การปนเปื้อนของแบคทีเรียกลุ่มเฮทเทอโรโทรปในผลิตภัณฑ์อาหารทะเลแห้งที่จำหน่ายในจังหวัดชลบุรี

Main Article Content

สุบัณฑิต นิ่มรัตน์
วีรพงศ์ วุฒิพันธุ์ชัย
ปรียพร ทองเนียม

บทคัดย่อ

บทคัดย่อ

การศึกษาครั้งนี้เป็นศึกษาการปนเปื้อนของแบคทีเรียกลุ่มเฮทเทอโรโทรปในอาหารทะเลแห้งที่จำหน่ายในจังหวัดชลบุรี  จำนวน 29  ตัวอย่าง  พบว่าอาหารทะเลแห้งมีปริมาณแบคทีเรียกลุ่มเฮทเทอโรโทรปอยู่ในช่วง 6.00±2.00×102 ถึง 4.40±1.22×109 CFU/g โดยพบมากที่สุดในตัวอย่างหมึกกะตอยแห้ง และพบน้อยที่สุดในตัวอย่างหนวดหมึกอบชุบน้ำเชื่อม-2  เมื่อนำมาจำแนกชนิดของแบคทีเรีย  พบแบคทีเรียกลุ่ม  Staphylococcus มากที่สุด รองลงมาคือ Bacillus และ Micrococcus นอกจากนี้ยังพบแบคทีเรียก่อโรค ได้แก่ Corynebacterium spp., Enterobacter cloacaeKlebsiella pneumoniaeK. ozaenaeListeria spp. และ Proteus mirabilis ดังนั้นจึงควรมีการเฝ้าระวังและตรวจติดตามการปนเปื้อนของแบคทีเรีย  เพื่อให้ผลิตภัณฑ์อาหารทะเลแห้งที่วางจำหน่ายในจังหวัดชลบุรีมีคุณภาพทางจุลินทรีย์มากยิ่งขึ้น

คำสำคัญ : อาหารทะเลแห้ง, แบคทีเรียกลุ่มเฮทเทอโรโทรป, แบคทีเรียก่อโรค, StaphylococcusBacillus, Micrococcus

 

Abstract

The aim of this study was to study the contamination of heterotrophic bacteria (HB) in 29 samples of dry seafood products (DSPs) distributed in Chon Buri Province. Results showed that HB ranged of 6.00±2.00×102 to 4.40±1.22×109 CFU/g.There were the highest and the lowest load of HB in dry Kobi squid and baked tentacle-squid in syrub-2, respectively. The most predominant bacterial genera found in dry seafoods were Staphylococcus, followed by Bacillus and Micrococcus, respectively. In addition, the tested samples were also shown to be contaminated with pathogenic bacteria such asCorynebacterium spp., Enterobacter cloacaeKlebsiella pneumoniaeK. ozaenaeListeria spp. and Proteus mirabilis.Therefore, DSPs distributed in Chon Buri Province should be monitored and be awared of food safety for better microbiological quality.

Keywords : Dry seafood, Heterotrophic bacteria, Pathogenic bacteria, Staphylococcus, BacillusMicrococcus

Article Details

บท
บทความวิจัย

References

กรมส่งเสริมอุตสาหกรรม. (2543). อุตสาหกรรมอาหารทะเลตากแห่ง (กุ้งและปลาหมึกแห้ง). สืบค้นเมื่อ 4 มีนาคม 2553, จาก http://www.ryt9.com/s/ryt9/272072

บุษกร อุตรภิชาติ. (2545). จุลชีววิทยาทางอาหาร. สงขลา: ภาควิชาจุลชีววิทยาคณะวิทยาศาสตร์มหาวิทยาลัยทักษิณ.

ไพโรจน์ วิริยจารี. (2526). การยืดอายุการเก็บรักษาปลาหมึกแห้งโดยวิธีร่วมระหว่างการฉายรังสีและการให้สารกันเชื้อรา. วิทยานิพนธ์วิทยาศาสตรมหาบัณฑิต, สาขาวิทยาศาสตร์การอาหารคณะอุตสาหกรรมเกษตรมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์.

วราวุฒิ ครูส่ง. (2538). จุลชีววิทยาในกระบวนการแปรรูปอาหาร. กรุงเทพฯ: โอเดียนสโตร์.

ศิริโฉม ทุ่งเก้าและกิตติรัตน์ วงษ์อินทร์. (2550). คุณภาพทางจุลชีววิทยาของหมึกแห้งปรุงรสพร้อมบริโภคที่จําหน่ายปลีกในตลาดหนองมนชลบุรี. กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์.

สินหทัย สมบูรณ์ยิ่ง. (2545). การสํารวจคุณภาพทางจุลชีววิทยาของผลิตภัณฑ์ปลาหมึกหวานปรุงรสที่จําหน่ายในตลาดหนองมนจังหวัดชลบุรี. วิทยานิพนธ์ศาสตรมหาบัณฑิต, สาขาจุลชีววิทยาคณะวิทยาศาสตร์มหาวิทยาลัยบูรพา.

สุบัณฑิต นิ่มรัตน์. (2552). การจําแนกแบคทีเรียแกรมลบ รูปร่างท่อน วงศ์เอนเทอโร-แบคทีเรียซีอี. กรุงเทพฯ: สํานักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

สุมาลี เหลืองสกุล. (2541). จุลชีววิทยาทางอาหาร. พิมพ์ครั้งที่ 4. กรุงเทพฯ: ภาควิชาชีววิทยาคณะวิทยาศาสตร์มหาวิทยาลัยศรีนครินทร-วิโรฒประสานมิตร.

Auerswald, L., Morren, C. & Lopata, A. L. (2006). Histamine levels in seventeen spices of fresh and processed South African seafood. Food Chemistry, 98, 231-239.

