สื่อ-ผู้คน: การส่งความฝัน ความหวัง และอนาคตในวิถีญี่ปุ่น

บทคัดย่อ

          ภัยธรรมชาติอาจจะถือได้ว่าเป็นเหตุการณ์ที่ใกล้ชิดกับวิถีชีวิตของชาวญี่ปุ่นมาช้านาน อันเป็นผลจากที่ตั้งและสภาพภูมิประเทศของญี่ปุ่นนั้นเอง คนญี่ปุ่นต้องเผชิญกับภัยธรรมชาติในหลายรูปแบบ ที่สำคัญคือ ภัยจากแผ่นดินไหว เมื่อ ค.ศ. 2011 เกิดเหตุการณ์แผ่นดินไหวครั้งใหญ่ทางภาคตะวันออกของญี่ปุ่นมีผู้เสียชีวิตเกินกว่าหมื่นคน รวมทั้งมีบ้านเรือนพังเสียหายจำนวนมาก ทำให้มีผู้อพยพอีกหลายแสนคน ชาวโลกรับรู้เหตุการณ์และเรื่องราวที่เกิดขึ้นผ่านสื่อต่างๆ ซึ่งมีวิธีการนำเสนอในหลากหลายรูปแบบและหลากหลายมุมมอง

          สื่อของญี่ปุ่นไม่ได้นำเสนอเฉพาะภาพ เรื่องราว หรือความรู้สึกที่มีต่อเหตุการณ์หรือความสูญเสียเท่านั้น จากข่าวที่ได้นำมายกเป็นตัวอย่างครั้งนี้ ได้นำเสนอภาพและบทสัมภาษณ์หนุ่มสาว กับสถานที่ที่มีความผูกพันประทับอยู่ความทรงจำ พร้อมกับคำบอกเล่าเส้นทางอนาคตที่เลือกไว้ ทำให้มองเห็น “ลักษณะเฉพาะ” ของคนญี่ปุ่นได้ชัดเจนยิ่งขึ้น ไม่ว่าจะเป็นเรื่องของความอดทนไม่ยอมแพ้ต่อโชคชะตา ความรักความผูกพันต่อท้องถิ่น ความเชื่อมั่นในพลังและจิตวิญญาณของตนเอง รวมทั้งการใช้ชีวิตอย่างมีสาระ

          วิธีการนำเสนอข่าวไม่เพียงจะสะท้อนให้เห็น “ความมีสาระ” ของคนหนุ่มสาว แต่ยังสะท้อนให้เห็น “ความมีสาระ” ของสื่อญี่ปุ่นด้วยเช่นกัน “สื่อ” สามารถเลือกเรื่องและวิธีนำเสนอได้อย่างมีสีสัน มีคุณค่า ภาพ เรื่องราว อีกทั้งคำพูดสำคัญของคนต้นเรื่องที่สื่อดึงออกมานำเสนอได้ส่งพลังสร้างกำลังใจให้แก่ผู้อ่านอีกทางหนึ่งด้วย 

          Natural disasters have probably been considered as an event connected to the Japanese way of life for a long time due to its location and topography. The Japanese are exposed to various types of natural disasters including earthquake, the most common destructive event. In 2011, the Great East Japan Earthquake killed more than ten thousand people, destroying houses and leaving hundreds of thousands evacuated. The world has been recognizing the event and its stories through media presenting in a variety of styles and perspectives, but the interesting and seemingly distinctive one is the Japanese media presentation. A fascinating example is how Asahi newspaper of Japan presented a special scoop This scoop doesn’t only provide pictures, stories or feelings towards the event or loss, but it also gives pictures and interviews about their impressive places, as well as the talks given about the future paths of their choices. The interview article makes it more evident to the "characteristics" of Japanese people like a virtue of extreme patience, community ties, beliefs in power of human spirit as well as the worthiness of life.

          News release method doesn’t only reflect the "worthiness" of youths, but it also reflects the "worthiness" of the Japanese media. The "media" well selected the scoop and method to present the lives of these youths in a lively, valuable way. The pictures, stories and important voice of message deliverers that the media released also give encouragement to readers. The occurrence mentioned above, both the role of media and people, could answer the question that the Japanese have been able to overcome several disasters with the power of strength from personal accountability of each individual.