The Mobility of New Chinese Capital and Migrant Workers in Thailand
Article Sidebar
Published:
Jun 9, 2022
Keywords:
China-Thailand relations, Political economy, Chinese workers, Chinese capital, Thai government
Main Article Content
Abstract
This study seeks to explain the increased amount of Chinese capital and numbers of migrant workers in Thailand by analyzing political and economic factors, particularly Chinese-Thai relations as major causes of change. In the aftermath of the 2014 Thai coup d'état, American criticism motivated the military government to turn economic attention towards China, a seeming ally known for its non-interference policies about human rights. This cooperation led to a surge in the volume of Chinese capital and workers arriving in Thailand, with researchers indicating that there could be over 500,000 legal and illegal Chinese workers in Thailand. Despite criticism within Thailand, Chinese capital and migrant workers continued to augment in a new phenomenon that has changed the percentage of values in the Thai labor market. Chinese government support for capital invested abroad and the Thai government need for foreign investment are leading causes for the upsurge in Chinese capital and workers, but domestic Thai politics also play a significant role in facilitating bilateral cooperation between Thailand and China.
Article Details
How to Cite
พยาครุฑ ช. (2022). The Mobility of New Chinese Capital and Migrant Workers in Thailand. Political Science Review, 8(1), 135–178. retrieved from https://so05.tci-thaijo.org/index.php/RatthasatNithet/article/view/253305
Section
Research article
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
References
ภาษาอังกฤษ
• Benjamin Zawacki, Thailand: shifting ground between the US and a rising China, (London: Zed Books, 2017).
• Chien-peng Chung, China’s Multilateral Cooperation in Asia and the Pacific: Institutionalizing Beijing’s “Good Neighbour Policy,” (Abingdon: Routledge, 2010).
• Clive Hamilton and Mareike Ohlberg, Hidden Hand: Exposing How the Chinese Communist Party Is Reshaping the World, (London: Oneworld Publications, 2020).
• Elizabeth C. Economy, The Third Revolution: Xi Jinping and the New Chinese State, (New York: Oxford University Press, 2018).
• Hans Hendrischke, “Guangxi: Towards Southwest China and Southeast Asia,” in David S.G. Goodman, China’s Provinces in Reform: class community and political culture, (London: Routledge, 1997).
• Hongbin Li, Lei Li, Binzhen Wu, and Yanyan Xiong, “The End of Cheap Chinese Labor,” Journal of Economic Perspectives, Vol.26, No.4 (Fall 2012).
• Jie Minbao, “Lukchin: Chinese Thai transnational bridge builders,” in Tan Chee-Beng, (ed.), Chinese Transnational Networks, (Abingdon: Routledge, 2007).
• Jonathan Pugh, “Is China the New Hegemon of East Asia?,” E-International Relations, (October 2017), https://www.e-ir.info/2017/10/08/is-china-the-new-hegemon-of-east-asia/ (accessed 10 April 2020).
• Joseph E. Stiglitz, The Great Divide, (UK: Penguin Books, 2016).
• Jurgen Haacke, “The significance of Beijing’s bilateral relations looking ‘below’ the regional level in China-ASEAN ties,” Ho Khai Leong and Samuel C.Y. Ku. (eds.), China and Southeast Asia: global changes and regional challenges, (Singapore: Institute of Southeast Asian Studies, 2005).
• Kasian Tejapira, “A Tick on the Dragon's Back: How Siam Bonded Itself to China's Political and Economic Supply Chains” Situations, Vol. 13, No. 1 (2020).
• Kasian Tejapira, “The Sino-Thais’ right turn towards China,” Critical Asian Studies, (October 2017), http://dx.doi.org/10.1080/14672715.2017.1380875 (accessed 12 August 2020).
• Leo Suryadinata, “Chinese Migration and Adaptation in Southeast Asia: The Last Half-Century,” in Aris Ananta, and Evi Nurvidya Arifin (ed.), International Migration in Southeast Asia, (Singapore: ISEAS Publications, 2004).
• Lu Jianren, “The 21st Century Maritime Silk Road and China-ASEAN Industry Cooperation,” International Journal of China Studies, Vol.7 No.3 (December 2016).
