พรหมชาลสูตต์สำนวนล้านนา

พระสูตร, พรหมชาลสูตร, พรหมชาลสูตต์สำนวนล้านนา

บทคัดย่อ

บทความนี้เป็นส่วนหนึ่งของงานวิจัยเรื่อง “พรหมชาลสูตต์สำนวนล้านนา : การปริวรรต ตรวจชำระและวิเคราะห์” โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อปริวรรต ตรวจชำระและวิเคราะห์พรหมชาลสูตต์สำนวนล้านนา งานวิจัยนี้เป็นงานวิจัยเชิงคุณภาพโดยศึกษาจากเอกสารชั้นต้นคือพรหมชาลสูตต์ฉบับวัดนาปัง จังหวัดน่าน วัดดวงดี และวัดร่ำเปิง จังหวัดเชียงใหม่ และเอกสารรวมทั้งงานวิจัยอื่นๆ ที่เกี่ยวข้อง

ผลการศึกษาพบว่า พรหมชาลสูตต์สำนวนล้านนา ถูกเขียนขึ้นโดยพระสัทธัมมกิตติ วัดโปฏฐการาม (ช่างลาน) เชียงใหม่ โดยไม่ได้ระบุปีที่เขียนไว้ ต่อมา โปราณาจารย์ทางล้านนาได้นำมาคัดลอกเพื่อการศึกษาและเก็บรักษาไว้ตามหอธรรมของวัดต่าง ๆ  โครงสร้างของคัมภีร์ประกอบด้วยปณามคาถา เนื้อหาและนิคมนคาถา  ในส่วนของเนื้อหานั้นเป็นการนำเอาเนื้อหาในสุมังคลวิลาสินี ซึ่งเป็นอัตถกถาทีฆนิกาย ของพระสุตตันตปิฏกมาแปลแบบนิสสัย การปริวรรตได้ใช้เกณฑ์การปริวรรตโดยการเทียบเคียงอักษรล้านนากับภาษาไทย ตามหลักการเทียบอักษรของอุดม รุ่งเรืองศรี ในหนังสือพจนานุกรมล้านนา – ไทย ฉบับแม่ฟ้าหลวง การตรวจชำระภาษาบาลี ได้ใช้บาลีที่เป็นหลักสูตรของการเรียนการสอนพระปริยัติธรรมแผนกบาลีของคณะสงฆ์ไทยในปัจจุบัน ส่วนที่เป็นภาษาล้านนานั้นได้ใช้พจนานุกรมล้านนา-ไทย ส่วนการวิเคราะห์นั้นได้วิเคราะห์โครงสร้าง ซึ่งประกอบด้วยปณามคาถา เนื้อหาและนิคมนคาถา และสำนวนการแปลซึ่งเป็นการแปลแบบนิสสัย ทำให้เข้าใจได้ง่าย