ความคาดหวังต่อการปรับตัวของภาคการศึกษาเพื่อตอบสนองอนาคตอุปสงค์แรงงานของจังหวัดเขตพัฒนาเศรษฐกิจพิเศษ: กรณีศึกษาจังหวัดตาก

บทคัดย่อ

          งานวิจัยนี้มุ่งศึกษาภาพอนาคตอุปสงค์แรงงานของจังหวัดตากในอีก 5 ปีข้างหน้า (พ.ศ. 2560-2565) และศึกษาความคาดหวังต่อการปรับตัวของภาคการศึกษาในการผลิตและพัฒนากำลังแรงงานกึ่งฝีมือขึ้นไปให้มีสมรรถนะสอดคล้องกับอุปสงค์ดังกล่าว โดยสังเคราะห์ข้อมูลทุติยภูมิทั้งในเชิงปริมาณและคุณภาพร่วมกับข้อมูลที่ได้จากการจัดสนทนากลุ่มกับผู้ทรงคุณวุฒิ 13 ท่าน จากนั้นยืนยันผลด้วยการสัมภาษณ์ผู้ทรงคุณวุฒิ 30 ท่านด้วยเทคนิคการสนทนากลุ่มและการสัมภาษณ์แบบการวิจัยอนาคต ตลอดจนการศึกษาดูงานสถานประกอบการ สถานศึกษา และการสังเกตกิจกรรมทางเศรษฐกิจอย่างไม่มีส่วนร่วม ผู้วิจัยได้สังเคราะห์ข้อมูลโดยจำแนกภาพอนาคตออกเป็น 3 แบบ ได้แก่ อนาคตที่ปรารถนาจะให้เป็น อนาคตที่เป็นไปได้ และอนาคตที่เป็นไปได้มากที่สุด และวิเคราะห์ระบบการผลิตและพัฒนากำลังคนของจังหวัดตากโดยประยุกต์ใช้ System Assessment and Benchmarking for Education Result: Workforce Development (SABER-WfD) งานวิจัยนี้พบว่า แม้ว่าเป้าหมายการพัฒนาเขตพัฒนาเศรษฐกิจพิเศษตากครอบคลุม 4 ด้าน ได้แก่ การเป็นเมืองท่าการค้าระหว่างประเทศ เมืองศูนย์กลางการค้าการลงทุน เมืองเกษตรปลอดภัยและเกษตรอินทรีย์ และเมืองอารยธรรมแห่งขุนเขา แต่ผู้มีส่วนได้ส่วนเสียต่างคาดหวังการผลิตและพัฒนากำลังคนที่มีจุดเน้นเพื่อตอบสนองเป้าหมายด้านการเป็นเมืองท่าการค้าระหว่างประเทศมากที่สุด สมรรถนะที่เยาวชนตากควรได้รับการพัฒนา ได้แก่ ความรู้สาขาวิชาการค้าระหว่างประเทศและกฎหมายกฎระเบียบที่เกี่ยวข้อง ทักษะการสื่อสารด้วยภาษาต่างประเทศ ทักษะการเรียนรู้ด้วยตนเอง ทักษะการเป็นผู้ประกอบการ ทักษะคอมพิวเตอร์ ทักษะการใช้คณิตศาสตร์และการคำนวณ ทักษะการบริหารจัดการ ความมีวินัย ความขยันหมั่นเพียร ความตรงต่อเวลา ความซื่อสัตย์สุจริต ความรักบ้านเกิดหรือท้องถิ่นที่ตนอาศัย และความรักองค์กร ภาคการศึกษาควรแก้ปัญหาเร่งด่วนที่ระดับมัธยมศึกษาโดยนำสมรรถนะอาชีวศึกษาและอุดมศึกษาสอดแทรกให้แก่นักเรียนมัธยมศึกษาเพื่อให้เข้าสู่ตลาดแรงงานได้ทันทีแม้ไม่ได้ศึกษาต่อโดยใช้รูปแบบมหาวิทยาลัยประชารัฐ

          The aim of this research was to study future demands of the labor market in Tak Province in the next five years (2017-2022) and study expectations for educational changes in terms of production and development of semi-skilled labors and the higher in response to such demands. Research methods included secondary analyses of related quantitative and qualitative data, an ethnographic future research (EFR) focus group interview with 13 experts, and EFR interviews with 30 experts, field visits to firms and educational institutions, and non-participant observations of economic activities. The researcher synthesized three scenarios of future labor demands; preferable future, possible future, and probable future. Then analyzed workforce production and development system of Tak by applying the System Assessment and Benchmarking for Education Result: Workforce Development (SABER-WfD). The research revealed that goals of Tak Special Economic Zone cover four areas; international trade land port, trade and investment intersection, safe and organic agriculture, and civilized city in the mountains. Among those, stakeholders expected workforce production and development system which emphasises becoming an international trade land port. Tak youths should be developed their competences in terms of knowledge of international trade and relevant laws and regulations, foreign language communication skill, learning skill, entrepreneurial skill, computer skill, mathematics and calculation skill, management skill, self-discipline, diligence, punctuality, honesty, love of birthplace or own community, and loyalty to own organisation. Education system of Tak should urgently solve problems at the secondary education level by imparting vocational and higher education competences to secondary education students so that they can work immediately although they have no opportunity to pursue higher learning. This can be achieved by a civil state model of university.