เอกสารสเปนและโปรตุเกสบางฉบับว่าด้วย อินโดจีนในศตวรรษที่ 16 และที่ 17 SOME SPANISH AND PORTUGUESE DOCUMENTS ON INDOCHINA AT THE XVI AND XVII CENTURIES

บทคัดย่อ

ประวัติศาสตร์อินโดจีนของศตวรรษที่ 15 ถึงศตวรรษที่ 17  เต็มไปด้วยเหตุการณ์เท่า ๆ กับขาดแคลนพยานหลักฐาน สมัยรุ่งโรจน์ของท้าวพระยาผู้ทรงสร้างความรุ่งโรจน์ของกัมพูชานั้นอยู่ห่างไกล  [สมัยรุ่งโรจน์นั้นเป็นสมัยเก่าแก่นานมาก] เพราะหาเครื่องบ่งบอกแสดงทางโบราณคดี [หาหลักฐานทางโบราณคดี] ได้ยาก มีเอกสารตัวเขียนของหลักฐานพื้นเมืองมากมิใช่น้อย [แต่]          ก็ไม่สมควรได้รับความไว้วางใจเต็มที่ ในบางครั้ง จดหมายเหตุระยะทาง (relations) ของจีนที่จดบันทึกบ่อยครั้งด้วยศรัทธาอันดีงาม แต่มิใช่ว่าจะมีความสามารถ [ในการจดบันทึก] เสมอไป [บรรดาจดหมายเหตุจีน] ให้ประโยชน์น้อยกว่าที่ใคร ๆ  อาจคาดหวังไว้ ยิ่งกว่านั้น บรรดาชื่อสถานที่และชื่อบุคคลที่ผิดรูปแบบ (déformation)  ก็ล้วนถูกปล่อยปละละเลยการผิดรูปแบบไว้จนในบางครั้งพิสูจน์ชื่อได้ไม่แน่นอนมาก ....