เมตาเวิร์สและผลกระทบต่อห่วงโซ่อุปทาน
Main Article Content
บทคัดย่อ
ความสนใจในเมตาเวิร์สเติบโตขึ้นอย่างกว้างขวางทั่วโลก หน่วยงานยักษ์ใหญ่ระดับโลกทั้งภาครัฐและเอกชน ให้ความสำคัญต่อการวิจัยและพัฒนาเทคโนโลยีที่จะใช้เป็นพื้นฐานในการสร้างเมตาเวิร์สในอนาคต เพื่อนำไปสู่การใช้งานได้จริงทั้งในเชิงสาธารณะประโยชน์และในเชิงพาณิชย์ เมตาเวิร์สถูกมองว่าเป็นวิวัฒนาการถัดไปของอินเทอร์เน็ต ทั้งในการพัฒนาการด้าน 3 มิติ ที่ช่วยสร้างประสบการณ์ที่ดื่มด่ำและเสมือนจริงต่อผู้ใช้งานและในพัฒนาการด้าน Web 3.0 ซึ่งเป็นการกระจายศูนย์การควบคุมข้อมูล และสินทรัพย์บนโลกดิจิทัล ทั้งนี้หากเมตาเวิร์สทำงานร่วมกับเทคโนโลยีล้ำสมัยอื่น ๆ เช่น บล็อกเชน IOT ปัญญาประดิษฐ์ Digital Twin หรือ 5G เป็นต้น จะช่วยส่งเสริมให้กิจกรรมต่าง ๆ ในเมตาเวิร์สมีประสิทธิภาพมากขึ้น ในการทบทวนวรรณกรรมพบการศึกษาการใช้ประโยชน์เมตาเวิร์สในหลายอุตสาหกรรม เช่น เกมมิ่ง การศึกษา การแพทย์สุขภาพ การค้าปลีกและการท่องเที่ยว เป็นต้น แต่ยังพบถึงการศึกษาการใช้ประโยชน์เมตาเวิร์สในโซ่อุปทานของธุรกิจไม่มาก บทความนี้ทบทวนและศึกษาเมตาเวิร์สในเชิงแนวคิด เทคโนโลยีพื้นฐานของเมตาเวิร์ส คุณลักษณะสำคัญของเมตาเวิร์สเทคโนโลยีสำคัญอื่น ๆ ที่ใช้ร่วมกันเพื่อเสริมศักยภาพของเมตาเวิร์สให้ทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพโดยรอบด้านและศึกษาถึงการใช้เมตาเวิร์สให้เป็นประโยชน์ต่อห่วงโซ่อุปทาน ทั้งในมุมของแต่ละกิจกรรม ได้แก่ การจัดซื้อจัดหา การผลิต คลังสินค้า และการขนส่งและกระจายสินค้า และในมุมผลกระทบต่อห่วงโซ่อุปทานโดยภาพรวม
Article Details
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
“ข้าพเจ้าและผู้เขียนร่วม (ถ้ามี) ขอรับรองว่า บทความที่เสนอมานี้ยังไม่เคยได้รับการตีพิมพ์และไม่ได้อยู่ระหว่างกระบวนการพิจารณาลงตีพิมพ์ในวารสารหรือแหล่งเผยแพร่อื่นใด ข้าพเจ้าและผู้เขียนร่วมยอมรับหลักเกณฑ์การพิจารณาต้นฉบับ ทั้งยินยอมให้กองบรรณาธิการมีสิทธิ์พิจารณาและตรวจแก้ต้นฉบับได้ตามที่เห็นสมควร พร้อมนี้ขอมอบลิขสิทธิ์บทความที่ได้รับการตีพิมพ์ให้แก่สถาบันการจัดการปัญญาภิวัฒน์หากมีการฟ้องร้องเรื่องการละเมิดลิขสิทธิ์เกี่ยวกับภาพ กราฟ ข้อความส่วนใดส่วนหนึ่งและ/หรือข้อคิดเห็นที่ปรากฏในบทความข้าพเจ้าและผู้เขียนร่วมยินยอมรับผิดชอบแต่เพียงฝ่ายเดียว”
References
Abbasi, H., Talie, Z., Farahani, N., & Rad, A. (2014). Studying the recent improvements in holograms for three-dimensional display. International Journal of Optics, 2014, 1-7. http://dx.doi.org/10.1155/2014/519012
Abrol, A. (2022, September 15). Web 3.0 vs. Metaverse: A detailed comparison. Blockchain Council. https://www.blockchain-council.org/metaverse/web-3-0-vs-metaverse
Adamos, C. R. C. (2021). Pseudo-hologram with aero haptic feedback for interactive volumetric displays. Advanced Intelligent Systems. https://doi.org/10.1002/aisy.202100090
Adams, D. A., Nelson, R. R., & Todd, P. A. (1992). Perceived usefulness, ease of use, and usage of information technology: A replication. MIS Quarterly, 16, 227-247.
