แนวปฏิบัติที่ดีในการจัดการอบรมการรายงานข่าวเชิงข้อมูล: กรณีศึกษา สถานีโทรทัศน์ไทยพีบีเอส
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
บทคัดย่อ
ในยุคของข้อมูลข่าวสารที่มีอยู่อย่างล้นหลาม ผู้บริโภคสื่อร้องหาความถูกต้อง และความน่าเชื่อถือจากข่าวสารมากขึ้น “นักข่าวเชิงข้อมูล” หรือ Data Journalist จึงเป็นคำตอบของการทำงานสื่อสารมวลชนในยุคปัจจุบัน เนื่องจากต้องมีความรู้ความสามารถในการค้นหา จัดการ และประมวลผลข้อมูลได้ หรือต้องทำงานร่วมกับหลายอาชีพมากขึ้น องค์การกระจายเสียงและแพร่ภาพสาธารณะแห่งประเทศไทย (ส.ส.ท.) หรือสถานีโทรทัศน์ไทยพีบีเอสร่วมมือกับสมาคมนักข่าวนักหนังสือพิมพ์แห่งประเทศไทย (Thai Journalist Association) จัดอบบรมภายในชื่อว่า หลักสูตรการพัฒนานักสื่อสารข้อมูลเชิงลึก (Thai PBS Data Journalism In - House Training) เพื่อเพิ่มทักษะการผลิตเนื้อหาให้มีคุณภาพ สร้างความแตกต่าง และสามารถบูรณาการข้อมูลเพื่อนำไปใช้งานกับงานด้านอื่นๆ รวมถึงส่งเสริมให้พนักงาน ส.ส.ท. นำกระบวนการวารสารศาสตร์ข้อมูล (Data Journalism) มาใช้ในกระบวนการทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพ
หลักสูตรการพัฒนานักสื่อสารข้อมูลเชิงลึก (Thai PBS Data Journalism In - House Training) ใช้แนวปฏิบัติที่ดีในการจัดอบรมเพื่อพัฒนาทักษะการรายงานข่าวเชิงข้อมูล หรือ KTCP Model ในการจัดการเนื้อหาในการอบรม ซึ่งแบ่งเป็น 4 ขั้นตอนดังต่อไปนี้ 1) Knowledge ให้ความรู้พื้นฐาน สร้างความเข้าใจ 2) Cheat Sheet เรียนรู้เทคนิคการทำงานของโปรแกรมการคำนวณแบบสเปรดชีท (Spreadsheet software) ในขั้นต้น ขั้นกลาง และขั้นสูง 3) Tip Visual เข้าใจหลักการออกแบบ Visual ในงานข่าวที่ถูกต้องและ 4) Partnership การทำงานร่วมกัน โดยนำข้อมูลจากทั้ง 3 ขั้นตอนข้างต้นมาเขียนข่าว เล่าเรื่องด้วยภาพ ด้วยหลักการเล่าเรื่องที่น่าสนใจ บทความใช้ข่าว เรื่องผลงานข่าว 365 วัน PM 2.5 เพื่อแสดงให้เห็นว่าการใช้ KCTP Model สามารถเสริมทักษะที่เป็นจุดอ่อนของนักข่าว ไม่ว่าจะเป็นขั้นตอนการกรองข้อมูล (Filter) ที่ต้องใช้โปรแกรมการคำนวณแบบสเปรดชีท ในการวิเคราะห์ข้อมูล หรือแม้แต่ขั้นตอนการแปลงข้อมูลให้เป็นภาพ (Visualization) ที่มีการสอนการออกแบบอย่างง่าย เครื่องมือออนไลน์ที่ประหยัดเวลา ภายใต้คอนเซ็ปต์การออกแบบที่ว่า “ไม่จำเป็นต้องสวยงาม แต่ต้องง่าย และไม่ซับซ้อนในการตีความ” ส่งผลให้ผู้เข้าอบรมสามารถผลิตผลงานเชิงข้อมูลได้จริง ตอบโจทย์ที่ว่า นักข่าวยุคใหม่ต้องมี Multi-Skills และสามารถเล่าเรื่องที่มาจากชุดข้อมูลมหาศาล (Data Set) ได้อย่างมีประสิทธิภาพนั่นเอง
Article Details
“ข้าพเจ้าและผู้เขียนร่วม (ถ้ามี) ขอรับรองว่า บทความที่เสนอมานี้ยังไม่เคยได้รับการตีพิมพ์และไม่ได้อยู่ระหว่างกระบวนการพิจารณาลงตีพิมพ์ในวารสารหรือแหล่งเผยแพร่อื่นใด ข้าพเจ้าและผู้เขียนร่วมยอมรับหลักเกณฑ์การพิจารณาต้นฉบับ ทั้งยินยอมให้กองบรรณาธิการมีสิทธิ์พิจารณาและตรวจแก้ต้นฉบับได้ตามที่เห็นสมควร พร้อมนี้ขอมอบลิขสิทธิ์บทความที่ได้รับการตีพิมพ์ให้แก่สถาบันการจัดการปัญญาภิวัฒน์หากมีการฟ้องร้องเรื่องการละเมิดลิขสิทธิ์เกี่ยวกับภาพ กราฟ ข้อความส่วนใดส่วนหนึ่งและ/หรือข้อคิดเห็นที่ปรากฏในบทความข้าพเจ้าและผู้เขียนร่วมยินยอมรับผิดชอบแต่เพียงฝ่ายเดียว”
References
Benton, J. (2019). The New York Times has a course to teach its reporters data skills, and now they’ve open-sourced it. Retrieved March 11, 2020, from https://www.niemanlab.org/ 2019/06/the-new-york-times-has-a-course-to-teach-its-reporters-data-skills-and-now-theyve- open-sourced-it/
