มิลินทปัญหาสำนวนล้านนา

บทคัดย่อ

จุดมุ่งหมายของบทความนี้คือการศึกษาวิเคราะห์มิลินทปัญหาสำนวนล้านนาเล่ม ๑-๒-๓ ซึ่งปริวรรตและตรวจชำระโดยวิโรจน์ อินทนนท์และยศพล เจริญมณี ผลการศึกษาพบว่า มิลินทปัญหาสำนวนล้านนาเป็นการแปลจากภาษาบาลีเป็นภาษาล้านนาแบบนิสสัยหรือ  นิสไสร โดยการดำเนินเรื่องตามโครงสร้างของคัมภีร์ไปตามลำดับ คือ เล่มที่ ๑ ประกอบด้วย ปณามคาถา อารัมภกถา ปุพพปโยคกถา วัญจนปัญหา และ วรรคที่ ๑ ปัญหาที่ ๓ ของเมณฑกปัญหา เล่มที่ ๒ ประกอบด้วยปัญหาที่ ๔ ในปฐมวรรค ไปจนถึงปัญหาสุดท้ายในตติยวรรคของเมณฑกปัญหา เล่มที่ ๓ ประกอบด้วยปัญหาที่ ๑ ในปัญจมวรรคไปจนถึงปัญหาที่ ๕ ในสัตตมวรรคของเมณฑกปัญหา  เนื้อหาของเรื่องอาจจะสลับลำดับกันไปบ้าง แต่ก็คงสาระของเนื้อหาเอาไว้อย่างชัดเจน ส่วนสำนวนในการแปลแบบนิสสัยนั้น ทำให้ผู้ศึกษาได้เข้าใจถึงความเป็นมาของศัพท์ และเมื่อผู้ศึกษาเห็นว่าไม่ถูกต้องหรือความยังไม่ชัดเจนก็สามารถแปลด้วยตนเองได้ เพราะในภาษาบาลีนั้น ศัพท์เดียวแปลได้ตั้งหลายนัย ดังนั้น เพื่อความเข้าใจเนื้อหาของคัมภีร์ทางศาสนา ผู้ศึกษาควรศึกษาจากคัมภีร์ที่เป็นทั้งภาษาบาลีและที่ถูกแปลเป็นภาษาต่าง ๆ