การจัดการปกครองแบบร่วมมือกันของศูนย์พัฒนาเด็กเล็กสังกัดองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นในจังหวัดนครปฐม

บทคัดย่อ

จังหวัดนครปฐมเป็นจังหวัดที่มีสภาพสังคมแบบกึ่งเมืองกึ่งชนบท มีการขยายตัวของความเป็นเมือง (Urbanization) ทำให้ประชากรในพื้นที่ที่เคยประกอบอาชีพเกษตรกรรมเปลี่ยนไปประกอบอาชีพในภาคอุตสาหกรรมเพิ่มมากขึ้น ภาระหน้าที่ในการเลี้ยงดูเด็กจึงตกเป็นของผู้สูงอายุที่บ้านหรือตกมายังศูนย์พัฒนาเด็กเล็กซึ่งมีองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นเป็นผู้กำกับดูแล แต่เนื่องด้วยการเลี้ยงดูและการพัฒนาคุณภาพเด็กปฐมวัยเป็นสิ่งที่สำคัญและมีความซับซ้อน จึงต้องใช้ความรู้และความชำนาญในหลากหลายด้านและการดำเนินกลไกหลายระดับในสังคมให้เข้ามามีส่วนร่วม แต่อย่างไรก็ตามกลับพบว่าบทบาทและหน้าที่ของหน่วยงานที่เกี่ยวข้องกับการจัดการศึกษาในศูนย์พัฒนาเด็กเล็กในลักษณะการจัดการปกครองแบบร่วมมือกัน (Collaborative Governance) ค่อนข้างมีจำกัด และมีบทบาทค่อนข้างน้อย เนื่องจากองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นมีอำนาจโดยตรงในการบริหารจัดการในด้านต่าง ๆ ทั้งด้านการบริหารงบประมาณ การบริหารงานบุคคล และการบริหารงานทั่วไป ยกเว้นการบริหารงานด้านวิชาการที่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นยังต้องอาศัยความร่วมมือในส่วนนี้จากภาคีเครือข่ายที่เกี่ยวข้องต่าง ๆ

          โดยกระบวนการเข้ามามีส่วนร่วมของภาคีเครือข่ายนั้นจะเป็นในลักษณะของการจัดการปกครองแบบเครือข่าย (Network Governance) เนื่องจากเครือข่ายจากหลากหลายภาคส่วนมีจุดเริ่มต้นจากความสัมพันธ์ระหว่างบุคคล และมีความเป็นอิสระต่อกันและมีความเชี่ยวชาญแตกต่างกันเข้ามาร่วมกันในการแก้ไขปัญหาหรือดำเนินงานให้สำเร็จลุล่วง หากแต่ไม่ได้มีการสร้างกฎกติการ่วมกัน แต่เป็นการเข้ามาดำเนินงานร่วมกันผ่านความสมัครใจและเป็นการดำเนินงานร่วมกันภายใต้ข้อบัญญัติของตัวบทกฎหมาย

          อย่างไรก็ตามการขับเคลื่อนงานและการเข้ามามีส่วนร่วมของเครือข่ายจะเกิดขึ้นได้อย่างดีหรือไม่นั้น ขึ้นอยู่กับวิสัยทัศน์ของผู้นำและบทบาทในการสร้างความร่วมมือ รวมถึงการมีภาวะผู้นำ (Leadership) ขีดความสามารถและสมรรถนะในการจัดการปกครองอีกด้วย