การสร้างตัวตนผ่านเพื่อนในจินตนาการ

บทคัดย่อ

บทความเรื่องนี้มีวัตถุประสงค์ดังนี้ 1) เพื่อศึกษาถึงตัวตนและการสร้างตัวตน 2) เพื่อวิเคราะห์การสร้างตัวตนผ่านเพื่อนในจินตนาการ โดยวิธีการสัมภาษณ์เชิงลึกคนที่เคยมีเพื่อนในจินตนาการและจำเรื่องราวเกี่ยวกับเพื่อนในจินตนาการจำนวน 5 คน เพื่อให้ทราบถึงกระบวนการสร้างตัวตนผ่านเพื่อนในจินตนาการ จากนั้นนำมาวิเคราะห์โดยใช้ทฤษฎีและแนวคิดเรื่องตัวตนของฌากส์ ลากองเป็นกรอบ ผลการศึกษาพบว่า วิธีการสร้างตัวตนจากคนที่เคยมีเพื่อนในจินตนาการ มักมีวิธีการสร้างตัวตนที่แตกต่างกันไป ขึ้นอยู่กับผู้ที่สร้างเพื่อนในจินตนาการ ว่าต้องการให้เพื่อนในจินตนาการมีลักษณะแบบใด โดยสามารถจำแนกหน้าที่ของเพื่อนในจินตนาการออกเป็น 3 ลักษณะใหญ่คือ เพื่อนผู้ระบายความเหงา เพื่อนผู้เติมเต็มสิ่งที่ขาดหายไป และเพื่อนผู้เก็บความลับ

            ถ้ามองวิธีการสร้างตัวตนผ่านเพื่อนในจินตนาการจากมุมของฌากส์ ลากอง สามารถอธิบายได้ว่า การสร้างเพื่อนในจินตนาการเป็นเสมือนเปลือกนอกที่ห่อหุ้มตัวตนที่แท้จริง เป็นอัตลักษณ์ที่เกิดขึ้นในจินตนาการแล้วส่งต่อให้ภาคสัญลักษณ์ นั่นก็คือ การสมมติให้สิ่งของต่างๆเป็นเพื่อน โดยการพูดคุยสนทนาซึ่งผ่านระบบของภาษา เติมเต็มในสิ่งที่ตนเองขาดหายไป ฉะนั้นการสร้างตัวตนผ่านเพื่อนในจินตนาการ จึงมีลักษณะเปลี่ยนแปลงเสมอ ดังจะเห็นว่าเมื่อมีเพื่อนในชีวิตจริง เพื่อนในจินตนาการก็จะค่อยๆหายไปในที่สุด ไม่สามารถดำรงอยู่อย่างถาวรได้ ฉะนั้นการสร้างเพื่อนในจินตนาการเปรียบเสมือนเครื่องมือที่จะนำพาเราไปยังระบบของภาษาและสัญลักษณ์ เมื่อมนุษย์มีการติดต่อสื่อสาร มีสังคม มีวัฒนธรรม ตัวตนและอัตลักษณ์ก็จะมีการเปลี่ยนแปลงไปโดยขบวนการทางสังคม ซึ่งตัวตนเป็นเพียงสิ่งที่เกิดขึ้นในจินตนาการเท่านั้น จึงเป็นสิ่งที่ไม่ได้ติดตัวตลอดไป แต่จะถูกขัดเกลาด้วยขบวนการทางสังคม เพื่อสลายความเป็นอัตบุคคลนั่นเอง