16. ความรับผิดทางอาญาเกี่ยวกับอุบัติเหตุที่เกิดจากอากาศยาน

Main Article Content

จุฑามาศ นันทโพธิเดช
ธีรเดช มโนลีหกุล

บทคัดย่อ

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ (1) ศึกษาถึงแนวความคิด ทฤษฎี ความเป็นมา และหลักการความรับผิดทางอาญาของผู้ควบคุมอากาศยานและผู้ควบคุมจราจรทางอากาศ (2) ศึกษาถึงแนวทางการกำหนดความรับผิดทางอาญาและการสืบสวนสอบสวนอุบัติเหตุที่เกิดจากอากาศยานภายใต้ ประมวลกฎหมายอาญา และกฎหมายการเดินอากาศของประเทศไทย (3) ศึกษาเปรียบเทียบแนวทางการกำหนดความรับผิดทางอาญาและการสืบสวนสอบสวนในอุบัติเหตุที่เกิดจากอากาศยาน ตามกฎหมายของสหรัฐอเมริกา เครือรัฐออสเตรเลีย และแคนาดา กับประมวลกฎหมายอาญา และกฎหมายการเดินอากาศของประเทศไทย และ (4) เสนอแนะแนวทางในการปรับปรุงแก้ไข และพัฒนากฎหมายในการกำหนดความรับผิดทางอาญาเกี่ยวกับอุบัติเหตุที่เกิดจากอากาศยานไทย การวิจัยนี้เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพด้วยวิธีวิจัยเอกสาร โดยการศึกษาจากพระราชบัญญัติการเดินอากาศ พ.ศ. 2497 กฎระเบียบ ข้อบังคับ อนุสัญญา แนวทางปฏิบัติที่ดีในการพิจารณาพิพากษาคดี บทความ วารสาร เอกสารทางวิชาการ งานวิจัย วิทยานิพนธ์
และข้อมูลจากเครือข่ายอินเทอร์เน็ตทั้งของประเทศไทยและต่างประเทศอย่างเป็นระบบ


ผลการวิจัยพบว่า (1) เมื่อมีการเดินทางโดยเครื่องบินมากขึ้น สิ่งที่ตามมาคืออุบัติเหตุที่เกิดจากอากาศยาน ส่งผลให้นานาประเทศตระหนักถึงความสำคัญในการสร้างแนวปฏิบัติร่วมกันทำให้เกิดองค์การการบินพลเรือนระหว่างประเทศ ตามมาด้วยอนุสัญญาชิคาโก (2) หลักการสอบสวนอุบัติเหตุที่เกิดจากอากาศยานตามอนุสัญญาชิคาโก มีวัตถุประสงค์ คือ เพื่อป้องกันอุบัติเหตุและอุบัติการณ์ (3) จากการศึกษาเปรียบเทียบพบว่าศาลไทย สหรัฐอเมริกา เครือรัฐออสเตรเลีย และแคนาดาวินิจฉัยความรับผิดของผู้ควบคุมอากาศยานและผู้ควบคุมจราจรทางอากาศในกรณีอุบัติเหตุรูปแบบเดียวกันแตกต่างกันออกไปโดยกระบวนการพิจารณาคดีของสหรัฐอเมริกานั้นได้วางหลักให้นักบินผู้ควบคุมอากาศยานจะต้องรับผิดชอบในขั้นต้นตามอนุสัญญาชิคาโก แต่ศาลของประเทศเครือรัฐออสเตรเลีย แคนาดา และไทยใช้หลักความรับผิดตามประมวลกฎหมายอาญามาบังคับใช้กับนักบินหรือผู้ควบคุมจราจร
ทางอากาศซึ่งต้องพิจารณาในส่วนของหลักการกระทำโดยเจตนาและประมาทเลินเล่อ (4) สมควรมีการกำหนดอำนาจหน้าที่และความรับผิดของผู้ควบคุมอากาศยานและผู้ควบคุมจราจรทางอากาศให้ชัดเจนเพื่อให้เกิดประสิทธิภาพในการบังคับใช้กฎหมาย

Article Details

บท
บทความวิจัย

References

กรมการบินพาณิชย์. กองการสื่อสารและจราจรทางอากาศ. “กระบวนการบิน”. คำบรรยายเรื่องน่ารู้ในการเดินอากาศ. กรุงเทพฯ : กองการสื่อสารและจราจรทางอากาศ กรมการบินพาณิชย์. หน้า 1-2.

