesquisa, 17(1), 37–47. https://doi.org/10.1590/S0102-37722001000100007

Edwards-Schachter, M., García-Granero, A., Sánchez-Barrioluengo, M., Quesada-Pineda, H., & Amara, N. (2015). Disentangling competences: Interrelationships on creativity, innovation and entrepreneurship. Thinking Skills and Creativity, 16, 27–39. https://doi.org/10.1016/j.tsc.2014.11.006

Gonxalez, A. G., & Montoya, M. S. R. (2021). Social entrepreneurship education: Changemaker training at the university. Higher Education, Skills and Work-Based Learning, 11(5), 1236–1251. https://doi.org/10.1108/HESWBL-01-2021-0009

Kedmenec, I. (2015). The impact of individual, social and cultural factors on the social entrepreneurial intentions of business students (Doctoral dissertation). University of Maribor. Retrieved from https://dk.um.si/IzpisGradiva.php?id=47354&lang=eng

Kedmenec, I., Rebernik, M., & Perić, J. (2015). The impact of individual characteristics on intentions to pursue social entrepreneurship. Ekonomski pregled, 66(2), 119–137. Retrieved from https://hrcak.srce.hr/139350

Kickul, J., Griffiths, M., Bacq, S., & Garud, N. (2018). Catalyzing social innovation: Is entrepreneurial bricolage always good?. Entrepreneurship and Regional Development, 30(3–4), 407–420. https://doi.org/10.1080/08985626.2017.1413771

Kiper, H., & Mischke, W. (2008). Uvod u opću didaktiku. Educa Nakladno Društvo d.o.o.

Kitnuntaviwat, V. (2023). Principles of business education (2nd ed.). Bangkok: Chulalongkorn University Press. (In Thai)

Konecki, I., Toplek, A., & Detelj, K. (2022). Social entrepreneurship education at Croatian universities. Revija za socijalnu politiku, 30(3), 253–269. https://doi.org/10.3935/rsp.v30i3.1988

Le Deist, F. D., & Winterton, J. (2005). What is competence?. Human Resource Development International, 8(1), 27–46. https://doi.org/10.1080/1367886042000338227

Lynch, M., Kamovich, U., Longva, K. K., & Steinert, M. (2021). Combining technology and entrepreneurial education through design thinking: Students’ reflections on the learning process. Technological Forecasting and Social Change, 164, Article 120483. https://doi.org/10.1016/j.techfore.2019.06.015

Othman, N., Mohammad, R., & Rahman, R. S. A. R. (2017). Entrepreneurial competency and tendencies among pre-university students. International Journal of Economic Research, 14(15), 51–67. Retrieved from https://serialsjournals.com/abstract/87022_4.pdf

Poljak, V. (1970). Didaktika. Školska knjiga.

Robinson, J. (2006). Navigating social and institutional barriers to markets: How social entrepreneurs identify and evaluate opportunities. In Social entrepreneurship. Palgrave Macmillan. https://doi.org/10.1057/9780230625655_7

Roslan, M. H., Hamid, S., Ijab, M. T., & Bukhari, S. (2019). Social entrepreneurship learning model in higher education using social network analysis. International Conference Computer Science and Engineering, 1339, 012029. https://doi.org/10.1088/1742-6596/1339/1/012029

Shahverdi, M., Ismail, K., & Qureshi, M. I. (2018). The effect of perceived barriers on social entrepreneurship intention in Malaysian universities: The moderating role of education. Management Science Letters, 8(5), 341–352. https://doi.org/10.5267/j.msl.2018.4.014

Thailand Social Enterprise 50 Research Team. (2012). Thailand social enterprise 50. Bangkok: Bangkokbiznews Publishing Bizbook. (In Thai)

Vuković, K., Kedmenec, I., & Detelj, K. (2017). Discourse of social entrepreneurs in Croatia. In K. M. Veysel (Ed.), 5th RSEP Social Science Conference Proceedings (pp. 13–19). Sanat Kırtasiye Reklamcılık Ltd.