ปี่พาทย์มอญตระกูลดนตรีเสนาะ

Main Article Content

ชัชชัย พวกดี
วีระ พันธุ์เสือ

บทคัดย่อ

งานวิจัย “ปี่พาทย์มอญตระกูลดนตรีเสนาะ” เป็นงานวิจัยทางด้านมานุษยดุริยางควิทยา ผู้วิจัยได้ดำเนินการศึกษาเก็บรวบรวมข้อมูลจากเอกสารงานวิจัยที่เกี่ยวข้องและการลงเก็บข้อมูลภาคสนาม โดยมีจุดประสงค์การวิจัยเพื่อศึกษาประวัติปี่พาทย์มอญตระกูลดนตรีเสนาะ การถ่ายโยง และการแพร่กระจายของปี่พาทย์มอญตระกูลดนตรีเสนาะ ผลการศึกษาพบว่า ปี่พาทย์มอญตระกูลดนตรีเสนาะ ได้อพยพมาจากเมืองเมาะตะมะ โดยนายสีเป็นบุคลสำคัญของต้นตระกูลที่เข้ามาในประเทศไทยพร้อมกับเครื่องดนตรีชิ้นสำคัญเข้ามาด้วย คือ “ฆ้องมอญ” ซึ่งคนในตระกูลให้ความเคารพนับถือกราบไหว้เป็นที่ยึดเหนี่ยวจิตใจเปรียบเสมือนบรรพบุรุษของตระกูล  ได้ก่อตั้งวงปี่พาทย์มอญในราวปี พ.ศ.2434 โดยนายเจิ้นซึ่งเป็นบุตรนายสีและได้รับการถ่ายทอดดนตรีจากผู้เป็นบิดาจนมีชื่อเสียงเป็นที่รู้จัก  ผลงานสำคัญได้บรรเลงปี่พาทย์มอญประโคมถวายในงานพระบรมศพพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้า รัชกาลที่ 5  ในปี พ.ศ.2453  และบรรเลงประโคมอีกครั้งในงานพระศพของสมเด็จพระนางเจ้าสุขุมาลมารศรี  พระราชมารดาในสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอเจ้าฟ้าบริพัตรสุขุมพันธ์ กรมพระนครสวรรค์วรพินิต ในปี พ.ศ.2471 ได้รับประทานนามสกุลว่า “ดนตรีเสนาะ”  จากสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอเจ้าฟ้าบริพัตรสุขุมพันธ์ กรมพระนครสวรรค์วรพินิต   ได้ถ่ายโยงปี่พาทย์มอญจากรุ่นสู่รุ่นจนถึงปัจจุบันเป็นรุ่นที่ 4  และปัจจุบันมีวงปี่พาทย์มอญในสายตระกูลดนตรีเสนาะจำนวน 2 วง  ได้แก่ วงดนตรีเสนาะ และ วง ส.มงคลศิลป์ และยังได้ถ่ายทอดปี่พาทย์มอญ เพลงมอญให้กับสำนักดนตรีที่สำคัญ 2 แห่ง ได้แก่ สำนักดนตรีบ้านใหม่หางกระเบน จังหวัดอยุธยา และสำนักดนตรีบ้านอรรถกฤษ์ จังหวัดปทุมธานี   โดยยังรับใช้สังคมตามขนบวิถีวัฒนธรรมมอญ ประเพณี พิธีกรรม ความเชื่อ ความบันเทิง และยังคงแบบแผนวัฒนธรรมการบรรเลงปี่พาทย์มอญและเพลงมอญของตระกูลดนตรีเสนาะแบบดั้งเดิมไว้อย่างมั่นคงจนถึงปัจจุบัน

Article Details

ประเภทบทความ
บทความวิจัย (Research Articles)

เอกสารอ้างอิง

Boonpuk P. (2015). Pi-ie Part Monram. Nonthaburi : Information office Sukhothai University.

Dontri-Sanor, P. (2020, October 24). Phathum Thani. Interview

Ocharean, S. (1998). The Mons in Thailand. Bangkok : Thammasat Printing House.

Phunsue, V. (2015). Pi Phat Mon Music. Department of Music Education Faculty of Fine and Applied Arts Srinakharinwirot University.

Silapabanleng, P. (1997). A study of “Plaeng Rum Mon”of Koh Kred, Changwat Nonthaburi. Master of Art Dissertation, Ethnomusicology Srinakharinwirot University.

Thitiwattanarat, S. (2009). Socio-Cultural Dimension of Pi Phat Mon Music in Phathum thani Province. Rangsit Music Journal, 4(2), 40-50.