รูปแบบการสร้างภูมิคุ้มกันทางจิตเชิงพุทธบูรณาการเพื่อป้องกันการตกเป็นเหยื่อทางความเชื่อที่เกี่ยวข้องกับดิรัจฉานวิชาในสังคมไทย

ผู้แต่ง

  • สุดใจ ภูกงลี -
  • วิญญู กินะเสน

คำสำคัญ:

ภูมิคุ้มกันทางจิต, พุทธบูรณาการ, ดิรัจฉานวิชา

บทคัดย่อ

การวิจัยในครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อศึกษาสภาพปัญหาการตกเป็นเหยื่อทางความเชื่อที่เกี่ยวข้องกับดิรัจฉานวิชาในจังหวัดนครปฐมและความต้องการของประชาชนในการใช้อุทยานการศึกษาในวัดให้เป็นแหล่งเรียนรู้เพื่อป้องกันการตกเป็นเหยื่อทางความเชื่อที่เกี่ยวข้องกับดิรัจฉานวิชาในสังคมไทย และ 2) เพื่อพัฒนารูปแบบการสร้างภูมิคุ้มกันทางจิตเชิงพุทธบูรณาการเพื่อป้องกันการตกเป็นเหยื่อทางความเชื่อที่เกี่ยวข้องกับดิรัจฉานวิชาในสังคมไทย กลุ่มผู้ให้ข้อมูล จำนวน 400 คน และผู้ให้ข้อมูลสำคัญคือประชาชนทั่วไปและผู้นำชุมชน จำนวน 10 คน ผู้ทรงคุณวุฒิ จำนวน 6 ท่าน สนทนากลุ่ม เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย คือ แบบสอบถาม แบบสัมภาษณ์แบบมีโครงสร้าง และแบบสนทนากลุ่ม ทำการตรวจสอบคุณภาพเครื่องมือวิจัยโดยผู้เชี่ยวชาญ จำนวน 5 ท่าน สถิติที่ใช้ในการวิจัย ได้แก่ ค่าความถี่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน

          ผลการวิจัยพบว่า 1) สภาพปัญหาการตกเป็นเหยื่อทางความเชื่อที่เกี่ยวข้องกับดิรัจฉานวิชาในจังหวัดนครปฐม ภาพรวมทั้ง 4 ด้าน มีค่าเฉลี่ยอยู่ในระดับปานกลาง และความต้องการของประชาชนในการใช้อุทยานการศึกษาในวัดให้เป็นแหล่งเรียนรู้เพื่อป้องกันการตกเป็นเหยื่อทางความเชื่อที่เกี่ยวข้องกับดิรัจฉานวิชาในสังคมไทย ภาพรวมทั้ง 3 ด้านมีค่าเฉลี่ยอยู่ในระดับปานกลาง 2) รูปแบบมี 4 องค์ประกอบ เรียกชื่อว่า FSS Model คือ 1) การสร้างความยืดหยุ่นของจิตใจด้วยการคิดเป็นตามหลักโยนิโสมนสิการและหลักโลกธรรม 8 (FTC) 2) การสร้างความเข้มแข็งของจิตใจด้วยการแก้ปัญหาเป็นตามหลักสัมมาทิฏฐิและหลักสัมมาสังกัปปะ (SCC) และ 3) การสร้างความมั่นคงของจิตใจด้วยการใช้เป็นตามหลักสัมมาสติและหลักสัมมาสมาธิ  (SUC)

เอกสารอ้างอิง

คณาจารย์มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. (2559). พระสุตตันตปิฎก (Suttanta Pitaka) ฉบับปรับปรุง (พิมพ์ครั้งที่ 2). สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

ชลธิชา รอดกันภัย. (2561, 13 กันยายน). อยู่อย่างไรในสังคม..."ร่างทรง 4.0". คมชัดลึก. https://www.komchadluek.net/news/scoop/330068

เพลิงพยัคฆ์. (2560, 6 มีนาคม). เหยื่อความเชื่อ. ไทยรัฐออนไลน์. https://www.thairath.co.th/ content/874857

ทวีศักดิ์ สิริรัตนเรขา. (2560, 16 พฤศจิกายน). อาร์คิว… ภูมิคุ้มกันทางใจ. https://www.happyhomeclinic.com/Download/article/a21-RQ.pdf

พระครูใบฎีกาเชษฐา ปิยสาโน. (2563). ท่าทีพุทธศาสนาต่อมงคลตื่นข่าวบนฐานแห่งความจริงทางประสาทสัมผัสและคุณค่า . บัณฑิตศึกษาปริทรรศน์ วิทยาลัยสงฆ์นครสวรรค์, 8(1), 423–434.

