การย้อมผ้าและปัจจัยที่มีผลต่อการย้อมผ้าในเส้นใยธรรมชาติ ของชาวบ้านหนองคูใหญ่ อำเภอบึงบูรพ์ จังหวัดศรีสะเกษ

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาสภาพการย้อมผ้าและปัจจัยที่มีผลต่อการย้อมผ้าในเส้นใยธรรมชาติของชาวบ้านหนองคูใหญ่ อำเภอบึงบูรพ์ จังหวัดศรีสะเกษ กลุ่มเป้าหมายในการศึกษาครั้งนี้คือ สมาชิกกลุ่มทอผ้าไหมบ้านหนองคูใหญ่ อำเภอบึงบูรพ์ จังหวัดศรีสะเกษ จำนวน 30 คน โดยวิธีการสัมภาษณ์แบบมีโครงสร้าง

            ผลการศึกษาพบว่า กลุ่มทอผ้าไหมบ้านหนองคูใหญ่ อำเภอบึงบูรพ์ จังหวัดศรีสะเกษ นิยมใช้เส้นใยธรรมชาติจากไหมเพียงอย่างเดียว สีที่ใช้ย้อมผ้าจะใช้ทั้งสีเคมีและสีธรรมชาติ ซึ่งได้จากครั่ง และเขเป็นส่วนใหญ่ หมักด้วยโคลนเพื่อทำให้ผ้านิ่ม สีสันสวยงามมากขึ้น ในการย้อมผ้าแต่ละผืน ผู้ทอจะต้องใช้เวลาประมาณ 10 ชั่วโมงต่อ 1 ผืน โดยมีกระบวนการหลัก คือ การทำความสะอาดเส้นใยก่อนการย้อม เตรียมน้ำย้อม เตรียมสารช่วยย้อมเพื่อให้สีติดคงทน และทำการย้อม ข้อดีของการย้อมผ้าในรูปแบบที่ใช้อยู่ปัจจุบัน ได้แก่ ความชำนาญในการย้อมเนื่องจากทำมาเป็นเวลานานหลายปี อย่างไรก็ตามก็พบข้อเสียของการย้อมผ้าในรูปแบบปัจจุบัน ได้แก่ สีที่ย้อมไม่คงทน ไม่สม่ำเสมอหรือด่าง และใช้ระยะเวลานานในการย้อมผ้าแต่ละผืน ปัจจัยที่ส่งผลต่อการย้อมผ้าของกลุ่มทอผ้าแห่งนี้ให้มีคุณภาพดี ได้แก่ กระบวนการในการย้อม และวัตถุดิบที่ได้จากธรรมชาติ