รูปแบบการสร้างความสัมพันธ์ทางพระพุทธศาสนาระหว่างล้านนากับล้านช้าง: กรณีศึกษา มูลนิธิการศึกษาและเผยแผ่พระพุทธศาสนาภูมิภาคลุ่มแม่น้ำโขงกับองค์การพุทธศาสนาสัมพันธ์ลาว แขวงบ่อแก้ว สาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์คือ 1) เพื่อศึกษาความสัมพันธ์ทางพระพุทธศาสนาระหว่างล้านนากับล้านช้าง 2) เพื่อศึกษาความสัมพันธ์ทางพระพุทธศาสนาระหว่างมูลนิธิการศึกษาและเผยแผ่พระพุทธศาสนาภูมิภาคลุ่มแม่น้ำโขงกับองค์การพุทธศาสนาสัมพันธ์ลาว แขวงบ่อแก้ว ประเทศสาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว และ 3) เพื่อสังเคราะห์รูปแบบการสร้างความสัมพันธ์ทางพระพุทธศาสนาระหว่างมูลนิธิการศึกษาและเผยแผ่พระพุทธศาสนาภูมิภาคลุ่มแม่น้ำโขงกับองค์การพุทธศาสนาสัมพันธ์ลาว แขวงบ่อแก้ว สาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว การวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ โดยการศึกษาข้อมูลจากเอกสาร การเข้าร่วมกิจกรรม การสัมภาษณ์และการสังเกตการณ์ แล้วทำการวิเคราะห์เชิงเนื้อหา

ผลการศึกษาพบว่า ความสัมพันธ์ทางพระพุทธศาสนาระหว่างล้านนากับล้านช้างมีความสัมพันธ์กันในด้านการสืบทอดคัมภีร์และวรรณกรรมทางพระพุทธศาสนา ด้านประเพณี พิธีกรรมทางพระพุทธศาสนา ด้านการศึกษาพระพุทธศาสนา  และด้านพุทธศิลปกรรม ในด้านความสัมพันธ์ทางพระพุทธศาสนาระหว่างมูลนิธิการศึกษาและเผยแผ่พระพุทธศาสนาภูมิภาคลุ่มแม่น้ำโขงกับองค์การพุทธศาสนาสัมพันธ์ลาว แขวงบ่อแก้ว ประเทศสาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาวได้มีลักษณะความสัมพันธ์กันในด้านการผลิตและเผยแผ่ การสร้างและปฏิสังขรณ์ การพัฒนามนุษย์ การสงเคราะห์ด้วยปัจจัยสี่ การสร้างเสริมสุขภาพและการท่องเที่ยวทางพระพุทธศาสนา

รูปแบบของการสร้างความสัมพันธ์ทางพระพุทธศาสนาระหว่างมูลนิธิการศึกษาและเผยแผ่พระพุทธศาสนาภูมิภาคลุ่มแม่น้ำโขงกับองค์การพุทธศาสนาสัมพันธ์ลาว แขวงบ่อแก้ว ประเทศสาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว มีรูปแบบ 5 รูปแบบ หรือ CEPAR ได้แก่ 1) รูปแบบการสร้างความดีบนเส้นทางบุญเส้นทางธรรม(Cultivate good on the merit route) 2) รูปแบบการหนุนนำด้วยองค์ความรู้(Enhance with the Buddhist Knowledge) 3) รูปแบบการเชิดชูเสริมพลังภูมิปัญญาชุมชน(Praise and Empower local wisdom) 4) รูปแบบการสงเคราะห์คนด้วยปัจจัยสี่(Aid with four Requisites) และ 5) รูปแบบการสร้างคนดีเป็นพุทธศาสนทายาท(Reinforce Buddhist descendants) ซึ่งได้ก่อให้เกิดคุณค่า 5 ประการ หรือ IDSCP ได้แก่ 1) คุณค่าด้านการสืบทอดพระพุทธศาสนา(Inherit Buddhism) 2) คุณค่าด้านการพัฒนาสังคมสุขศานติ(Develop peaceful society) 3) คุณค่าด้านการส่งเสริมเศรษฐกิจและการท่องเที่ยว(Strengthening Economics and Tourism) 4) คุณค่าด้านการเกาะเกี่ยวพัวพันแผ่นดินสองฝั่งโขง(Connect two lands) และ 5) คุณค่าด้านการจรรโลงเกียรติคุณของมหาวิทยาลัย(Proclaim the Sangha University’s reputation) โดยมีปัจจัยที่สนับสนุนให้การสร้างความสัมพันธ์ประสบผลสำเร็จ 5 ประการ หรือ UUCCB ประกอบด้วย 1) การศึกษาและทำความเข้าใจด้านประวัติศาสตร์(Understanding history) 2) การศึกษาด้านข้อกำหนดระเบียบนโยบายของประเทศ สปป.ลาว(Understanding Lao PDR’s policy) 3) การสร้างความสัมพันธ์ใกล้ชิดในระดับผู้นำของทั้งสององค์กรการประสานงาน(Close relationship between the leaders of two sides) 4) การสื่อสารอย่างต่อเนื่องสม่ำเสมอทั้งสองฝ่าย(Continuous Communications) และ 5) การใช้หลักพุทธธรรมในการสร้างความสัมพันธ์(Buddha Dharma to build Relationship)