การประเมินหลักสูตรท้องถิ่นสังกัดสำนักงานส่งเสริมการศึกษานอกระบบ และการศึกษาตามอัธยาศัย จังหวัดบึงกาฬ

Main Article Content

เปรมฤดี ภูแม่น้ำ
ปิยะธิดา ปัญญา

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อประเมินหลักสูตรท้องถิ่น ของสำนักงานส่งเสริมการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยจังหวัดบึงกาฬ 2) เพื่อศึกษาความคิดเห็นเกี่ยวกับจุดเด่น จุดด้วย ปัญหา และความต้องการ รวมทั้งข้อเสนอแนะและความคิดเห็นทั่วไปโดยกลุ่มตัวอย่างเป็นผู้อำนวยการ ข้าราชการและเจ้าหน้าที่ในสำนักงานการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย ครูประจำศูนย์การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยตำบล นักศึกษาที่กำลังศึกษาอยู่ปีการศึกษา 2565 และนักศึกษาที่จบการศึกษาตั้งแต่ปีการศึกษา 2563  ถึงปีการศึกษา 2564 จำนวน 386 คน เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยแบบสอบถาม การวิเคราะห์ข้อมูลใช้สถิติร้อยละ (%) ค่าเฉลี่ย ( ) ค่าเบี่ยงเบนมาตรฐาน (S.D.) และการวิเคราะห์เนื้อหา (Content Analysis)


ผลการวิจัยพบว่า 1) ผลของการประเมินในภาพรวมพบว่า มีความเหมาะสมอยู่ในระดับมาก ด้านบริบท ในภาพรวมและรายข้อมีความเหมาะสมอยู่ในระดับมากที่สุด โดยมีความเห็นว่า วัตถุประสงค์ของหลักสูตรมีความชัดเจนด้านภาษาและเข้าใจง่าย และเนื้อหาสาระวิชาของหลักสูตรสอดคล้องกับสังคมยุคปัจจุบัน ด้านปัจจัยป้อน ในภาพรวมและรายข้อมีความเหมาะสมอยู่ในระดับมากที่สุด โดยมีความเห็นว่า วัสดุการศึกษาสื่อตำราเรียนและสถานที่เรียน กศน.ตำบล/ศูนย์การเรียนรู้ชุมชนมีความเหมาะสมกับการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ ตามหลักสูตรท้องถิ่น ด้านกระบวนการ ในภาพรวมและรายข้อมีความเหมาะสมอยู่ในระดับมาก โดยมีความเห็นว่า การบริหารจัดการหลักสูตรการบริการด้านต่าง ๆ เช่น การยื่นคำร้อง การลงทะเบียน การตอบปัญหาข้อสงสัยต่าง ๆ ในการศึกษา และการวัดและประเมินผลการเรียนการสอนตามรายวิชาวิธีวัดและเครื่องมือวัดมีความเหมาะสม และสอดคล้องกับวัตถุประสงค์ของหลักสูตร ด้านผลผลิต ในภาพรวมและรายข้อ มีความเหมาะสมอยู่ในระดับมาก โดยมีความเห็นว่า ผู้เรียนมีบุคลิกภาพที่แสดงถึงภาวะความเป็นผู้นำมีความสามารถในการแก้ไขปัญหา 2) ผลการศึกษาความคิดเห็นเกี่ยวกับจุดเด่น จุดด้วย ปัญหา และความต้องการ รวมทั้งข้อเสนอแนะและความคิดเห็นทั่วไป ผลการประเมินหลักสูตร ในภาพรวมอยู่ในระดับมาก เมื่อเทียบกับเกณฑ์การประเมิน พบจุดเด่น  คือ หลักสูตรท้องถิ่นส่งเสริมให้ผู้เรียนได้เรียนรู้ชีวิตจริงตามสภาพของท้องถิ่น ช่วยปลูกฝังให้ผู้เรียนมีความรักและความผูกพันต่อท้องถิ่น พบจุดด้อย คือ อุปกรณ์ สื่อและเทคโนโลยีมีเพียงพอสำหรับให้บริการ แต่ขาดประสิทธิภาพ เสื่อมสภาพ พบปัญหา คือ ขาดงบประมาณในการจัดหาสื่อและเทคโนโลยีที่มีคุณภาพ  พบความต้องการ คือ สถานศึกษาควรจัดทำหลักสูตรท้องถิ่นให้มีหลากหลายวิชาเพื่อให้ผู้เรียนได้เลือกเรียนตามความต้องการและความถนัด ส่วนข้อเสนอแนะอื่น ๆ คือ ควรสอดแทรกแนวคิด แนวปฏิบัติ และทฤษฎีตามปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงในทุกรายวิชา จากข้อมูลเหล่านี้ ผู้บริหาร ครูและผู้มีส่วนเกี่ยวข้องสามารถนำข้อมูลไปใช้เป็นแนวทางในการพัฒนาปรับปรุงหลักสูตรให้สอดคล้องความต้องการของผู้เรียน ตลอดจนพัฒนาหลักสูตรให้มีความทันสมัยก้าวทันเทคโนโลยีปัจจุบันต่อไป

Article Details

รูปแบบการอ้างอิง
ภูแม่น้ำ เ., & ปัญญา ป. (2024). การประเมินหลักสูตรท้องถิ่นสังกัดสำนักงานส่งเสริมการศึกษานอกระบบ และการศึกษาตามอัธยาศัย จังหวัดบึงกาฬ. วารสารมหาวิทยาลัยราชภัฏมหาสารคาม, 18(3), 61–74. สืบค้น จาก https://so05.tci-thaijo.org/index.php/rmuj/article/view/277596
ประเภทบทความ
บทความวิจัย

เอกสารอ้างอิง

กรมสุขภาพจิตกระทรวงสาธารณสุข. (2562). เด็กไทยมีไอคิวต่ำลงจริงหรือ. (บทความด้านสุขภาพจิต). สืบค้นจาก https://dmh.go.th/news/view.asp?id=2273.