เกรียงศักดิ์ โชติจรุงเกียรติ์. (2557). ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับกฎหมาย. พิมพ์ครั้งที่ 2, อุดรธานี: ภาคอีสานการพิมพ์.

เกียรติขจร วัจนะสวัสดิ์. (2551). คำอธิบายประมวลกฎหมายอาญา ภาค 1. พิมพ์ครั้งที่ 2, กรุงเทพมหานคร: พลสยามพริ้นติ้ง.

จุมพล ภิญโญสินวัฒน์. ความรับผิดของเจ้าหน้าที่ควบคุมจราจรทางอากาศและผู้ประกอบการให้บริการควบคุมจราจรทางอากาศ. วิทยานิพนธ์ นิติศาสตรบัณฑิต จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย. หน้า 23.

ชลอ ว่องวัฒนาภิกูล. (2543). กฎหมายอากาศ. พิมพ์ครั้งที่ 6, กรุงเทพฯ : มหาวิทยาลัยรามคำแหง. หน้า 3-5.

ณรงค์ ใจหาญ. (2543). กฎหมายอาญาว่าด้วยโทษ และวิธีการเพื่อความปลอดภัย, พิมพ์ครั้งที่ 1, กรุงเทพมหานคร: วิญญูชน.

ทวีเกียรติ มีนะกนิษฐ. (2547). กฎหมายอาญา : หลักและปัญหา, พิมพ์ครั้งที่ 6, กรุงเทพฯ: นิติธรรม, หน้า 8.

บริษัท ท่าอากาศยานไทย จำกัด (มหาชน). (2562). รายงานประจำปี 2562. กรุงเทพมหานคร : บริษัท ท่าอากาศยานไทย จำกัด (มหาชน), หน้า 147.

ประชาชาติธุรกิจออนไลน์. (2564). เรียนออนไลน์ช่วงโควิด ส่งผลเด็กหลุดจากระบบ 24 ล้านคนทั่วโลก. เข้าถึงได้จาก https://www.prachachat.net/education/news-599904.

ประเสริฐ ป้อมป้องศึก (2545). ความรู้ทั่วไปเกี่ยวกับกฎหมายอากาศระหว่างประเทศ. กรุงเทพมหานคร: วิญญูชน.

สมชนก เทียมเทียบรัตน์, “การสอบสวนอากาศยานอุบัติเหตุ ตอนที่ 4”. วารสารTRAINER, 42(สิงหาคม 2563), 44-46.

สมชาย พิพุธวัฒน์. (2552). กฎหมายเดินอากาศ. พิมพ์ครั้งที่ 2, กรุงเทพมหานคร: สูตรไพศาล, หน้า 237.

สำนักงานการบินพลเรือนแห่งประเทศไทย. “องค์การการบินพลเรือนระหว่างประเทศ” ค้นคืน 19 กรกฎาคม 2560, จาก https://www.caat.or.th/th.

หยุด แสงอุทัย. (2538). ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับกฎหมายทั่วไป, พิมพ์ครั้งที่ 10, กรุงเทพมหานคร : สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.

AEROTHAI, “การทำงานของเจ้าหน้าที่ควบคุมจราจรทางอากาศ”, ค้นคืน 1 พฤศจิกายน 2564, จากhttps://www.aerothai.co.th/th/services/การทำงานของเจ้าหน้าที่ควบคุมจราจรทางอากาศ.

Cecile Hatfield, “Problems of Representation of Air Traffic Controllers in Mid-Air Litigation”, Journal of Air Law and Commerce, Retrieved March 9, 2022 from : https://scholar.smu.edu/cgi/viewcontent.cgi?referer=&httpsredir=1&article=2358&context=jalc.

Helene Sasseville. (1985). The Liability of Air Traffic Control Agencies. Master of Laws, McGill University, p.107-108.

ICAO, “ICAO and the United Nations”, Retrieved 1 February 2022, from : https://www.icao.int/about-icao/History/Pages/icao-and-the-united-nations.aspx.

Michael Milde. (2008). International Air Law and ICAO. Eleven international Publishing: Utrecht.

NTSB Bar Association, “Aviation Professionals and the Threat of Criminal Liability How Do We Maximize Aviation Safety?”. AIR L. & COM, 67(3), p. 904.