• Mark S. Cogan, “Is Thailand Accommodating China?,” Southeast Asian Social Science Review, Vol. 4, No. 2, (2019).
• Parag Khanna, The Future is Asian: Global Order in the Twenty-First Century, (London: Weidenfeld&Nicolson, 2019).
• Raghuram Rajan, The Third Pillar: How Markets and the State Leave the Community Behind, (London: William Collins, 2020).
• Samir Saran and Akhal Deo, Pax Sinica: Implications for The Indian Dawn, (New Delhi: Rupa Publications, 2019).
• Sebastian Hilmann and Dirk H. Schmidt, China’s Foreign Political and Economic Relations: An Unconventional Blobal Power, (Maryland: Rowman&Littlefield, 2014).
• Tom Miller, China’s Asian Dream: Empire Building along the New Silk Road, (London: Zed Books, 2019).
ภาษาไทย
• กิตติ ประเสริฐสุข, โครงการ นโยบาย Soft Power ต่ออาเซียนของญี่ปุ่น จีน และเกาหลีใต้: นัยและบทเรียนสำหรับประเทศไทย, (รายงานวิจัยฉบับสมบูรณ์, สำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย (สกว.), 2557).
• จางเหวยเหว่ย และ ทิพภานิดา ปาลกะวงศ์ ณ อยุธยา, คลื่นจีน: การผงาดของรัฐอารยธรรม, (กรุงเทพฯ: บริษัท อินเทลเลคชวล พับลิชชิ่ง จำกัด, 2562).
• นิสิต พันธมิตร, เศรษฐกิจเสรีนิยมและการค้าชายแดนภาคเหนือ, (เชียงใหม่: ศูนย์อาเซียนศึกษา มหาวิทยาลัยเชียงใหม่, 2559).
• พรทิพย์ ตันติวิเศษศักดิ์ และ อดิศร ณ อุบล, “ปัจจัยที่ส่งผลต่อการลงทุนโดยตรงของจีนในไทยเปรียบเทียบกับประเทศเพื่อนบ้านอาเซียนระหว่างปี 2543 – 2559,” สุทธิปริทัศน์, ปีที่ 32 ฉบับที่ 104 (ตุลาคม - ธันวาคม 2561).
• พระราชบัญญัติการทํางานของคนต่างด้าว พ.ศ.2551.
• ร่มเย็น โกไศยกานนท์, “ความฝันของจีน การเปิดและปฏิรูป และการออกไปลงทุนต่างประเทศเป็นกลุ่ม: กรณีศึกษานิคมอุตสาหกรรมระยองไทย-จีน,” ใน ยศ สันตสมบัติ (บก.), ทุนนิยมจีนในอุษาคเนย์, (เชียงใหม่: ศูนย์ศึกษาความหลากหลายทางชีวภาพและภูมิปัญญาท้องถิ่น เพื่อการพัฒนาอย่างยั่งยืน และศูนย์จีน-อุษาคเนย์ศึกษา คณะสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่, 2562).
• วรศักดิ์ มหัทธโนบล, ครองแผ่นดินจีน: พรรค ผู้นำ อำนาจรัฐ, (กรุงเทพฯ: มติชน, 2554).
• วาสนา วงศ์สุรวัฒน์, “นายทุนแดงผงาด: อิทธิพลของสาธารณรัฐประชาชนจีนและความท้าทายใหม่ พันธมิตรระหว่างราชสำนักกับกลุ่มธุรกิจจีนในประเทศไทย,” ใน ยศ สันตสมบัติ (บก.), ทุนนิยมจีนในอุษาคเนย์, (เชียงใหม่: ศูนย์ศึกษาความหลากหลายทางชีวภาพและภูมิปัญญาท้องถิ่น เพื่อการพัฒนาอย่างยั่งยืน และศูนย์จีน-อุษาคเนย์ศึกษา คณะสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่, 2562).
• ศิริเพ็ชร ทฤษณาวดี, “ทฤษฏีการย้ายถิ่นกับชาวจีนอพยพใหม่” ใน วารสารจีนศึกษา มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ปีที่ 13 ฉบับที่ 2 (2563).
