ความสามารถในการแข่งขันของการส่งออกทุเรียนไทยไปยังสาธารณรัฐประชาชนจีน กรณีศึกษาความร่วมมือกับกลุ่มอาลีบาบา

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) วัดความสามารถในการแข่งขันของการส่งออกทุเรียนไทย   2) ศึกษาผลที่เกิดขึ้นหลังจากที่กระทรวงพาณิชย์ก่อตั้ง Thai Rice Flagship Store ร่วมกับอาลีบาบา และ 3) หาแนวทางการแข่งขันกับคู่แข่งรายอื่นในตลาดจีน โดยมีการคำนวณและวิเคราะห์ข้อมูลการส่งออกทุเรียนของประเทศไทยตั้งแต่ปี พ.ศ. 2551 – 2561 เพื่อนำมาวัดความสามารถในการแข่งขันด้วยดัชนีความได้เปรียบโดยเปรียบเทียบที่ปรากฏและส่วนแบ่งทางการตลาด จากการวิจัยพบว่า 1) ทุเรียนไทยมีความได้เปรียบโดยเปรียบเทียบที่ปรากฏในตลาดจีนในปี พ.ศ. 2561 มีค่า 26.92 ซึ่งเพิ่มขึ้นจากปี พ.ศ. 2560 ร้อยละ 9.37  2) การก่อตั้ง Thai Rice Flagship Store ทุเรียนไทยมีอัตราการเจริญเติบโตของดัชนีความได้เปรียบโดยเปรียบเทียบสูงกว่าก่อนความร่วมมือ นอกจากนี้ยังมีปัจจัยสนับสนุนอื่น ได้แก่ การสนับสนุนของรัฐบาลภายใต้นโยบาย Thailand 4.0 การเจริญเติบโตของกลุ่มชนชั้นกลาง การขยายตัวของพาณิชย์อิเล็กทรอนิกส์ (E-commerce) และรสนิยมในการรับประทานผลไม้ไทยของชาวจีน 3) แต่เนื่องจากในปี 2562 จีนอนุญาตให้มาเลเซียสามารถนำเข้าทุเรียนสดแช่แข็งได้ ซึ่งมีนัยสำคัญว่าทุเรียนสดทั้งลูกของมาเลเซียที่แช่แข็งด้วยกรรมวิธีพิเศษสามารถส่งออกไปยังจีนได้อย่างเป็นทางการแล้ว จึงส่งผลให้ส่วนแบ่งการตลาดของทุเรียนไทยในจีนมีการเจริญเติบโตในอัตราที่ถดถอย โดยในปี พ.ศ. 2561 ส่วนแบ่งการตลาดของทุเรียนไทยมีร้อยละ 38.20 ซึ่งมีอัตราการเปลี่ยนแปลงจากปี พ.ศ. 2560 ร้อยละ -2.96 เนื่องด้วยสภาวะแวดล้อมทางการแข่งขันที่เปลี่ยนแปลงไป ฉะนั้น ไทยจำเป็นต้องพัฒนาศักยภาพในการผลิตและส่งออกทุเรียน โดยอาศัยความร่วมมือทั้งจากภาครัฐและเอกชนเพื่อคงไว้ซึ่งความสามารถในการแข่งขันกับคู่แข่งรายใหม่ในตลาดจีน