บทเพลงฝึกหัดซอสามสายเบื้องต้นสายพระยาภูมีเสวิน (จิตร จิตตเสวี) โดยผู้ช่วยศาสตราจารย์พันศักดิ์ วรรณดี

บทคัดย่อ

บทความนี้ ผู้เขียนมีความประสงค์ที่นำเสนอให้เห็นถึงหลักการสีซอสามสายพระยาภูมีเสวิน (จิตร จิตตเสวี) โดยศึกษาจากเพลงไล่เสียง และเพลงต้นเพลงฉิ่ง สามชั้น ประกอบการคลอร้อง ตามรูปแบบของสายสำนักพระยาภูมี (จิตร จิตตเสวี) โดยเป็นองค์ความรู้ที่ผู้เขียนได้รับการถ่ายทอดจากผู้ช่วยศาสตราจารย์พันธ์ศักดิ์  วรรณดี

แบบฝึกหัดเพลงไล่เสียง เป็นแบบฝึกหัดปฐมบทที่พระยาภูมีเสวิน (จิตร จิตตเสวี) ได้ประดิษฐ์ขึ้นเพื่อให้ผู้เรียนได้ใช้ในการฝึกหัดซอสามสายขั้นพื้นฐานเบื้องต้น เป็นพื้นฐานการปฏิบัติที่สำคัญที่พระยาภูมิเสวิน (จิตร จิตตเสวี) ได้วางหลักวิธีการปฏิบัติไว้ให้ผู้เรียนได้ฝึกหัดเบื้องต้น เมื่อผู้เรียนสามารถบรรเลงเพลงไล่เสียงนี้ได้ จะมีทักษะพื้นฐานการใช้นิ้วทั้งสามสาย การใช้คันชัก และการพลิกหน้าซอ จากนั้นจะเริ่มต่อเพลงพื้นฐานในลำดับต่อไป โดยเป็นเพลงที่มีการใช้นิ้ว 2 รูปแบบ คือ วรรคที่ 1 และวรรคที่ 2 ใช้นิ้วรูปแบบเดียวกัน วรรคที่ 3 และวรรคที่ 4 ใช้นิ้วในรูปแบบเดียวกัน แต่มีการใช้นิ้วครบทั้งสามสาย เพลงต้นเพลงฉิ่ง สามชั้น เป็นเพลงที่พระยาภูมีเสวิน (จิตร จิตตเสวี) ใช้เป็นเพลงพื้นฐานหลังจากต่อเพลงไล่เสียง เป็นทางเพลงที่ท่านได้ประพันธ์ขึ้นเพื่อความสม่ำเสมอ การควบคุมน้ำหนักคันชักในคู่เสียงประสาน ฝึกหัดการใช้กันชัก 4 การใช้คันชัก 8 อย่างเป็นระบบ ฝึกการใช้นิ้วครบทั้ง 4 นิ้ว และนิ้วสำคัญในซอสามสายคือนิ้วชุน  บทเพลงทั้งสองเพลงนี้เป็นบทเพลงที่มีทำนองซ้ำ ไม่มีความซับซ้อนมาก มีการฝึกหัดการใช้นิ้วและการฝึกใช้คันชักอย่างเป็นระบบเหมาะสมต่อการใช้เป็นบทเพลงเพื่อการฝึกหัดซอสามสายเบื้องต้น