ภาษีเงินได้บุคคลธรรมดากับการสมรสเท่าเทียม

บทคัดย่อ

          การสมรสที่บัญญัติไว้ในลักษณะที่ 1 บรรพ 5 ครอบครัว ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ ซึ่งในหมวด 2 ว่าด้วยเงื่อนไขการสมรส ตั้งแต่มาตรา 1448-1460 นั้นใช้ถ้อยคำไว้ว่า “ชาย” และ “หญิง” เมื่อพิจารณาจากบทบัญญัติของเงื่อนไขการสมรสในแต่ละมาตราดังกล่าวจึงพบว่าการสมรสตามกฎหมายไทยเป็นการสมรสที่เกิดขึ้นได้ระหว่างชายและหญิงเท่านั้น จากบทบัญญัติเงื่อนไขการสมรสนี้เองที่ทำให้บทบัญญัติมาตราต่าง ๆ ต่อมาตั้งแต่หมวด 3 ความสัมพันธ์ระหว่างสามีภริยา เป็นต้นมาใช้ถ้อยคำในตัวบทกฎหมายว่า “สามี” และ “ภริยา” ซึ่งตามมาตรา 1461 บัญญัติเรื่องความสัมพันธ์ระหว่างสามีภริยา โดยให้สามีภริยานั้นต้องอยู่กินด้วยกันฉันสามีภริยา สามีภริยาต้องช่วยเหลืออุปการะเลี้ยงดูกันตามความสามารถและฐานะของตน จึงถือเป็นหน้าที่ตามกฎหมายที่สามีภริยาต่างมีหน้าที่ในการช่วยเหลืออุปการะเลี้ยงดูต่อกันตามความสามารถและฐานะของตน เมื่อสามีหรือภริยาเป็นผู้มีเงินได้อันเข้าหลักเกณฑ์ที่จะต้องถูกจัดเก็บภาษีเงินได้บุคคลธรรมดาตามประมวลรัษฎากร หลักการจัดเก็บจึงต้องคำนึงถึงความเป็นสามีภริยาเพราะความสัมพันธ์ฉันสามีภริยานั้นอาจก่อให้เกิดการให้ทรัพย์สินระหว่างกันโดยเสน่หาหรือโอนให้แก่กันในโอกาสสำคัญได้ อีกทั้งตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์นั้นยังก่อให้เกิดภาระหน้าที่ที่มีต่อกัน ประมวลรัษฎากรจึงมีบทบัญญัติที่เกี่ยวข้องในลักษณะเป็นสิทธิประโยชน์ที่เอื้อต่อคู่สมรส หรือความเป็นสามี/ภริยา ตัวอย่างเช่นการบรรเทาภาระภาษีที่จะต้องเสียให้กับภาครัฐได้ด้วยการนำคู่สมรสมาลดหย่อนในการคำนวณภาษีเงินได้บุคคลธรรมดาเป็นต้น จนกระทั่งปัจจุบันมีการคุ้มครองสิทธิของบุคคลที่มีความหลากหลายทางเพศเพิ่มมากขึ้นเกิดแนวคิดร่างบทบัญญัติของกฎหมายการสมรสที่เท่าเทียมโดยไม่จำกัดเพศ ทำให้ต้องกลับมาพิจารณาถ้อยคำการจัดเก็บภาษีเงินได้บุคคลธรรมดาที่บัญญัติไว้ในประมวลรัษฎากรอันเกี่ยวข้องกับความเป็นคู่สมรส สามี/ภริยา ว่าบทบัญญัติในบางมาตรานั้นสมควรที่จะต้องปรับเปลี่ยนไปหรือไม่ ทั้งนี้เพื่อให้สอดรับกับกฎหมายการสมรสเท่าเทียมที่อาจบังคับใช้ในอนาคต