Alpala, L. O., Quiroga-Parra, D. J., Torres, J. C., & Peluffo-Ordóñez, D. H. (2022). Smart factory using virtual reality and online multi-user: Towards a metaverse for experimental frameworks.
Applied Sciences, 12(12), 1-23. https://doi.org/https://doi.org/10.3390/app12126258 Ashutosh, G. (2022, January 23). What is a metaverse? Gartner. https://www.gartner.com/en/articles/what-is-a-metaverse
Bibri, S. E., Allam, Z., & Krogstie, J. (2022). The metaverse as a virtual form of data-driven smart urbanism: Platformization and its underlying processes, institutional dimensions, and disruptive impacts. Computational Urban Science. https://doi.org/10.1007/s43762-022-00051-0
Binance Academy. (2021, December 22). Top 7 technologies that power the metaverse. https://academy.binance.com/en/articles/top-7-technologies-that-power-the-metaverse
Biswas, S. Y. V. (2021). Haptic perception, mechanics, and material technologies for virtual reality. Advanced Functional Materials. https://doi.org/10.1002/adfm.202008186
Boehm, C. (2004). “Hiro” of the platonic: Neal Stephenson’s “Snow Crash”. Journal of the Fantastic in the Arts, 14(4), 394-408. http://www.jstor.org/stable/43308662
Bret, K. (2022, March 29). Which companies are investing in the metaverse? 7 stocks to watch. Yahoo Finance. https://fnance.yahoo.com/news/companies-investing-metaverse-7-stocks-224911702.html?soc_src=social-sh&soc_trk=ma
Christopher, M. (2016). Logistics & Supply chain management. Pearson.
Compagnucci, M. C., Fenwick, M., & Wrbka, S. (2021). Smart contracts: Technological, business and legal perspectives. Hart Publishing.
Copigneaux, B., Vlasov, N., Bani, E., Tcholtchev, N., Lämmel, P., Fuenfzig, M., Snoeijenbos, S., Flickenschild, M., Piantoni, M., & Frazzani, S. (2020). Blockchain for supply chains and internation trade. European Union.
Gent, E. (2021, August 18). Why the metaverse needs to be open. IEEE Spectrum. https://spectrum. ieee.org/open-metaverse?utm_campaign=post-teaser&utm_content=n7rqkquk
Golembiewski, L. (2020, September 28). Are you ready for tech that connects to your brain? Harvard Business Review. https://hbr.org/2020/09/are-you-ready-for-tech-that-connectsto-your-brain
Gramlich, T. (2022, October 21). The future of work and virtual reality. Business Trends. https://blogs.sap.com/2022/10/21/the-future-of-work-and-virtual-reality/
Hassan, M., Ali, M., Aktas, E., & Alkayid, K. (2015). Factors affecting selection decision of auto-identification technology in warehouse management: An international Delphi study.
Production Planning & Control, 26(12), 1025-1049. https://doi.org/10.1080/09537287.2015.1011726
Huang, T. L., & Liao, S. (2015). A model of acceptance of augmented-reality interactive technology: The moderating role of cognitive innovativeness. Electronic Commerce Research, 15, 269-295. https://doi.org/10.1007/s10660-014-9163-2
Janet, M. (2021, December 1). Don’t jump into the ‘Metaverse’ just yet, warns Georgia Tech digital media expert. Georgia Tech. https://iac.gatech.edu/news/item/653300/jump-intometaverse-just-warns-georgia-tech-digital-media-expert
Jeong, H., Yi, Y., & Kim, D. (2022). An innovative e-commerce platform incorporating. International Journal of Innovative Computing, Information and Control, 18, 221-229.
