การบริหารจัดการเรียนรู้ด้วยการจัดการเรียนรู้เชิงรุกในยุคการศึกษา 4.0

ผู้แต่ง

  • พระปวรนันท์ แซ่ลี
  • ประเวศ เวชชะ -
  • สุวดี อุปปินใจ
  • สมเกียรติ ตุ่นแก้ว

คำสำคัญ:

การบริหารจัดการเรียนรู้, การศึกษา 4.0, การจัดการเรียนรู้เชิงรุก

บทคัดย่อ

การบริหารจัดการการเรียนรู้สู่การศึกษายุค 4.0 เป็นการจัดการศึกษาที่จะต้องปรับเปลี่ยนทั้งผู้บริหารสถานศึกษาและครูผู้สอนให้อยู่บนการรู้เท่าทันสื่อ การแสวงหาความรู้ที่รวดเร็วขึ้น และการใช้เทคโนโลยีเพื่อปรับเปลี่ยนวิถีชีวิต วิธีการทำงาน และโครงสร้างองค์กรซึ่งเปลี่ยนไปจากเดิม
เพื่อพัฒนาผู้เรียนสู่ศตวรรษที่ 21 โดยมีเป้าหมายสูงสุด คือ คุณภาพผู้เรียน การจัดการเรียนรู้เชิงรุก (Active Learning) เป็นอีกแนวทางหนึ่งในการจัดการเรียนรู้ที่ช่วยพัฒนาคุณภาพการศึกษาท่ามกลางการเปลี่ยนแปลงในทุกด้านที่เกิดขึ้นอย่างรวดเร็วในศตวรรษที่ 21 การศึกษาในยุค Thailand 4.0 ไม่ใช่เป็นเพียงการให้ความรู้กับผู้เรียนเท่านั้น แต่ต้องพัฒนาทักษะที่สำคัญและจำเป็นในการดำเนินชีวิตไปด้วย ในการจัดการเรียนรู้เพื่อพัฒนาทักษะดังกล่าว ครูผู้สอนสามารถนำกลวิธีและกระบวนการเรียนรู้ต่างๆ มาประยุกต์ใช้ในการจัดการเรียนรู้ โดยมีวิธีการจัดการเรียนรู้ที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ ผู้เรียนมีส่วนร่วม ได้ลงมือปฏิบัติด้วยตนเอง ก่อให้เกิดปฏิสัมพันธ์ระหว่างเพื่อนร่วมชั้นเรียนและครูผู้สอน เกิดทักษะ จดจำ และมีพัฒนาการในทางที่ดีขึ้นอย่างต่อเนื่อง  โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อให้ผู้เรียนมีสมมรรถนะที่ดีทั้งร่างกาย อารมณ์ สังคม สติปัญญา และมีทักษะความสามารถที่เหมาะสมในศตวรรษที่ 21 ซึ่งการจัดการเรียนรู้เชิงรุกเป็นกระบวนการเรียนรู้ที่ผู้เรียนได้ลงมือปฏิบัติด้วยตนเอง เน้นการมีส่วนร่วมในกิจกรรมระหว่างผู้เรียนและผู้สอน ผู้สอนมีหน้าที่กระตุ้นให้เพื่อเรียนเกิดความตื่นตัวในการเรียนรู้อยู่ตลอดเวลา ผู้เรียนสามารถเลือกทำกิจกรรมการเรียนรู้ตามความสนใจและความต้องการของเอง

เอกสารอ้างอิง

กระทรวงอุตสาหกรรม. (2559). ยุทธศาสตร์การพัฒนาอุตสาหกรรมไทย 4.0 ระยะ 20 ปี (พ.ศ. 2560-2579). กรุงเทพฯ: กระทรวง.

ธนัช มหาสินทรัพย์. (2565). การบริหารจัดการเรียนรู้โดยใช้วิจัยเป็นฐานสำหรับนักศึกษาครุศาสตร์. วารสารมหาวิทยาลัยราชภัฏลำปาง, 11(2), 12-22.

ธรัช อารีราษฎร์ และวรปภา อารีราษฎร์. (2562). รูปแบบการจัดกิจกรรมการเรียนรู้เพื่อส่งเสริมความคิดสร้างสรรค์เชิงนวัตกรรมสำหรับผู้เรียนระดับมัธยมศึกษาตามกรอบแผนการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. 2560-2579 สู่การจัดการศึกษา 4.0. มหาสารคาม: มหาวิทยาลัยราชภัฏมหาสารคาม.

ประเวศ เวชชะ. (2561). การบริหารหลักสูตร การสอน การวัดและประเมินผลการเรียนรู้.

(พิมพ์ครั้งที่ 4). เชียงราย: มหาวิทยาลัยราชภัฏเชียงราย.

ไพฑูรย์ สินลารัตน์. (2559). การศึกษา 4.0. เป็นยิ่งกว่าการศึกษา. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

รัศมี ศรีนนท์ และคณะ. (2561). การจัดการเรียนรู้เชิงรุกในยุคไทยแลนด์ 4.0. วารสารการบริหารการศึกษา มหาวิทยาลัยศิลปากร, 9(1), 331-343.

วรวุฒิ เพ็งพันธ์. (2561). การศึกษาไทย 4.0 กับการพัฒนาระเบียงเศรษฐกิจพิเศษภาคตะวันออก. วารสารศึกษาศาสตร์, 29(3), 1-13.

สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ. (2562). ยุทธศาสตร์ชาติระยะ 20 ปี (พ.ศ. 2561-2580). (พิมพ์ครั้งที่ 2). กรุงเทพฯ: สำนักงานเลขานุการของคณะกรรมการ ยุทธศาสตร์ชาติ สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ.

สุดคนึง นฤพนธ์จิรกุล. (2563). การเรียนรู้เชิงรุก: ความท้าทายของครูไทยยุคการศึกษา 4.0.

การประชุมวิชาการระดับชาติ ครั้งที่ 15 และเครือข่ายวิจัยประชาชื่น ครั้งที่ 5 โลกไร้พรมแดน: ทิศทางการศึกษา สุขภาวะ และนวัตกรรม, 1204-1215.

สุพรรณี บุญหนัก. (2564). การศึกษา 4.0 : กระบวนทัศน์การศึกษามุ่งสู่อนาคตประเทศ. วารสาร วิจัยศรีล้านช้าง, 1(1), 41-53.

Besa. D. (2023). Active learning and effective teaching strategies. International Journal of Advanced Natural Sciences and Engineering Researches, 7(4), 136-142.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

2025-07-06

ฉบับ

ประเภทบทความ

บทความวิจัย