Aycicek, H., Cakiroglu, S. & Stevenson, T. H. (2005). Incidence of Staphylococcus aureusin ready-to-eat meals from military cafeterias in Ankara, Turkey. Food Control, 16, 531-534.

Botelho-Nevers, E., Gouriet, F., Lepidi, H., Couvret, A., Amphoux, B. Dessi, P. & Raoult, D. (2007). Chronic nasal infection caused by Klebsiella rhinoscleromatis or Klebsiella ozaenae: two forgotten infectious diseases. International Journal of Infectious Diseases, 11, 423-429.

Brenner, D. J. (1984). “Section: 5 Facultative Anaerobic Gram-Negative Rods.” In N. R. Krieg & J. G. Holt (Editors). Bergey’s manual of systematic bacteriology, Volume 1,pp. 414-417. Baltimore: Williams & Wilkins.

Colakoglu, F. A., Sarmasik, N. C. & Koseoglu, B. (2006). Occurrence of Vibrio spp. and Aeromonas spp. in shellfish harvested off Dardanelles cost of Turkey. Food Control, 17, 648-652.

Collins, M.D., Hoyles, L., Foster, G. & Falsen, E. (2004). Corynebacterium caspium sp. nov.,from a Caspian seal (Phoca caspica). International Journal of Systematic and Evolutionary Microbiology, 54, 925-928.

Ferber, J. M. (2000). Present situation in Canada regarding Listeria monocytogenes and ready-to-eat seafood products. Food Micro-biology, 62, 247-251.

Fernandez-Delgado, M., Contreras, M., Garcia-Amado, M. A., Gueneau, P. & Suarez, P. (2007). Occurrence of Proteus mirabilisassociated with two species of Venezuelan oysters. Revista do Instituto de Medicina Tropical de Sao Paulo, 49(6), 355-399.

Friedemann, F. (2007). Enterobacter sakazakiiin food and beverages (other than infant formular and milk powder). International Journal of Food Microbiology,116, 1-10.

Holt, J. G., Krieg, N. R., Sneath, P. H. A., Staley, J. T. & Williams, S. T. (1994). Bergey’s manual of determinative bacteriology.9th ed. Baltimore: Williams & Wilkins.

Iurlina, M. O., Saiz, A. I., Fuselli, S. I. & Fritz, R. (2006). Prevalence of Bacillus spp. in different food products collected in Argentina. Food Science and Technology, 39, 105-110.

Jeyasekaran, G., Ganesan, P., Shakila R. J., Maheswari, K. & Sukumar, D. (2004). Dry ice as a novel chilling medium along with water ice for short-term preservation of fish Emperor breams, lethrinus (Lethrinus miniatus). Innovative Food Science and Emerging Technologies,5, 485-493.

Kanemitsu, K., Endo, S., Oda, K., Saito, K., Kunishima, H., Hatta, M., Inden, K. & Kaku, M. (2007). An increased incidence of Entero-bacter cloacae in a cardiovascular ward. Journal of Hospital Infection, 66, 130-134.

Kocur, M. (1986). “Section 12: Gram-Positive Cocci Genus III Planococcus.” In P. H. A. Sneath, N. S. Mair, M. E. Sharpe & J. G. Holt (Editors). Bergey’s manual of systematic bacteriology, Volume 2,pp. 1011-1013. Baltimore: Williams & Wilkins.

Korthalsa, M., Egeb, M., Lickc, S., von Mutiusb, E., & Bauera, J. (2008). Occurrence of Listeria spp. in mattress dust of farm children in Bavaria. Environmental Research, 107, 299-304.

Parihar, V. S., Barbuddhe, S. B., Danielsson-Tham, M. L., & Tham, W. (2008). Isolation and characterization of Listeria species from tropical seafoods. Food Control, 19, 566-569.

Phatarpekar, P. V. Kenkre, V. D., Sreepada, R. A., Desai, U. M., & Achuthankutty, C. T. (2002). Bacterial flora associated with larval rearing of the giant freshwater prawn. Maccrobra-chium rosenbergii. Aquaculture,203, 279-291.

Samra, Z., Ofir, O., Lishtzinsky, Y., Madar-Shapiro, L. & Bishara, J. (2007). Outbreak of carbapenem-resistant Klebsiella pneumoniae producing KPC-3 in a tertiary medical centre in Israel. International Journal of Antimicro-bial Agents, 30, 525-529.

Seeliger, H. P. R. & Jones, D. (1986). “Section 14: Regular, Nonsporing Gram-Positive Rods.” In P. H. A. Sneath, N. S. Mair, M. E. Sharpe & J. G. Holt (Editors). Bergey’s manual of systematic bacteriology, Volume 2, pp. 1235-1246. Baltimore: Williams & Wilkins.

Sneath, P. H. A., Mair, N. S., Sharpe, M. E. & Holt, J. G. (1986). Bergey’s manual of systematic bacteriology volume 2. Baltimore: Williams & Wilkins.

Tsai, G. J. & Chen, T. H. (1996). Incidence and toxigenicity of Aeromonas hydrophila in sea food. International journal of food microbiology, 31, 12 1-131.

Yang, Z., Jiao, X., Zhou, X., Cao, G., Fang, W. & Gu, R. (2008). Isolation and molecular characterization of Vibrio parahemolyticusfrom fresh, low-temperature preserved, dried, and salted seafood products in two coastal areas of eastern China. International journal of food microbiology, 125, 279-285.

Yassin, A. F., Kroppenstedt, R. M. & Ludwig, W. (2003). Corynebacterium glaucum sp. nov. International Jounal of Systematic and Evolutionary Microbiology, 53, 705-709.