Berners-Lee, S. T. (2010). Analysing data is the future for journalists, says Tim Berners-Lee. Retrieved March 8, 2020, from
https://www.theguardian.com/media/2010/nov/22/data-analysis-tim-berners-lee
Bradshaw, P. (2018). Data Journalism Teaching, Fast and Slow. Retrieved March 8, 2020, from https://journals.sagepub.com/doi/full/10.1177/1326365X18769395
Chuastapanasiri, T. (2007). Media Ethics. Bangkok: Charansanitwongkarnpim. [in Thai]
Cook, L. R. (2019). How 5 Data Dynamos Do Their Jobs. Retrieved March 11, 2020, from https://www.nytimes.com/2019/06/12/reader-center/data-reporting-spreadsheets.html
Cook, L. R. (2019). How We Helped Our Reporters Learn to Love Spreadsheets. Retrieved March 11, 2020, from https://open.nytimes.com/how-we-helped-our-reporters-learn-to-love-spreadsheets-adc43a93b919
DeBarros, A. (2010). Six ways data journalism is making sense of the world, around the world. Retrieved March 8, 2020, from http://radar.oreilly.com/2012/12/six-ways-data-journalism -is-making-sense-of-the-world-around-the-world.html
Gray, J., Bounegru, L. & Chambers, Z. L. (2012). The Data Journalism Handbook. Sebastopol CA: O’Reilly.
Irmer, F. (2018). Best Practice for Data-Journalism Training. Teachers and Trainers Day at the European Investigative. Journalism Conference & Dataharvest 2018, 24-27 May 2018. Mechelen, Belgium: EIJC18 & Dataharvest.
Manager Online. (2019). Open 5 works of Data Journalism in Thailand, indicating “paranoid government sector” barriers to accessing information. Retrieved March 14, 2020, from https://mgronline.com/onlinesection/detail/9620000093748 [in Thai]
Nectec. (2008). Application of information technology in teaching and learning. Retrieved March 12, 2020, from https://princess-it.org/images/book/ict_integration.pdf. [in Thai]
Pongsawat, P. (2018). Explore the media landscape: Skip beyond popular technology perspectives. Retrieved March 6, 2020, from https://www.matichon.co.th/columnists/ news_793456 [in Thai]
Tanomkitti, K. (2017). Data Journalist. Retrieved March 6, 2020, from https://adaymagazine.com/job-5/ [in Thai]
Thai PBS. (2019). 365 Days “Bangkok” PM2.5 City. Retrieved March 14, 2020, from https://news. Thai PBS.or.th/content/284652 [in Thai]
Thaipublica. (2017). “Rottey” Who rich? Retrieved March 14, 2020, from https://thaipublica.org/ 2017/01/data-storytelling-lottery/ [in Thai]
Thairath Online. (2019). “Mackerel” is about to disappear from the world. Retrieved March 14, 2020, from https://www.thairath.co.th/spotlight/platu [in Thai]
Thairath Online. (2019). Wins 4 digital news platform awards in 2019. Retrieved March 14, 2020, from https://www.thairath.co.th/news/society/1685333 [in Thai]
Thieler, P. (2019). Use of Data Journalism for Effective News Reporting in Thailand. Saint John Journal, 22(31), 368-388. [in Thai]
Thienthaworn, E. (2016). Data Journalism and News Report of Thai Media. Rom Phruek Journal, Krirk University, 34(3), 100-114. [in Thai]
Uskali, T. & Kuutti, H. (2015). Model and Streams of Data Journalism. Retrieved March 13, 2020, from https://w3prod-ojs01.uio.no/index.php/TJMI/article/download/882/1160