พระณัฐสิทธิชาญ สหธมฺโม (ณินทเศรษฐ์). (2556). การศึกษาดิรัจฉานวิชาในมุมมองของพระพุทธ ศาสนาเถรวาท [วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต ไม่ได้ตีพิมพ์]. มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

พระพิษณุพล สุวณฺณรูโป (รูปทอง), พระครูสิริปริยัตยานุศาสก์, วิโรจน์ อินทนนท์ และเทพประวิณ จันทร์แรง. (2562). ความเชื่อเรื่องยันต์ในล้านนาจากมุมมองพระพุทธศาสนา. วารสารมหาจุฬานาครทรรศน์, 6(4), 1999–2022.

มานพ บุญชื่น. (2562). การศึกษาวิเคราะห์การอวดอุตตริมนุสสธรรมในคัมภีร์พระพุทธศาสนาเถรวาท[วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต ไม่ได้ตีพิมพ์]. มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

ยโสธารา ศิริภาประภากร. (2561). คติคําสอน เครื่องประกอบพิธีกรรมสะเดาะเคราะห์ของชาวไทยเขมรสุรินทร์ . วารสารมหาจุฬาคชสาร, 9(1), 73–83.

วันวิสา สรีระศาสตร์, งามตา วนินทานนท์ และนำชัย ศุภฤกษ์ชัยสกุล. (2555). ปัจจัยเชิงสาเหตุด้านสถานการณ์ทางสังคม และการมีภูมิคุ้มกันทางจิตที่เกี่ยวข้องกับพฤติกรรมการใช้อินเทอร์เน็ตอย่างสร้างสรรค์และปลอดภัยของนักเรียนหญิงระดับมัธยมศึกษาในโรงเรียนที่เข้าร่วมและไม่เข้าร่วมโครงการส่งเสริมการใช้อินเทอร์เน็ตอย่างสร้างสรรค์และปลอดภัย. วารสารพฤติกรรมศาสตร์เพื่อการพัฒนา, 4(1), 1–13.

ศราพร วาทะสัตย์. (2539). อุทยานการศึกษาในวัดตามความคิดเห็นของผู้เชี่ยวชาญ พระภิกษุและประชาชน. [วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต ไม่ได้ตีพิมพ์]. จุฬาลงกรณมหาวิทยาลัย.

สมใจ เดชบำรุง และสิริวันทน์ ชัยญาณะ. (2559). ความเชื่อเหนือธรรมชาติที่ปรากฏในสำนวนไทย. วารสารศึกษาศาสตร์ มมร คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหามกุฏราชวิทยาลัย, 4(2), 207-213.

สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (ป.อ. ปยุตฺโต). (2555). พุทธธรรม ฉบับปรับขยาย (พิมพ์ครั้งที่ 5). สำนักพิมพ์ผลิธัมม์.

สำนักงานทะเบียนกลาง. (2562, 31 ธันวาคม). ประกาศสำนักงานทะเบียนกลางเรื่องจำนวนราษฎรทั่วราชอาณาจักรตามหลักฐานการทะเบียนราษฎร 2562. https://stat.bora.dopa.go.th/ stat/pk/pk_62.pdf

สิริวันทน์ ชัยญาณะ และสมใจ เดชบำรุง. (2559). ความเชื่อเหนือธรรมชาติที่ปรากฏในสำนวนไทย. วารสาร “ศึกษาศาสตร์ มมร” คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหามกุฏราชวิทยาลัย, 4(2), 207-213.

อรพินทร์ ชูชม สุภาพร ธนะชานันท์ และทัศนา ทองภักดี. (2555). ปัจจัยเชิงเหตุและผลของภูมิคุ้มกันทางจิตของเยาวชน. กรุงเทพมหานคร: สถาบันวิจัยพฤติกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ.

อาติยะ ชากิจดี และสุวารีย์ ศรีปูณะ. (2555). ยุทธวิธีการพัฒนาวัดให้เป็นแหล่งเรียนรู้ชุมชนตามหลักเศรษฐกิจพอเพียง. วารสารวิจัยและพัฒนา มหาวิทยาลัยราชภัฏเลย, 7(20) 29-40.

Amarintv.com. (2563, 22 กุมภาพันธ์). จับ 2 แม่ลูกหมอดู หลอกสะเดาะเคราะห์ 7 ล้าน เหยื่อเครียดจนเป็นซึมเศร้า. https://www.amarintv.com/news/detail/22125

SaimGanesh.com. (2563, 16 พฤศจิกายน). หลีกห่างจากร่างทรง เพื่อสังคมไทยได้พัฒนา.https://www.siamganesh.com/devils.html

TeeNee.com. (2560, 20 มกราคม). จริงหรือหลอก เพราะศรัทธาหรือเพทุบาย ใช้ร่างทรงหลอกเหยื่อจิตตก! https://socialnews.teenee.com/penkhao/8366.html

Israel, G. D. (1992). Determining Sample Size. University of Florida Cooperative Extension Service, Institute of Food and Agriculture Sciences, EDIS, Florida.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

เผยแพร่ 2021-12-31 — ปรับปรุง 2025-08-08

ฉบับ

ประเภทบทความ

บทความวิจัย