Journal time. (2022, February 26). The issue of metaverse interoperability. https://journaltime.org/finance/metaverse/the-issue-of-metaverse-interoperability/
Kathiala, R. (2022, March 14). Look out supply chain-Here comes the metaverse. Supply Chain Management Review. https://www.scmr.com/article/look_out_supply_chain._here_comes_the_metaverse
Kovács, G. (2021). Special optimization process for warehouse layout design. In K. Jármai, & K. Voith (Eds.). Vehicle and automotive engineering 3. VAE 2020, Lecture notes in mechanical engineering (pp. 194-205). Springer. https://doi.org/10.1007/978-981-15-9529-5_17
Lahoti, N. (2022, October 10). Impact of metaverse on transportation and future mobility. Metaverse Transportation and Mobility. https://mobisoftinfotech.com/resources/blog/how-metaverse-will-change-transportation-and-mobility/
Lee, L. H., Braud, T., Zhou, P., Wang, L., Xu, D., Lin, Z., Kumar, A., Bermejo, C., & Hui, P. (2021). All one needs to know about metaverse: A complete survey on technological singularity, virtual ecosystem, and research agenda. IEEE, 14(8), 1-67. https://doi.org/10.13140/
RG.2.2.11200.05124/8
Levchenko, A., Ivanov, V., & Taratukhin, V. (2021). Virtual reality-built prototype as a next-gen environment for advanced procurement reporting and contract negotiation. In V. Taratukhin, M. Matveev, J. Becker, & Y. Kupriyanov (Eds.). Information systems and
design (ICID 2021): Communications in Computer and Information Science (vol. 1539) (pp. 90-106). Springer. https://doi.org/10.1007/978-3-030-95494-9_8
Linden Lab. (2002, October 30). Linden lab announces name of new online world ‘second life’ and availability of beta program. http://lindenlab.com/pressroom/releases/02_10_30
Lv, Z., Qiao, L., Li, Y., Yuan, Y., & Wang, F. Y. (2022). BlockNet: Beyond reliable spatial digital twins to parallel metaverse. Patterns, 3(5), 1-9. https://doi.org/https://doi.org/10.1016/j.patter.2022.100468
Ma, S. (2022, March 16). Metaverse adds new dimensions to games. https://www.tencent.com/en-us/articles/2201300.html
Meghan, R. (2022, February 7). Gartner predicts 25% of people will spend at least one hour per day in the metaverse by 2026. Gartner. https://www.gartner.com/en/newsroom/press-releases/2022-02-07-gartner-predicts-25-percent-of-people-will-spend-at-leastone-hour-per-day-in-the-metaverse-by-2026
Monit, K. (2021, November 18). Not metaverse, sundar pichai feels google’s future is internet search and AI. Indiatimes. https://www.indiatimes.com/technology/news/sundarpichai-metaverse-google-future-554495.html
Niruntasukrat, A. (2022, November 29). Edge and cloud in smart factory age. NECTEC. https://www.nectec.or.th/news/news-public-document/edge-cloud-smartfactory.html
Njoku, J. N., Nwakanma, C. I., Amaizu, G. C., & Kim, D. S. (2022). Prospects and challenges of metaverse application in data-driven intelligent transportation systems. IET Intelligent Transport Systems, 17(1), 1-21. https://doi.org/10.1049/itr2.12252
Office of the Royal Society. (2021, December 2). Office of the royal society. https://www.orst.go.th/
Pakanen, M., Alavesa, P., Berkel, N. V., Koskela, T., & Ojala, T. (2022). “Nice to see you virtually”: Thoughtful design and evaluation of virtual avatar of the other user in AR and VR based telexistence systems. Entertainment Computing, 40, 100457. https://doi.org/10.1016/j.entcom.2021.100457
Palmer, A. (2022, March 15). Amazon just introduced a bizarre metaverse-like game to train people how to use AWS. https://www.cnbc.com/2022/03/15/amazon-launches-metaverse-likegame-to-train-people-how-to-use-aws.html
Pamucar, D., Deveci, M., Gokasar, I., Tavana, M., & Köppen, M. (2022). A metaverse assessment model for sustainable transportation using ordinal priority approach and Aczel-Alsina norms. Technological Forecasting and Social Change, 182, 1-18. https://doi.org/10.1016/j.techfore.2022.121778
Patterson, D. (2021, November 22). The metaverse is already here: 5 companies building our virtual reality future. CBS News. https://www.cbsnews.com/news/metaverse-is-alreadyhere-5-companies-building-our-virtual-reality-future/
Pearl, A. (2022). Five technologies that power the metaverse. Data Science Central. https://www.datasciencecentral.com/fve-technologies-that-power-the-metaverse/