• สักกรินทร์ นิยมศิลป์, “คลื่นลูกที่สี่: เอเชียตะวันออกเฉียงใต้กับการย้ายถิ่นของชาวจีนยุคใหม่,” การประชุมสังคมวิทยาระดับชาติ ครั้งที่ 4 (คณะกรรมการวิจัยแห่งชาติสาขาสังคมวิทยา, สำนักงานคณะกรรมการวิจัยแห่งชาติ, จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, 18-19 มิถุนายน 2555).
• อมร ฟ้ามุ่ย, นโยบายของไทยต่อการอพยพของชาวจีนระลอกใหม่: ศึกษากรณีอำเภอแม่สาย เชียงแสน และเชียงของ จังหวัดเชียงราย, (วิทยานิพนธ์, คณะรัฐศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, 2558).
• อรัญญา ศิริผล และ สุนันทา แย้มทัพ, "คนจีนอพยพระลอกใหม่ในลุ่มน้ำโขง", สำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย (สกว.), (เมษายน 2555), https://www.trf.or.th/asean-insight/1121-2012-04-19 (สืบค้นเมื่อวันที่ 25 กุมภาพันธ์ 2564).
• อรัญญา ศิริผล, “ผู้ค้าจีนรุ่นใหม่กับยุทธวิธีประกอบการข้ามชาติในเชียงใหม่,” ใน ยศ สันตสมบัติ (บก.), ทุนนิยมจีนในอุษาคเนย์, (เชียงใหม่: ศูนย์ศึกษาความหลากหลายทางชีวภาพและภูมิปัญญาท้องถิ่น เพื่อการพัฒนาอย่างยั่งยืน และศูนย์จีน-อุษาคเนย์ศึกษา คณะสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่, 2562).
• อาร์ม ตั้งนิรันดร, China 5.0 : สีจิ้นผิง เศรษฐกิจยุคใหม่ และแผนการใหญ่ AI, (กรุงเทพฯ: Bookscape, 2561).
• Hsing-Chou Sung, “ระบบทุนนิยมจีนและการพัฒนาของประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน: มุมมองว่าด้วยการทำให้ไม่เป็นประเด็นความมั่นคง (De-securitization),” ใน ยศ สันตสมบัติ (บก.), ทุนนิยมจีนในอุษาคเนย์, (เชียงใหม่: ศูนย์ศึกษาความหลากหลายทางชีวภาพและภูมิปัญญาท้องถิ่น เพื่อการพัฒนาอย่างยั่งยืน และศูนย์จีน-อุษาคเนย์ศึกษา คณะสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่, 2562).
ภาษาจีน
• 中华人民共和国商务部，对外投资合作国别（地区）指南：东 盟（2020年版）, (กระทรวงพาณิชย์สาธารณรัฐประชาชนจีน, คู่มือการลงทุนและความร่วมมือในต่างประเทศ: อาเซียน ฉบับปี 2020), http://www.mofcom.gov.cn/dl/gbdqzn/upload/dongmeng.pdf, (สืบค้นเมื่อวันที่ 20 พฤษภาคม 2564).
• 代帆，“东南亚的中国新移民及其影响,” 东南亚研究，第2期，（2011）。 [ไต้ฟาน, “แรงงานจีนอพยพใหม่ในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้และผลกระทบ,” วารสารวิจัยเอเชียตะวันออกเฉียงใต้, ฉบับที่ 2 (2011).]
• 国家发展改革委、外交部、商务部，“推动共建丝绸之路经济带和21世纪海上丝绸之路的愿景与行动”， 财新传媒编辑部（编），一带一路引领中国：国家顶层战略设计与行动布局，（北京：中国文史出版社，2015）. [คณะกรรมการปฏิรูปและพัฒนาแห่งชาติจีน, กระทรวงการต่างประเทศ และกระทรวงพาณิชย์จีน, “ความปรารถนาและปฏิบัติการร่วมผลักดันสร้างแถบเศรษฐกิจบนเส้นทางสายไหมและเส้นทางสายไหมทางทะเลในศตวรรษที่ 21” ไฉซินฉวนเหมย (บก.), หนึ่งแถบหนึ่งเส้นทางนำทางจีน: การออกแบบยุทธศาตร์ระดับบนและการวางแผนปฏิบัติการระดับชาติ, (ปักกิ่ง: สำนักพิมพ์จงกั๋วเหวินสื่อ, 2015).]
