รูปแบบการส่งเสริมและพัฒนาสุขภาวะของผู้สูงอายุอย่างมีส่วนร่วมระดับท้องถิ่น ตำบลคุ้งตะเภา อำเภอเมือง จังหวัดอุตรดิตถ์

บทคัดย่อ

     การศึกษาแบบผสมผสานนี้มีวัตถุประสงค์การวิจัยคือ 1) ศึกษาการรับรู้ภาวะสุขภาพ และปัญหาสุขภาพของผู้สูงอายุตำบลคุ้งตะเภา อำเภอเมือง จังหวัดอุตรดิตถ์ 2) ศึกษาความสัมพันธ์ระหว่าง ปัจจัยส่วนบุคคล กับพฤติกรรมการดูแลสุขภาพและพฤติกรรมการใช้ยาของผู้สูงอายุ และ 3) ศึกษารูปแบบการส่งเสริม และพัฒนาสุขภาวะของผู้สูงอายุอย่างมีส่วนร่วมระดับท้องถิ่น กลุ่มตัวอย่างเป็นผู้สูงอายุในพื้นที่ตำบลคุ้งตะเภา อำเภอเมือง จังหวัดอุตรดิตถ์ จำนวน 332 คน และมีผู้ให้ข้อมูลหลัก 70 คน เครื่องมือประกอบด้วยแบบสอบถาม แบบสังเกต และประเด็นการสนทนากลุ่ม การวิเคราะห์ข้อมูลใช้สถิติทดสอบไค-สแควร์ สหสัมพันธ์แบบเพียร์สัน และการวิเคราะห์เนื้อหา
     ผลการวิจัย พบว่า การรับรู้ภาวะสุขภาพและปัญหาสุขภาพที่สำคัญของผู้สูงอายุอยู่ในระดับพอใช้ (ค่าเฉลี่ย 2.27, ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน 0.79) และน้อย (ค่าเฉลี่ย 2.05, ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน 1.14) พฤติกรรมการดูแลสุขภาพของผู้สูงอายุในภาพรวมอยู่ในระดับดี (ค่าเฉลี่ย 2.96, ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน  0.85) การใช้ยาของผู้สูงอายุอยู่ในระดับปานกลาง (ค่าเฉลี่ย 2.24, ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน 0.97) ความสัมพันธ์ของปัจจัยส่วนบุคคล (ความเพียงพอของรายได้ และสถานะในครอบครัว) ความสามารถในการปฏิบัติกิจวัตรประจำวัน การรับรู้ภาวะสุขภาพ และปัญหาสุขภาพที่สำคัญของผู้สูงอายุ มีความสัมพันธ์กับพฤติกรรมการดูแลตนเองอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p-value≤ .05) ความเหมาะสมของรูปแบบนี้ (การส่งเสริมและพัฒนาสุขภาวะของผู้สูงอายุ) เกี่ยวกับการ มีองค์ประกอบที่สามารถปฏิบัติได้ โดยจำแนกเป็นคุณลักษณะอย่างมีส่วนร่วมของผู้มีส่วนได้ส่วนเสีย องค์ประกอบเชิงปัจจัย เชิงกระบวนการของจัดการความรู้ และแนวทางการบริหารจัดการเชิงพื้นที่ในบริบทของผู้สูงอายุ งานวิจัยนี้ก่อให้เกิดองค์ความรู้ใหม่ในการเปลี่ยนกระบวนทัศน์ การสร้างความตระหนักรู้ด้านสุขภาวะ บนหลักการของความรอบรู้ด้านสุขภาวะอย่างมีส่วนร่วมและการพึ่งพาตนเองของผู้สูงอายุ