ความมั่นคงทางอาหารของครัวเรือนเกษตรกรในจังหวัดน่าน

บทคัดย่อ

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อประเมินระดับความมั่นคงทางอาหารของครัวเรือนเกษตรกรในจังหวัดน่าน จากองค์ประกอบ 2 มิติ คือมิติด้านการมีอาหารและด้านการเข้าถึงอาหาร ด้านการมีอาหารศึกษาจากตัวแปร ที่ดิน ผลผลิตข้าว และปริมาณข้าวสำรองของครัวเรือน ส่วนด้านการเข้าถึงอาหารศึกษาจากตัวแปร รายได้ ค่าใช้จ่ายอาหาร และความหลากหลายของชนิดอาหารที่บริโภคในครัวเรือน โดยใช้ข้อมูลจากกลุ่มตัวอย่างจำนวน 120 ครัวเรือน ใช้แบบสัมภาษณ์เชิงโครงสร้างเป็นเครื่องมือในการรวบรวมข้อมูล วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงพรรณนาได้แก่ การแจกแจงความถี่ ค่าร้อยละ และค่าเฉลี่ย ผลการศึกษาพบว่า มิติความมั่นคงด้านการมีอาหารของครัวเรือนเกษตรกรนั้น ครัวเรือนร้อยละ 68.33 มีความมั่นคงในระดับต่ำ และร้อยละ 31.67 มีความมั่นคงในระดับปานกลาง ส่วนมิติความมั่นคงด้านการเข้าถึงอาหารของครัวเรือนเกษตรกรนั้น ครัวเรือนเกษตรกรร้อยละ 36.67 มีความมั่นคงในระดับมาก ร้อยละ 23.33 มีความมั่นคงในระดับปานกลาง และร้อยละ 40 มีความมั่นคงในระดับต่ำ  เมื่อนำข้อมูลทั้ง 2 มิติมาประเมินร่วมกันโดยกำหนดให้มีคะแนนถ่วงน้ำหนักความสำคัญเท่า ๆ กัน ทำการประเมินระดับความมั่นคงทางอาหารของครัวเรือนเกษตรกรในจังหวัดน่านในภาพรวม พบว่าครัวเรือนเกษตรกรร้อยละ 39.17 มีความมั่นคงทางอาหารในระดับมาก ร้อยละ 25.83 มีความมั่นคงทางอาหารในระดับปานกลาง และร้อยละ 35 มีความมั่นคงในระดับต่ำ การพิจารณาในรายละเอียดทีละมิติ จึงจะเห็นระดับความมั่นคงและ/หรือไม่มั่นคงทางอาหารชัดเจนขึ้น ซึ่งทำให้เห็นสาเหตุที่แท้จริงนำไปสู่การหาแนวทางในการแก้ปัญหาความมั่นคงทางอาหารของครัวเรือนเกษตรกรในจังหวัดน่านเป็นลำดับต่อไป