• 庄国土，“论中国人移民东南亚的四次大潮,” 南洋问题研究, 第1 期，（2008）。[จวงกั๋วถู่, “อภิปรายการอพยพของชาวจีนโพ้นทะเลใหม่สู่เอเชียตะวันออกเฉียงใต้ระลอกที่ 4,” วารสารวิจัยปัญหาหนันหยาง, ฉบับที่ 1 (2008).]
• Benjamin Zawacki, Thailand: shifting ground between the US and a rising China, (London: Zed Books, 2017).
• Chien-peng Chung, China’s Multilateral Cooperation in Asia and the Pacific: Institutionalizing Beijing’s “Good Neighbour Policy,” (Abingdon: Routledge, 2010).
• Clive Hamilton and Mareike Ohlberg, Hidden Hand: Exposing How the Chinese Communist Party Is Reshaping the World, (London: Oneworld Publications, 2020).
• Elizabeth C. Economy, The Third Revolution: Xi Jinping and the New Chinese State, (New York: Oxford University Press, 2018).
• Hans Hendrischke, “Guangxi: Towards Southwest China and Southeast Asia,” in David S.G. Goodman, China’s Provinces in Reform: class community and political culture, (London: Routledge, 1997).
• Hongbin Li, Lei Li, Binzhen Wu, and Yanyan Xiong, “The End of Cheap Chinese Labor,” Journal of Economic Perspectives, Vol.26, No.4 (Fall 2012).
• Jie Minbao, “Lukchin: Chinese Thai transnational bridge builders,” in Tan Chee-Beng, (ed.), Chinese Transnational Networks, (Abingdon: Routledge, 2007).
• Jonathan Pugh, “Is China the New Hegemon of East Asia?,” E-International Relations, (October 2017), https://www.e-ir.info/2017/10/08/is-china-the-new-hegemon-of-east-asia/ (accessed 10 April 2020).
• Joseph E. Stiglitz, The Great Divide, (UK: Penguin Books, 2016).
• Jurgen Haacke, “The significance of Beijing’s bilateral relations looking ‘below’ the regional level in China-ASEAN ties,” Ho Khai Leong and Samuel C.Y. Ku. (eds.), China and Southeast Asia: global changes and regional challenges, (Singapore: Institute of Southeast Asian Studies, 2005).
• Kasian Tejapira, “A Tick on the Dragon's Back: How Siam Bonded Itself to China's Political and Economic Supply Chains” Situations, Vol. 13, No. 1 (2020).
• Kasian Tejapira, “The Sino-Thais’ right turn towards China,” Critical Asian Studies, (October 2017), http://dx.doi.org/10.1080/14672715.2017.1380875 (accessed 12 August 2020).
• Leo Suryadinata, “Chinese Migration and Adaptation in Southeast Asia: The Last Half-Century,” in Aris Ananta, and Evi Nurvidya Arifin (ed.), International Migration in Southeast Asia, (Singapore: ISEAS Publications, 2004).
• Lu Jianren, “The 21st Century Maritime Silk Road and China-ASEAN Industry Cooperation,” International Journal of China Studies, Vol.7 No.3 (December 2016).
• Mark S. Cogan, “Is Thailand Accommodating China?,” Southeast Asian Social Science Review, Vol. 4, No. 2, (2019).
• Parag Khanna, The Future is Asian: Global Order in the Twenty-First Century, (London: Weidenfeld&Nicolson, 2019).
• Raghuram Rajan, The Third Pillar: How Markets and the State Leave the Community Behind, (London: William Collins, 2020).
• Samir Saran and Akhal Deo, Pax Sinica: Implications for The Indian Dawn, (New Delhi: Rupa Publications, 2019).
• Sebastian Hilmann and Dirk H. Schmidt, China’s Foreign Political and Economic Relations: An Unconventional Blobal Power, (Maryland: Rowman&Littlefield, 2014).