กานต์ชนก ใครอุบล. (2563). การประเมินหลักสูตรการจัดประสบการณ์ตามแนวคิดไฮสโคป ของโรงเรียนสาธิตมหาวิทยาลัยมหาสารคาม (ฝ่ายประถม). (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต). มหาสารคาม: มหาวิทยาลัยมหาสารคาม.

กิตติรัตน์ เกษตรสุนทร. (2561). การะประเมินหลักสูตรการศึกษานอกระบบระดับการศึกษาขั้นพื้นฐาน สาระการเรียนรู้ “การประกอบอาชีพ” ในบริบทชุมชนเข้มแข็ง: อำเภอตะโหมด จังหวัดพัทลุง. (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต). พัทลุง: มหาวิทยาลัยทักษิณ.

กลุ่มพัฒนาการศึกษานอกโรงเรียน สำนักงานส่งเสริมการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย. (2555). คู่มือการดำเนินงานหลักสูตรการศึกษานอกระบบระดับการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551. กรุงเทพฯ: รังสีการพิมพ์.

ชญาการณฑ์ ขันธ์แก้ว. (2560). การประเมินหลักสูตรการจัดการเรียนการสอนตามหลักสูตร กระทรวงศึกษาธิการเป็นภาษาอังกฤษ โรงเรียนสาธิต มหาวิทยาลัยราชภัฏราชนครินทร์. (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต). ฉะเชิงเทรา: มหาวิทยาลัยราชภัฏราชนครินทร์.

ณัชชา กรดเต็ม. (2565). การประเมินหลักสูตรพัฒนาอาชีพ(ต่อยอดอาชีพ) การทำผ้ามัดย้อมด้วยสีธรรมชาติ กลุ่มอาชีพพาณิชยกรรมและบริการของศูนย์การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยอำเภอศรีนครินทร์ โดยใช้รูปแบบซิปป์ (CIPP Model). (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต). สงขลา: มหาวิทยาลัยหาดใหญ่.

นัฐวุฒิ บัวชัย. (2560). การประเมินหลักสูตรทหารเสือราชินี กรมทหารราบที่ 21 รักษาพระองค์. (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต). ชลบุรี: มหาวิทยาลัยบูรพา.

นงนุช ชุมภูเทพ. (2560). รูปแบบการบริหารเพื่อส่งเสริมอาชีพของนักเรียนในโรงเรียนขยายโอกาสทางการศึกษาบนพื้นที่สูงและทุรกันดาร เขตภาคเหนือฝั่งตะวันตก. (วิทยานิพนธ์ปริญญาศึกษาศาสตรมหาบัณฑิต). พิษณุโลก: มหาวิทยาลัยนเรศวร.

ปนัดดา นกแก้ว. (2562). ทักษะชีวิตและอาชีพในศตวรรษที่ 21 ของนักเรียนระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3. (วิทยานิพนธ์ศึกษาศาสตรมหาบัณฑิต). ปทุมธานี: มหาวิทยาลัยเทคโลโลยีราชมงคลธัญบุรี.

ปิยะธิดา ปัญญา. (2562). การประเมินหลักสูตรปรัชญาดุษฎีบัณฑิต สาขาวิจัยและประเมินผลการศึกษา มหาวิทยาลัยราชภัฏมหาสารคาม. วารสารมหาวิทยาลัยราชภัฏมหาสารคาม, 37(2), 179-195.

พิมพาพัญ ทองกิ่ง. (2563). บทบาทครุกับการจัดบรรยากาศชั้นเรียนเชิงบวกในศตวรรษที่ 21. CMU Journal of Education, 4(1), 50-59.

พิสณุ ฟองศรี. (2556). เทคนิควิธีประเมินโครงการ. กรุงเทพฯ: ด่านสุทธการพิมพ์.

มารุต พัฒผล. (2561). การประเมินหลักสูตรเพื่อการเรียนรู้และพัฒนา. พิมพ์ครั้งที่ 4. กรุงเทพฯ: จรัลสนิทวงศ์การพิมพ์.

สมาน เอกพิมพ์. (2560). การพัฒนาหลักสูตร:ทฤษฎีสู่ปฏิบัติการ ออกแบบและพัฒนา (พิมพ์ครั้งที่ 1). มหาสารคาม: ตักสิลาการพิมพ์.

สิวราช อินต๊ะวิชัย. (2563). การศึกษาสภาพแวดล้อมการเรียนรู้ที่ส่งเสริมความคิดสร้างสรรค์ของโรงเรียนสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษาเขต 8 จังหวัดราชบุรี. (วิทยานิพนธ์ศึกษาศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาพัฒนาศึกษา). นครปฐม: วิทยาลัยศิลปากรนครปฐม.

สำนักงานส่งเสริมการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย. (2551). หลักสูตรการศึกษานอกระบบระดับการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551. กรุงเทพฯ: สำนักงานปลัดกระทรวงศึกษาธิการกระทรวงศึกษาธิการ.

สุปัญญา ชาดง. (2561). การประเมินหลักสูตรจินคณิต โดย CIPPEST Model. (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต). นครราชสีมา: มหาวิทยาลัยราชภัฏนครราชสีมา.

Mahshid Abdishahshahani et.,al. (2015). The Evaluation of Reproductive Health PhD Program in lran: A CIPP Model Approach. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 197(25), Academic World Education and Research Center.