Pittman, M. (2022, June 1). What digital twins and the metaverse mean for our infrastructure. Forbes: Innovation. https://www.forbes.com/sites/forbestechcouncil/2022/06/01/what-digital-twins-and-the-metaverse-mean-for-our-infrastructure/?sh=39691988683a
Radoff, J. (2021, April 7). The metaverse value-chain. Medium. https://medium.com/buildingthe-metaverse/the-metaverse-value-chain-afcf9e09e3a7
Roach, J. (2021, November 2). Mesh for Microsoft Teams aims to make collaboration in the ‘metaverse’ personal and fun. Microsoft. https://news.microsoft.com/innovation-stories/mesh-for-microsoft-teams/
Robertson, A. (2021, November 17). Meta’s sci-f haptic glove prototype lets you feel VR objects using air pockets. The Verge. https://www.theverge.com/2021/11/16/22782860/metafacebook-reality-labs-soft-robotics-haptic-glove-prototype
Rolfe, W. (2017, March 27). Elon Musk launches neuralink to connect brains with computers. The Wall Street Journal. https://www.wsj.com/articles/elon-musk-launches-neuralinkto-connect-brains-with-computers-1490642652
Scaff, R. (2022, May 31). 4 ways the metaverse will benefit supply chain networks. Accenture. https://www.accenture.com/us-en/blogs/business-functions-blog/metaverse-supplychain-networks
Shunsuke, T. (2022, April 7). Lenovo to spend over $15bn on R&D for metaverse, other tech. Nikkei Asia. https://asia.nikkei.com/Business/China-tech/Lenovo-to-spend-over-15bn-onR-D-for-metaverse-other-tech
Singh, M., Srivastava, R., Fuenmayor, E., Kuts, V., Qiao, Y., Murray, N., & Devine, D. (2022). Applications of digital twin across industries: A review. Applied Sciences, 12(11), 1-28. https://doi.org/10.3390/app12115727
Singh, O. (2022, May 28). The key technologies that power the metaverse. Cointelegraph. https://cointelegraph.com/explained/the-key-technologies-that-power-the-metaverse
Sparks, L. (2010). Supply chain management and retailing. Supply Chain Forum: An International Journal, 11(4), 4-12. https://doi.org/10.1080/16258312.2010.11517242
Stephenson, N. (1992). Snow crash. Bantam Books. Stoltz, M. H., Giannikas, V., McFarlane, D., Strachan, J., Um, J., & Srinivasan, R. (2017). Augmented reality in warehouse operations: Opportunities and barriers. IFAC-PapersOnLine, 50(1), 12979-12984. https://doi.org/10.1016/j.ifacol.2017.08.1807
Templeman, V. B. (2022, August 2). Metaverse to disrupt transportation sector: Gartner maverick research. Digital Nation. https://www.digitalnationaus.com.au/news/metaverse-to-disrupttransportation-sector-gartner-maverick-research-583414
Tracey, M., Lim, J. S., & Vonderembse, M. A. (2005). The impact of supply chain management capabilities on business performance. Supply Chain Management, 10(3), 179-191.https://doi.org/10.1108/13598540510606232
Viswanathan, V. (2022, May 13). Managing data in the metaverse: Four lessons from the supply chain. Forbes Technology Council. https://www.forbes.com/sites/forbestechcouncil/2022/05/13/managing-data-in-the-metaverse-four-lessons-from-the-supply-chain/?sh=798d2a5e1032
Wang, G., & Nixon, M. (2021). SoK: Tokenization on blockchain. In B. Luiz, & S. Alan (Eds.). 2021 IEEE/ACM 14th International Conference on Utility and Cloud Computing (UCC ’21) Companion (pp. 1-9). IEEE/ACM. https://doi.org/10.1145/3492323.3495577
Wang, H. (2016). From virtual reality to personalized experiences: Alibaba is bringing us the future of retail this singles day. Forbes. https://www.forbes.com/sites/helenwang/2016/11/06/how-alibaba-will-use-the-worlds-biggest-shopping-day-to-transform-retail/
?sh=6031404c6d4e
Wang, X., & Disney, S. M. (2016). The bullwhip effect: Progress, trends and directions. European Journal of Operational Research, 250(3), 691-701.
Xi, N. N., & Chen J. (2022). The challenges of entering the metaverse: An experiment on the effect of extended reality on workload. Information Systems Frontiers, 1, 1-22. https://doi.org/10.1007/s10796-022-10244-x
Yogesh, K., & Dwivedi, L. H. N. D. (2022). Metaverse beyond the hype: Multidisciplinary perspectives on emerging challenges, opportunities, and agenda for research, practice and policy. International Journal of Information Management, 66, 1-55. https://doi.org/10.1016/j.ijinfomgt.2022.102542
Zuckerberg, M. (2021, October 28). Founder’s letter, 2021. Meta. https://about.fb.com/news/2021/10/founders-letter/