• Tom Miller, China’s Asian Dream: Empire Building along the New Silk Road, (London: Zed Books, 2019).
ภาษาไทย
• กิตติ ประเสริฐสุข, โครงการ นโยบาย Soft Power ต่ออาเซียนของญี่ปุ่น จีน และเกาหลีใต้: นัยและบทเรียนสำหรับประเทศไทย, (รายงานวิจัยฉบับสมบูรณ์, สำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย (สกว.), 2557).
• จางเหวยเหว่ย และ ทิพภานิดา ปาลกะวงศ์ ณ อยุธยา, คลื่นจีน: การผงาดของรัฐอารยธรรม, (กรุงเทพฯ: บริษัท อินเทลเลคชวล พับลิชชิ่ง จำกัด, 2562).
• นิสิต พันธมิตร, เศรษฐกิจเสรีนิยมและการค้าชายแดนภาคเหนือ, (เชียงใหม่: ศูนย์อาเซียนศึกษา มหาวิทยาลัยเชียงใหม่, 2559).
• พรทิพย์ ตันติวิเศษศักดิ์ และ อดิศร ณ อุบล, “ปัจจัยที่ส่งผลต่อการลงทุนโดยตรงของจีนในไทยเปรียบเทียบกับประเทศเพื่อนบ้านอาเซียนระหว่างปี 2543 – 2559,” สุทธิปริทัศน์, ปีที่ 32 ฉบับที่ 104 (ตุลาคม - ธันวาคม 2561).
• พระราชบัญญัติการทํางานของคนต่างด้าว พ.ศ.2551.
• ร่มเย็น โกไศยกานนท์, “ความฝันของจีน การเปิดและปฏิรูป และการออกไปลงทุนต่างประเทศเป็นกลุ่ม: กรณีศึกษานิคมอุตสาหกรรมระยองไทย-จีน,” ใน ยศ สันตสมบัติ (บก.), ทุนนิยมจีนในอุษาคเนย์, (เชียงใหม่: ศูนย์ศึกษาความหลากหลายทางชีวภาพและภูมิปัญญาท้องถิ่น เพื่อการพัฒนาอย่างยั่งยืน และศูนย์จีน-อุษาคเนย์ศึกษา คณะสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่, 2562).
• วรศักดิ์ มหัทธโนบล, ครองแผ่นดินจีน: พรรค ผู้นำ อำนาจรัฐ, (กรุงเทพฯ: มติชน, 2554).
• วาสนา วงศ์สุรวัฒน์, “นายทุนแดงผงาด: อิทธิพลของสาธารณรัฐประชาชนจีนและความท้าทายใหม่ พันธมิตรระหว่างราชสำนักกับกลุ่มธุรกิจจีนในประเทศไทย,” ใน ยศ สันตสมบัติ (บก.), ทุนนิยมจีนในอุษาคเนย์, (เชียงใหม่: ศูนย์ศึกษาความหลากหลายทางชีวภาพและภูมิปัญญาท้องถิ่น เพื่อการพัฒนาอย่างยั่งยืน และศูนย์จีน-อุษาคเนย์ศึกษา คณะสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่, 2562).
• ศิริเพ็ชร ทฤษณาวดี, “ทฤษฏีการย้ายถิ่นกับชาวจีนอพยพใหม่” ใน วารสารจีนศึกษา มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ปีที่ 13 ฉบับที่ 2 (2563).
• สักกรินทร์ นิยมศิลป์, “คลื่นลูกที่สี่: เอเชียตะวันออกเฉียงใต้กับการย้ายถิ่นของชาวจีนยุคใหม่,” การประชุมสังคมวิทยาระดับชาติ ครั้งที่ 4 (คณะกรรมการวิจัยแห่งชาติสาขาสังคมวิทยา, สำนักงานคณะกรรมการวิจัยแห่งชาติ, จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, 18-19 มิถุนายน 2555).
• อมร ฟ้ามุ่ย, นโยบายของไทยต่อการอพยพของชาวจีนระลอกใหม่: ศึกษากรณีอำเภอแม่สาย เชียงแสน และเชียงของ จังหวัดเชียงราย, (วิทยานิพนธ์, คณะรัฐศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, 2558).
