การพัฒนาหลักสูตรฝึกอบรมเพื่อเสริมสร้างสมรรถนะการผลิตผักอินทรีย์สำหรับเกษตรกรตามกรอบมาตรฐาน

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนาหลักสูตรฝึกอบรมเพื่อเสริมสร้างสมรรถนะการผลิตผักอินทรีย์สำหรับเกษตรกรตามกรอบมาตรฐาน โดยการวิจัยแบ่งออกเป็น 3 ระยะ คือ ระยะที่ 1 ศึกษาข้อมูลพื้นฐานและความต้องการในการเข้ารับการฝึกอบรมเพื่อเสริมสร้างสมรรถนะการผลิตผักอินทรีย์สำหรับเกษตรกรตามกรอบมาตรฐาน ระยะที่ 2 การพัฒนาหลักสูตรฝึกอบรม ระยะที่ 3 การนำหลักสูตรไปใช้ กลุ่มตัวอย่าง คือ เกษตรกรผู้ผลิตผัก บ้านน้ำใส ตำบลขามเฒ่าพัฒนา อำเภอกันทรวิชัย จังหวัดมหาสารคาม จำนวน 30 คน เครื่องมือที่ใช้ในการเก็บรวบรวมข้อมูล ได้แก่ แบบสอบถาม แบบประเมินหลักสูตร และแบบทดสอบ สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล ได้แก่ ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ยส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และการทดสอบค่าที (t-test dependent samples)

       ผลการวิจัยพบว่า เกษตรกรส่วนใหญ่เป็นเพศหญิง มีอายุระหว่าง 41-50 ปี จบการศึกษาระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย มีรายได้ต่อเดือนต่ำกว่า 10,000 บาท มีพื้นที่ทำการเกษตร จำนวน 6-10 ไร่ และมีความต้องการฝึกอบรมอยู่ในระดับมากที่สุด (= 4.70, S.D. = 0.46) โดยหลักสูตรฝึกอบรมมี 6 องค์ประกอบ ได้แก่ 1) หลักการของหลักสูตร 2) จุดมุ่งหมายของหลักสูตร 3) เนื้อหาสาระ 4) กิจกรรมการฝึกอบรม 5) สื่อการฝึกอบรม และ 6) การวัดและประเมินผล เป็นหลักสูตร 18 ชั่วโมง ใช้รูปแบบการฝึกอบรมเชิงปฏิบัติการ เน้นการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ ศึกษาดูงานจากฟาร์มต้นแบบ และลงมือปฏิบัติจริง ผลการนำหลักสูตรฝึกอบรมไปใช้ พบว่า เกษตรกรที่เข้ารับการฝึกอบรมมีความรู้ความเข้าใจและทักษะปฏิบัติ หลังการอบรมสูงกว่าก่อนการฝึกอบรมอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 มีความพึงพอใจต่อการจัดกิจกรรมฝึกอบรมโดยรวมทุกด้านอยู่ในระดับมากที่สุด (= 4.80; S.D. = 0.34)