งานวิจัยเพื่อท้องถิ่น : การลดความเหลื่อมล้ำเชิงเศรษฐกิจ และเชิงพื้นที่ในชุมชนคนจนเมือง

บทคัดย่อ

บทความ “งานวิจัยเพื่อท้องถิ่น : การลดความเหลื่อมล้ำเชิงเศรษฐกิจและเชิงพื้นที่ในชุมชนคนจนเมือง” มีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนาตัวชี้วัด รวมถึงการเก็บรวบรวมและวิเคราะห์ข้อมูลในการลดความเหลื่อมล้ำทางสังคมผ่านโครงการวิจัย “กระบวนการพัฒนาศักยภาพการผลิตและการแปรรูปผลิตภัณฑ์จากสวนเกษตรชุมชน โดยการมีส่วนร่วมของชุมชนพูนทรัพย์เขตสายไหม กรุงเทพมหานคร” โดยใช้กระบวนการวิจัยเพื่อท้องถิ่น (Community Based Research: CBR) คณะผู้วิจัยได้ทำงานร่วมกับนักวิชาการจากสถาบันคลังสมองของชาติและนักวิจัยชาวบ้านเพื่อพัฒนาตัวชี้วัดและออกแบบสำรวจเพื่อเก็บข้อมูลจากนักวิจัยชุมชนก่อนและหลังการเข้าร่วมโครงการวิจัยเพื่อท้องถิ่นของชุมชนพูนทรัพย์ เพื่อแสดงให้เห็นถึงการลดความเหลื่อมล้ำเชิงเศรษฐกิจและเชิงพื้นที่ ผลการวิจัยพบว่าพื้นที่สวนเกษตรชุมชนพูนทรัพย์ได้กลายเป็นแหล่งอาหารให้ชาวบ้าน มีส่วนช่วยลดรายจ่ายและเพิ่มรายได้ให้กับครัวเรือนของสมาชิกสวนเกษตร นำไปสู่การลดความเหลื่อมล้ำด้านเศรษฐกิจ ทำให้ชาวบ้านเข้าถึงอาหารปลอดภัย ลดการซื้อผักจากภายนอก สมาชิกสวนเกษตรสามารถกำหนดราคาผลผลิตและแปรรูปด้วยตนเอง ทำการค้าด้วยตนเองโดยไม่ผ่านพ่อค้าคนกลาง มีการแปรรูปผลิตภัณฑ์จากสวนเกษตร สามารถสร้างมูลค่าเพิ่มจากกระบวนการผลิตและแปรรูปได้ ส่วนเชิงพื้นที่ทำให้ชาวบ้านมีสิทธิการเข้าถึงและทำกิจกรรมร่วมกันในพื้นที่สวนเกษตรอย่างปลอดภัย เกิดการรวมกลุ่มการทำงานร่วมกันผ่านการรับฟังซึ่งกันและกัน และสร้างการอยู่ร่วมกันอย่างสันติ