• อรัญญา ศิริผล และ สุนันทา แย้มทัพ, "คนจีนอพยพระลอกใหม่ในลุ่มน้ำโขง", สำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย (สกว.), (เมษายน 2555), https://www.trf.or.th/asean-insight/1121-2012-04-19 (สืบค้นเมื่อวันที่ 25 กุมภาพันธ์ 2564).
• อรัญญา ศิริผล, “ผู้ค้าจีนรุ่นใหม่กับยุทธวิธีประกอบการข้ามชาติในเชียงใหม่,” ใน ยศ สันตสมบัติ (บก.), ทุนนิยมจีนในอุษาคเนย์, (เชียงใหม่: ศูนย์ศึกษาความหลากหลายทางชีวภาพและภูมิปัญญาท้องถิ่น เพื่อการพัฒนาอย่างยั่งยืน และศูนย์จีน-อุษาคเนย์ศึกษา คณะสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่, 2562).
• อาร์ม ตั้งนิรันดร, China 5.0 : สีจิ้นผิง เศรษฐกิจยุคใหม่ และแผนการใหญ่ AI, (กรุงเทพฯ: Bookscape, 2561).
• Hsing-Chou Sung, “ระบบทุนนิยมจีนและการพัฒนาของประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน: มุมมองว่าด้วยการทำให้ไม่เป็นประเด็นความมั่นคง (De-securitization),” ใน ยศ สันตสมบัติ (บก.), ทุนนิยมจีนในอุษาคเนย์, (เชียงใหม่: ศูนย์ศึกษาความหลากหลายทางชีวภาพและภูมิปัญญาท้องถิ่น เพื่อการพัฒนาอย่างยั่งยืน และศูนย์จีน-อุษาคเนย์ศึกษา คณะสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่, 2562).
ภาษาจีน
• 中华人民共和国商务部，对外投资合作国别（地区）指南：东 盟（2020年版）, (กระทรวงพาณิชย์สาธารณรัฐประชาชนจีน, คู่มือการลงทุนและความร่วมมือในต่างประเทศ: อาเซียน ฉบับปี 2020), http://www.mofcom.gov.cn/dl/gbdqzn/upload/dongmeng.pdf, (สืบค้นเมื่อวันที่ 20 พฤษภาคม 2564).
• 代帆，“东南亚的中国新移民及其影响,” 东南亚研究，第2期，（2011）。 [ไต้ฟาน, “แรงงานจีนอพยพใหม่ในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้และผลกระทบ,” วารสารวิจัยเอเชียตะวันออกเฉียงใต้, ฉบับที่ 2 (2011).]
• 国家发展改革委、外交部、商务部，“推动共建丝绸之路经济带和21世纪海上丝绸之路的愿景与行动”， 财新传媒编辑部（编），一带一路引领中国：国家顶层战略设计与行动布局，（北京：中国文史出版社，2015）. [คณะกรรมการปฏิรูปและพัฒนาแห่งชาติจีน, กระทรวงการต่างประเทศ และกระทรวงพาณิชย์จีน, “ความปรารถนาและปฏิบัติการร่วมผลักดันสร้างแถบเศรษฐกิจบนเส้นทางสายไหมและเส้นทางสายไหมทางทะเลในศตวรรษที่ 21” ไฉซินฉวนเหมย (บก.), หนึ่งแถบหนึ่งเส้นทางนำทางจีน: การออกแบบยุทธศาตร์ระดับบนและการวางแผนปฏิบัติการระดับชาติ, (ปักกิ่ง: สำนักพิมพ์จงกั๋วเหวินสื่อ, 2015).]
• 庄国土，“论中国人移民东南亚的四次大潮,” 南洋问题研究, 第1 期，（2008）。[จวงกั๋วถู่, “อภิปรายการอพยพของชาวจีนโพ้นทะเลใหม่สู่เอเชียตะวันออกเฉียงใต้ระลอกที่ 4,” วารสารวิจัยปัญหาหนันหยาง, ฉบับที่ 1 (2008).]
